Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Gorlicach

Każdy etap prowadzenia akcji – od momentu przyjęcia zgłoszenia poprzez wymianę informacji w trakcie dojazdu, aż po koordynację sił na miejscu zdarzenia – opiera się na sprawnym i niezakłóconym przepływie komunikatów. Dzięki efektywnej łączności, dyżurni operacyjni stanowisk kierowania i kierujący działaniem ratowniczym, mogą natychmiast podejmować decyzje o dysponowaniu dodatkowych zasobów ratowniczych oraz elastycznie reagować na zmieniającą się sytuację operacyjną. W warunkach, w których inne środki komunikacji zawodzą, radiotelefon często pozostaje jedynym niezawodnym narzędziem wymiany informacji – gwarantując ciągłość dowodzenia, koordynacji i bezpieczeństwa działań.

Migracja na system łączności cyfrowej w standardzie DMR w Państwowej Straży Pożarnej oraz Ochotniczych Strażach Pożarnych jest procesem nie tylko technologicznym, ale przede wszystkim operacyjnym, mającym bezpośredni wpływ na skuteczność prowadzonych działań ratowniczych. Wdrażane rozwiązania mają na celu zwiększenie niezawodności komunikacji, poprawę bezpieczeństwa ratowników oraz skrócenie czasu reakcji w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia. Przejście na nowoczesne standardy łączności cyfrowej to inwestycja w narzędzia, które umożliwią sprawniejszą koordynację sił i środków, lepsze pokrycie zasięgiem radiowym oraz ochronę przesyłanych informacji przed dostępem osób nieuprawnionych. Zmiany te mają charakter długofalowy i strategiczny, a ich wdrożenie przyniesie wymierne korzyści każdej jednostce ratowniczej, podnosząc poziom bezpieczeństwa zarówno ratowników, jak i obywateli.

DMR (Digital Mobile Radio) to międzynarodowy standard cyfrowej radiokomunikacji ruchomej opracowany przez ETSI (European Telecommunications Standards Institute), stworzony z myślą o radiotelefonach profesjonalnych (PMR) używanych w służbach, przemyśle i logistyce. W praktyce w Polsce, w kontekście PSP/OSP, DMR pozwala na:

• cyfrową transmisję głosu i danych — dźwięk jest kodowany w standardzie AMBE+2, co zapewnia wysoką zrozumiałość mowy nawet przy słabym sygnale;
• podział kanału radiowego 12,5 kHz na dwie szczeliny czasowe (TDMA) — umożliwia równoczesne prowadzenie dwóch niezależnych rozmów lub kanału głosowego i transmisji danych w tym samym paśmie;
• adresowalną łączność — możliwe jest wywołanie całej grupy (TG), wybranej stacji (private call) lub kanału ogólnego.

Do podstawowych zalet standardy cyfrowego łączności radiowej DMR możemy zaliczyć:

• zwiększona pojemność sieci – jedna częstotliwość obsługuje dwa równoległe kanały;
• lepsza jakość audio – filtracja zakłóceń i większa zrozumiałość w hałaśliwym środowisku (pożar, ruch uliczny);
• integracja z sieciami IP – możliwość łączenia stanowisk kierowania i przemienników w sieć krajową;
• bezpieczeństwo – możliwość szyfrowania rozmów (ARC4 40-bit, AES-256);
• elastyczność – przypisywanie grup rozmównych (TG) dla różnych poziomów: lokalnych, wojewódzkich, krajowych czy specjalistycznych.

Proces przejścia na nowoczesny system łączności wymaga w pierwszej kolejności dostosowania wyposażenia jednostek do standardów operacyjnych obowiązujących w systemach łączności cyfrowej. Jednostki muszą dysponować urządzeniami spełniającymi wymogi koncepcji migracji na łączność cyfrową. W niektórych przypadkach obecny sprzęt może już być zgodny z nowym systemem, co pozwoli na jego dalsze użytkowanie
w procesie wdrożenia. Każdy pojazd powinien zostać wyposażony w:

• jeden radiotelefon przewoźny,
• jeden radiotelefon noszony dla dowódcy zastępu.

Takie wyposażenie zapewnia możliwość prowadzenia korespondencji w sieci PR w nowej technologii. Docelowo rekomenduje się, aby każdy ratownik w pojeździe posiadał radiotelefon noszony, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo i efektywność działań w strefie zagrożenia. Przy zakupie należy zwrócić szczególną uwagę na zgodność sprzętu z wymaganiami systemu DMR. Obecnie wymagania spełniają następujące radiotelefony dwusystemowe producentów:

• Motorola: DP2600 i DP2600e (wymagana licencja HKVN4059A), DM2600 i DM2600e (wymagana licencja HKVN4059A), DM4600e, DM4601e, DP4600e, DP4601e, DP4800e, DP4801e, DP4801e Ex, R2/R5/R7 (wymagana licencja HKVN4059A),
• Hytera: HM785, HM685, HP785, HP685, HP795Ex, MD785, MD785G, MD785i, PD785, PD785G, PD755, PD755G, PD985, PD985G;
• Kenwood: NX-3720E, NX-5700E, NX-3220E, NX-5200E;
• Tait: TM9300, TP9300, TP9500.

Nie wszystkie urządzenia reklamowane jako „cyfrowe” nadają się do pracy w nowej technologii. W celu uniknięcia problemów każdy planowany zakup radiotelefonów powinien być skonsultowany z właściwą Komendą Powiatową/Miejską Państwowej Straży Pożarnej.

W dobie zaawansowanych technologii, takich jak cyfrowy system łączności (DMR), szybka i efektywna reakcja na zagrożenia wymaga nie tylko sprawnych łączy, lecz również spójnych i wielokanałowych mechanizmów ostrzegania społeczeństwa. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 maja 2025 r. określa kluczowe formy ogłaszania alarmów i komunikatów ostrzegawczych – od sygnałów dźwiękowych, przez wizualne, aż po komunikaty mobilne i medialne.

Połączenie systemów DMR z nowymi formami powiadamiania – takimi jak Regionalny System Ostrzegania (RSO), ALERT-RCB, media czy aplikacje — tworzy nową jakość w koordynacji danych i alarmowaniu. System cyfrowy umożliwia natychmiastowe przekazanie poleceń w terenie, integrację z platformami ostrzegawczymi oraz szybką reakcję struktur zarządzania kryzysowego.

 

Opracowanie: WIŁ KW PSP KRAKÓW