Zasady ustalania wysokości i pobierania zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne od wypłacanych przez KRUS świadczeń emerytalno–rentowych i rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego z przykładami
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego pobiera comiesięczną zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne od wypłacanych:
- emerytur rolniczych,
- rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy,
- rent rodzinnych,
- rent rolniczych szkoleniowych,
- rodzicielskich świadczeń uzupełniających,
- dodatków do emerytur rolniczych z tytułu opłacania podwójnej lub dodatkowej składki,
- świadczeń wyrównawczych dla działacza opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowanej z powodów politycznych,
- świadczeń honorowych z tytułu ukończenia 100 lat życia,
- dodatkowych rocznych świadczeń pieniężnych tzw. 13 emerytur,
- kolejnych dodatkowych rocznych świadczeń pieniężnych tzw. 14 emerytur.
Uwaga
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega również świadczenie pieniężne z tytułu pełnienia funkcji sołtysa, ale zgodnie z obowiązującymi przepisami Kasa nie pobiera comiesięcznych zaliczek od tego świadczenia. W związku z tym po zakończeniu roku podatkowego może powstać niedopłata podatku (do rozliczenia w zeznaniu podatkowym za dany rok).
Jak obliczana jest wysokość zaliczki na podatek dochodowy i składka na ubezpieczenie zdrowotne?
Zaliczka na podatek dochodowy wynosi 12% świadczenia lub sumy świadczeń uzyskanych w danym miesiącu minus 300 zł (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek).
Po przekroczeniu 120.000 zł (sumując narastająco świadczenia wypłacone od początku roku) zaliczka na podatek wynosi 32% kwoty przekroczenia minus 300 zł.
Dla świadczeń lub sumy świadczeń w wysokości do 2.500 zł brutto miesięcznie zaliczka na podatek dochodowy wynosi 0 zł.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne to kwota równa 9% ww. świadczeń.
Zarówno zaliczka na podatek dochodowy, jak i składka na ubezpieczenie zdrowotne są zaokrąglane do pełnego złotego.
Przykład 1
Osoba uprawniona do emerytury rolniczej w kwocie 1.997,57 zł do wypłaty otrzymuje 1.817,57 zł miesięcznie.
Od kwoty brutto emerytury odprowadzana jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 180 zł.
Zaliczka na podatek dochodowy wynosi 0 zł.
Sposób obliczenia zaliczki i składki:
1.997,57 zł (tj. 1.998 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego) x 12% - 300 zł < 0 zł
1.997,57 x 9% = 179,78 zł, tj. po zaokrągleniu do pełnego złotego = 180 zł.
Przykład 2
Osoba uprawniona do renty rolniczej wypłacanej w części składkowej w kwocie 256,45 zł do wypłaty otrzymuje 233,45 zł miesięcznie (700,35 zł w przypadku wypłaty raz na kwartał).
Zaliczka na podatek dochodowy wynosi 0 zł.
Z kwoty brutto świadczenia 769,35 zł (256,45 zł x 3 m-ce) wypłacanej raz na kwartał odprowadzana jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 69 zł (23 zł x 3 m-ce).
Sposób obliczenia zaliczki i składki:
256 zł x 12% - 300 zł < 0 zł
256,45 zł x 9% = 23,08 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego = 23 zł.
Czy z dodatku pielęgnacyjnego i świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji wypłacanych wraz z rentą rolniczą KRUS potrąci zaliczkę na podatek lub składkę na ubezpieczenie zdrowotne?
Dodatek pielęgnacyjny i świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i ze świadczeń tych nie pobieramy składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Przykład 3
Osoba uprawniona do renty rolniczej w kwocie 1.879,07 zł oraz do dodatku pielęgnacyjnego w kwocie 348,22 zł, a także świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w kwocie 500,00 zł do wypłaty otrzymuje 2.558,29 zł.
Z kwoty brutto renty rolniczej (1.879,07 zł) odprowadzana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 169 zł.
Zaliczka na podatek dochody wynosi 0 zł.
Sposób obliczenia zaliczki i składki:
1.879 zł x 12% - 300 zł < 0 zł
1.879,07 zł x 9% = 169,12 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego = 169 zł
Przykład 4
Osoba uprawniona do renty rodzinnej w kwocie 1.878,91 zł, dodatku pielęgnacyjnego w kwocie 348,22 zł oraz do świadczenia honorowego z tytułu ukończenia 100 lat życia w kwocie 6.589,67 zł do wypłaty otrzymuje 7.338,80 zł.
Z kwoty brutto renty rolniczej i świadczenia honorowego (8.468,58 zł) odprowadzana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 762 zł.
