Ministerstwo Inwestycji
i Rozwoju - archiwum

Organy upoważnione do gospodarowania nieruchomościami publicznymi

• wójt, burmistrz, prezydent miasta - w odniesieniu do nieruchomości gminnych
• zarząd powiatu - w odniesieniu do nieruchomości powiatu
• zarząd województwa - w odniesieniu do nieruchomości województwa
• starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej - w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa.

Zbywanie i udostępnianie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego

Generalną zasadą zbywania (sprzedaży, oddania w użytkowanie wieczyste) nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego jest stosowanie trybu przetargowego.

Przepisy przewidują jednak pewne odstępstwa od tej zasady:

• w odniesieniu do osób, którym przysługuje z mocy ustawy pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości (np. najemcy lokali mieszkalnych, którzy mają zawartą umowę na czas nieoznaczony),
• jeżeli zbycie nieruchomości następuje w drodze zamiany lub darowizny,
• w przypadku sprzedaży nieruchomości na rzecz jej użytkownika wieczystego,
• na poprawę warunków zagospodarowania nieruchomości przyległej.

Możliwość odstąpienia od ogólnej zasady sprzedaży nieruchomości publicznych w drodze przetargu istnieje też w odniesieniu do dzierżawców nieruchomości, którzy dzierżawią je na podstawie umowy zawartej co najmniej na okres 10 lat i jednocześnie nieruchomości te zostały zabudowane na podstawie pozwolenia na budowę.

Organ gospodarujący nieruchomościami publicznymi może udzielić bonifikaty od ceny nieruchomości sprzedawanej z zasobu nieruchomości. Bonifikaty można udzielić przy sprzedaży nieruchomości na cele mieszkaniowe oraz nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny. Organy gospodarujące nieruchomościami publicznymi posiadają autonomię w zakresie ustalenia wysokości udzielanych bonifikat.

Przekształcanie prawa użytkowania wieczystego we własność

Co to jest użytkowanie wieczyste?

Prawo użytkowania wieczystego polega na korzystaniu przez użytkownika wieczystego z nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego przez czas określony - 99 lat. Wyjątkowo może być ustanowione na okres krótszy, co najmniej jednak na 40 lat.

Kto może wystąpić o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności?

Z wnioskiem o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości może wystąpić jej użytkownik wieczysty. Wniosek w tej sprawie można złożyć do właściwego organu. Z żądaniem przekształcenia mogą wystąpić osoby fizyczne będące 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości mieszkaniowych, rolnych i zabudowanych garażami, a także ich następcy prawni (osoby, które prawo użytkowania wieczystego nabyły/uzyskały od wyżej wymienionych osób po 13 października 2005 r.). Żądanie przekształcenia przysługuje również spółdzielniom mieszkaniowym i osobom prawnym będącym właścicielami lokali w budynkach wielolokalowych.

Gdzie złożyć wniosek w sprawie przekształcenia?

Wniosek w sprawie przekształcenia użytkownik wieczysty składa do:

• starosty wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej - w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, w tym również nieruchomości, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują inne państwowe osoby prawne (np. Agencja Nieruchomości Rolnych, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa),
• wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarządu powiatu albo zarządu województwa - odpowiednio w przypadku nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego (gminy, powiatu lub województwa).

Decyzja

Organy dokonują przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości w drodze decyzji administracyjnej. Współużytkownicy wieczyści (np. osoby, będące właścicielami lokali) mogą wystąpić o przekształcenie użytkowania wieczystego, jednak dla skuteczności wniosku wymagane jest jego złożenie przez wszystkich lub przez większość współużytkowników wieczystych nieruchomości (suma udziałów musi wynosić co najmniej 50 proc.). W przypadku, gdy wnioskodawcami jest większość, a żaden z pozostałych współużytkowników wieczystych nie złoży sprzeciwu wobec wniosku o przekształcenie, organ dokona przekształcenia prawa we własność, a przekształcenie wywoła skutek wobec wszystkich współużytkowników wieczystych. W przypadku jednak, gdy wpłynie sprzeciw wobec wniosku większości, organ zawiesi postępowanie, a wnioskodawcy mogą złożyć wniosek do sądu o rozstrzygnięcie.

Opłaty z tytułu przekształcenia

Osoba, na rzecz której dokonuje się przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, jest obowiązana do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty z tytułu tego przekształcenia. Wysokość opłaty właściwy organ ustala w decyzji o przekształceniu. Na wniosek użytkownika wieczystego opłata z tytułu przekształcenia zostaje rozłożona na raty, na czas nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 20 lat, chyba że wnioskodawca wystąpi o okres krótszy niż 10 lat. Od opłaty z tytułu przekształcenia może zostać udzielona bonifikata.

Warunki udzielania bonifikat i wysokość stawek procentowych określone są:

• przez wojewodę w zarządzeniu - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa,
• przez właściwą radę lub sejmik jednostki samorządu terytorialnego w uchwale - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność tych jednostek.