Pełnomocnik Rządu
do Spraw Polityki Demograficznej

Nieelastyczne czasowo miejsca pracy są dla matek nieatrakcyjne, bo znacznie utrudniają – lub wręcz uniemożliwiają – opiekę nad dziećmi i pełnienie obowiązków domowych. Praca na pełen etat wielu kobietom ogranicza też decyzję o powiększeniu rodziny. Z tego powodu duża część z nich całkowicie rezygnuje z pracy.

Praca na część etatu umożliwiłaby kobietom połączenie rozwoju zawodowego z obowiązkami rodzinnymi, a firmom, które ją oferują, pozwoliłaby pozyskać nowych wartościowych pracowników. Aktywizacja zawodowa kobiet, to szansa na dalszy rozwój polskiej gospodarki.

Celem naszych działań jest popularyzowanie najlepszych rozwiązań ułatwiających łączenie kariery zawodowej z życiem rodzinnym. To bardzo ważne, by rodzice mieli możliwość w pełni wykorzystywać swój potencjał, również zawodowy. Cieszę się, że pracodawcy coraz chętniej proponują pracującym rodzicom nowe rozwiązania, które umożliwiają im rozwój zawodowy przy jednoczesnym zaangażowaniu w życie rodzinne. Takie działanie może przełożyć się na większą satysfakcję pracowników, a w konsekwencji również na większą wydajność pracy – zaznacza Marlena Maląg, Minister Rodziny i Polityki Społecznej – mówi Marlena Maląg, Minister Rodziny i Polityki Społecznej.

Ile kobiet jest nieaktywnych zawodowo?

Aktywność zawodowa kobiet w Polsce, w porównaniu do innych krajów UE, jest niska. Takich kobiet w Polsce jest istotnie mniej niż w krajach nordyckich, zachodnioeuropejskich czy nawet w Europie Środkowej.

W naszym kraju tylko 63% kobiet w wieku produkcyjnym (15–64) jest aktywnych zawodowo. W UE28 jest to średnio 68%. W Szwecji, której polityka skutecznego włączania kobiet na rynek pracy może być wzorem dla innych krajów, współczynnik ten wynosi ponad 80% – na podstawie danych Eurostatu.

Jakie są przyczyny bierności zawodowej Polek?

Powodem bierności zawodowej Polek będących matkami małych dzieci, są przede wszystkim obowiązki rodzinne, które trudno pogodzić z pracą na pełen etat.

Ponad 75% biernych zawodowo kobiet nie pracuje ani nie poszukuje pracy, bo to kolidowałoby z wykonywaniem obowiązków rodzinnych. Część biernych zawodowo kobiet – 37% kobiet w wieku 25–49 lat – chciałoby pracować, jednak nie szuka pracy, m.in. z powodu konieczności opieki nad dziećmi – dane z raportu IBS Jak zwiększyć aktywność zawodową kobiet.

Rynek pracy w Polsce jest mało przyjazny dla rodziców małych dzieci. Jak podaje IBS, aż 60% pracujących Polek nie ma możliwości decydowania o godzinach rozpoczęcia i zakończenia pracy – to dwukrotnie więcej niż w większości krajów UE.

Jednocześnie z danych IBS wynika, że większość Polek chciałaby pracować zawodowo. Coraz więcej z nich dostrzega korzyści takiej aktywności. Obecnie tylko 8% kobiet uważa, że, gdy kobieta pracuje zawodowo, przynosi to jej życiu rodzinnemu więcej strat niż korzyści.

Jakie są konsekwencje bierności zawodowej kobiet?

Bierność zawodowa kobiet w Polsce ma negatywne konsekwencje gospodarcze w skali makro- i mikroekonomicznej kraju.

Duży odsetek nieaktywnych zawodowo kobiet w Polsce zmniejsza skalę wzrostu PKB, z tego powodu niższe niż potencjalne są też wpływy ze składek i podatków, a tym samym mniejsze są możliwości finansowania transferów i usług publicznych. Niska aktywność zawodowa kobiet pociąga za sobą także szybszy spadek podaży pracy.

Wiele kobiet w Polsce mogłoby podjąć satysfakcjonującą je oraz efektywną pracę zawodową, gdyby upowszechnił się model pracy na część etatu.

Polski rynek pracy przygotowuje się do zmian w kierunku godzenia ról zawodowych z rodzinnymi Polaków. Zadbanie o równowagę pomiędzy pracą, a rodziną to klucz do znalezienia zaangażowanych i kompetentnych pracowników. Aspiracje posiadania szczęśliwego życia rodzinnego nie powinny być barierą w udanym życiu zawodowym – mówi Barbara Socha, Wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Demograficznej.

Praca na część etatu – dlaczego warto wdrożyć to rozwiązanie w firmie?

Praca na część etatu to jedno z tych elastycznych rozwiązań, które obecnie podnoszą atrakcyjność firmy oraz powodują wzrost zainteresowania kandydatów do pracy.

Praca na część etatu zachęciłaby wiele biernych dotychczas kobiet do aktywności zawodowej. Zwiększyłoby to zatem pulę dostępnych pracowników. To z kolei także umożliwiłoby zwiększenie udziału kobiet i mężczyzn w stanowiskach przywódczych (wnioski z Women Matter 2016: Reinventing the workplace to unlock the potential of gender diversity, McKinsey & Company, 2016).

W wielu firmach nadal panuje błędne przekonanie, że im więcej godzin pracujemy, tym większe jest nasze zaangażowanie. Patrząc na aktualne problemy z uzupełnianiem wakatów, z jakimi boryka się coraz więcej pracodawców, gotowość do zatrudniania rodziców w niepełnym wymiarze etatu wydaje się idealnym rozwiązaniem. Firmy zyskują kompetentnych pracowników, a nieaktywne zawodowo mamy wracają na rynek pracy i mogą realizować się na różnych polach. Wiele bowiem wskazuje na to, że matki to jedna z najbardziej zmotywowanych i odpowiedzialnych grup pracowniczych, o bardzo wysokich kompetencjach miękkich. Liczę, że coraz więcej pracodawców zacznie dostrzegać ten niewykorzystany potencjał – mówi Asia Gospodarczyk.

Autorka bloga www.mamazhr.pl, która wspiera kobiety na rynku pracy i pomaga odnaleźć się zawodowo po przerwach związanych z macierzyństwem oraz HR Biznes Partnerka i HR Managerka, pracująca w biznesie.

Według szacunków specjalistów z firmy analitycznej McKinsey, dzięki zwiększeniu aktywności zawodowej kobiet do 2025 r. skumulowany PKB Polski mógłby wzrosnąć o dodatkowe 7% (1,3 bln zł).