Świadczenie wyrównawcze dla działacza opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowanej z powodów politycznych
Świadczenie wyrównawcze dla działacza opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowanej z powodów politycznych
Jeśli posiadasz status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych i pobierasz emeryturę lub rentę w kwocie niższej niż 3.603,35 zł, możesz ubiegać się o świadczenie wyrównawcze.
Komu przysługuje świadczenie wyrównawcze?
Świadczenie wyrównawcze przysługuje osobie, której Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nadał status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych i która pobiera emeryturę, rentę inwalidzką, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub rentę rodzinną w kwocie niższej niż 3.603,35 zł miesięcznie.
Przez kwotę emerytury lub renty rozumie się wysokość pobieranej emerytury lub renty brutto lub sumę tych świadczeń wraz ze świadczeniami wypłacanymi przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych - przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń. Do tej kwoty nie dolicza się dodatku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych z emeryturami i rentami.
W jakiej wysokości przysługuje świadczenie wyrównawcze?
Świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 3.603,35 zł, a kwotą pobieranej emerytury lub renty (bądź kwotą sumy takich świadczeń, łącznie ze świadczeniami wypłacanymi przez zagraniczne instytucje właściwe).
Przykład
Świadczeniobiorca pobiera emeryturę rolniczą w wysokości 1.878,91 zł brutto miesięcznie oraz dodatek pielęgnacyjny w wysokości 348,22 zł.
Świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie 1.724,44 zł brutto miesięcznie (tj. 3.603,35 zł – 1.878,91 zł).
Ważne
W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości emerytury/renty, świadczenie wyrównawcze podlega ponownemu obliczeniu z urzędu, w taki sposób, aby łączna kwota emerytury/renty, wraz ze świadczeniem wyrównawczym, nie przekroczyła kwoty 3.603,35 zł miesięcznie.
Kwota, do której przyznawane jest świadczenie wyrównawcze podlega corocznej waloryzacji.
Czy ze świadczenia wyrównawczego odprowadzana jest zaliczka na podatek dochodowy i składka na ubezpieczenie zdrowotne?
Ze świadczenia wyrównawczego potrącamy zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych i składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.
W jaki sposób można ubiegać się o przyznanie świadczenia wyrównawczego?
Świadczenie wyrównawcze przyznajemy na wniosek złożony w jednostce organizacyjnej KRUS (tj. oddziale regionalnym, placówce terenowej).
Wniosek możesz złożyć:
- osobiście,
- za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym,
- przez elektroniczną skrzynkę podawczą KRUS-ePUAP,
- w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, bądź podpisem zaufanym.
Druk wniosku dostępny jest pod linkiem Formularze i wnioski - świadczenia
Uwaga
Osoba pobierająca emeryturę lub rentę z KRUS wniosek powinna złożyć w KRUS, a osoba pobierająca emeryturę rolniczą z KRUS i emeryturę wypłacaną przez ZUS wniosek o świadczenie wyrównawcze powinna złożyć w jednostce organizacyjnej ZUS.
Co należy dołączyć do wniosku?
Do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający nadanie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych wystawiony przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Osoba uprawniona do emerytury lub renty zagranicznej, bądź innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze zobowiązana jest dołączyć także dokument potwierdzający prawo do tych świadczeń i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą.
Od kiedy przysługuje świadczenie wyrównawcze?
Prawo do świadczenia wyrównawczego przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie.
O czym należy poinformować KRUS, jeśli przyznano świadczenie wyrównawcze?
Osoba, której przyznano świadczenie wyrównawcze jest obowiązana poinformować KRUS o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia oraz jego wysokość, a w szczególności o:
- utracie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych;
- nabyciu prawa do świadczeń emerytalno–rentowych przyznanych przez inny organ rentowy np. ZUS;
- nabyciu/utracie prawa/zmianie wysokości świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez zagraniczne instytucje właściwe.
Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie wyrównawcze, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.
Podstawa prawna
ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 906 ze zm.)
ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2025 r. poz. 1749)
ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 350 ze zm.)