Zaliczka na podatek dochody wynosi 716 zł.
Sposób obliczenia zaliczki i składki:
8.469 zł x 12% - 300 zł = 716,28 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego = 716 zł
8.468,58 zł x 9% = 762,17 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego = 762 zł
Czy przy każdym świadczeniu przysługuje odrębna kwota zmniejszająca podatek?
Wszystkim emerytom/rencistom przysługuje jedna kwota zmniejszająca podatek w wysokości 300 zł miesięcznie bez względu na ilość źródeł dochodu.
Natomiast każdy z płatników, obliczając wysokość zaliczki na podatek uwzględni kwotę zmniejszającą podatek i jeżeli na koniec roku powstanie niedopłata podatku, świadczeniobiorca zobowiązany będzie zwrócić ją do urzędu skarbowego.
Co powinien zrobić emeryt, który otrzymuje dwie emerytury (z KRUS i z ZUS) bądź dwie emerytury i dochody z zatrudnienia, aby uniknąć niedopłaty podatku?
Emeryt taki może złożyć:
- wniosek o niepomniejszanie zaliczki o kwotę zmniejszającą podatek od emerytury rolniczej i korzystać z kwoty zmniejszającej podatek przy świadczeniu wypłacanym przez ZUS albo
- oświadczenia o pomniejszanie zaliczki o 1/24 kwoty zmniejszającej podatek w obydwu organach rentowych, wówczas kwoty zaliczek od obu emerytur będą pomniejszane po 150 zł miesięcznie albo
- oświadczenia o pomniejszanie zaliczki o 1/36 kwoty zmniejszającej podatek u każdego z płatników, wówczas kwoty zaliczek będą pomniejszane po 100 zł (dotyczy osób uzyskujących dochody z trzech źródeł np. emerytury z KRUS, z ZUS i z tytułu zatrudnienia).
Złożenie odpowiedniego wniosku/oświadczenia będzie miało wpływ na zmniejszenie różnicy pomiędzy podatkiem pobranym i podatkiem należnym. Druk wniosku/oświadczenia wycofania wniosku/oświadczenia w sprawie zaliczki na podatek dochodowy dostępny jest pod linkiem Formularze i wnioski - świadczenia - Zmiana wysokości zaliczki na podatek dochodowy
Pamiętaj: oświadczenie/wniosek złożony w poprzednich latach obowiązuje w kolejnych latach - dopóki go nie wycofasz.
Przykład 5
Osoba uprawniona do emerytury rolniczej w kwocie 1.692,86 zł oraz emerytury pracowniczej, która w KRUS złożyła oświadczenie o niepomniejszanie zaliczki na podatek dochodowy o kwotę zmniejszającą podatek - do wypłaty otrzymuje 1.337,86 zł.
Z kwoty brutto emerytury rolniczej odprowadzana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 152 zł i zaliczka na podatek dochody w kwocie 203 zł.
Sposób obliczenia zaliczki i składki:
1.693 zł x 12% - 0 zł = 203,16 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego = 203 zł
1.692,86 zł x 9% = 152,36 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego = 152 zł.
Przykład 6
Osoba uprawniona do emerytury rolniczej w kwocie 1.987,55 zł oraz emerytury pracowniczej, która w KRUS złożyła oświadczenie o pomniejszanie zaliczki na podatek dochodowy o kwotę stanowiącą 1/24 kwoty zmniejszającej podatek tj. o 150 zł – do wypłaty otrzymuje 1.719,55 zł.
Z kwoty brutto świadczenia (1.987,55 zł) odprowadzana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 179 zł.
Zaliczka na podatek dochody wynosi 89 zł.
Sposób obliczenia zaliczki i składki:
1.988 zł x 12% - 150 zł = 88,56 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego = 89 zł
1.987,55 zł x 9% = 178,88 zł po zaokrągleniu do pełnego złotego = 179 zł.
Ważne: dla osób, których świadczenia nie przekraczają 30.000 zł w całym roku.
Jeżeli przewidujesz, że Twoje dochody (osiągane ze wszystkich źródeł) nie przekroczą 30.000 zł w roku – możesz złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych świadczeń.
Na podstawie takiego wniosku wypłacimy Ci 13 emeryturę oraz 14 emeryturę w kwotach pomniejszonych tylko o składkę na ubezpieczenie zdrowotne i unikniesz nadpłaty podatku.
Druk wniosku/oświadczenia wycofania wniosku/oświadczenia w sprawie zaliczki na podatek dochodowy dostępny jest pod linkiem Formularze i wnioski - świadczenia - Zmiana wysokości zaliczki na podatek dochodowy
Podstawa prawna
ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163),
ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146 ze zm.).