Monitoring węgorka sosnowca
Węgorek sosnowiec (Bursaphelenchus xylopchilus) to endopasożyt wszystkich występujących naturalnie w Polsce drzew iglastych. Najbardziej jednak narażona jest sosna zwyczajna, która jest u nas podstawowym gatunkiem lasotwórczym (stanowi ponad 60% wszystkich leśnych gatunków drzew) i na której agrofag ten wywołuje chorobę więdnięcia sosen. Jest to nicień kwarantannowy, rozprzestrzeniany w środowisku przez dość często u nas spotykane chrząszcze z rodzaju żerdzianka (Monochamus) - w Europie jedynym, dotychczas potwierdzonym jego wektorem jest żerdzianka sosnówka (Monochamus galloprovincialis).
Monitoring węgorka sosnowca (Bursaphelenchus xylophilus) od lat jest jednym z zadań Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) prowadzonym i finansowanym w ramach unijnego programu Single Market Programme. Działania PIORiN obecnie polegają na pobieraniu próbek drewna zarówno z lasów, jak i z materiałów opakowaniowych, odławianiu chrząszczy żerdzianek
i badaniu ich pod kątem zainfekowania przez larwy Bursaphelenchus xylophilus oraz kontrolach wizualnych drzew. Lustracje drzew iglastych prowadzi się zarówno w lasach, parkach, terenach zielonych, jak i na prywatnych posesjach w okresie letnim, gdyż namnażanie agrofaga następuje najszybciej w temperaturze powyżej 20°C, a upały powodują, że drzewa są osłabione i jeszcze bardziej podatne na infekcje.
Odławianie chrząszczy żerdzianek prowadzone jest przy pomocy feromonowych, panelowych pułapek. W tym roku na terenie województwa opolskiego jest rozmieszczonych 5 pułapek, które są kontrolowane w ściśle określonych dniach przez inspektorów PIORiN. W razie stwierdzenia owada przynależącego do rodzaju żerdzianek, przesyłany jest on do badań do laboratorium.
Należy zaznaczyć, że badania próbek są niezwykle trudne ze względu na obecność w drewnie sosny, jak i w ciałach żerdzianek innych, rodzimych, niepatogenicznych gatunków nicieni z rodzaju Bursaphelenchus, grupy xylophilus i nicienie te są morfologicznie bardzo podobne do kwarantannowego węgorka sosnowca.
W Polsce węgorek sosnowiec po raz pierwszy został wykryty w 2013 r.
Od tego momentu kilkukrotnie potwierdzono już obecność tego szkodnika w materiale opakowaniowym, który został wprowadzony na teren Polski wraz z innym towarem (m.in. w oznakowanych paletach, pochodzących z Chin).
