Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ełk

Wykaz form ochrony przyrody Nadleśnictwa Ełk

 

     System ochrony przyrody i kształtowania środowiska naturalnego w Nadleśnictwie Ełk realizowany jest poprzez formy ochrony przyrody, na które składają się:

• rezerwat przyrody,
• obszary chronionego krajobrazu,
• obszary Natura 2000,
• zespół przyrodniczo-krajobrazowy
• pomniki przyrody,
• ochrona gatunkowa roślin i zwierząt.

 

     Każda z form spełnia inną rolę i służy innym celom, dlatego charakteryzuje się odmiennym reżimem ochronnym oraz zakresem ograniczeń w użytkowaniu.

Charakterystyka form ochrony przyrody w Nadleśnictwie Ełk:

 

• Rezerwat przyrody

       Na terenie Nadleśnictwa Ełk znajduje się jeden rezerwat przyrody: „Bartosze” o powierzchni 190,46 ha. Rezerwat został powołany pod nazwą „Ostoja Bobrów Bartosze” zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 czerwca 1964r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M. P. Nr 45, poz. 220) i w pierwotnej wersji utworzony był w celu ochrony miejsca występowania bobrów, które przywędrowały do uroczyska „Bartosze” prawdopodobnie z okolic Osowca w latach sześćdziesiątych. Ponieważ populacja bobra europejskiego silnie się rozrosła w całym kraju (najliczniej zasiedla wschodnią część województwa warmińsko-mazurskiego i północną województwa podlaskiego) stwierdzono, że ochrona rezerwatowa tego gatunku nie jest konieczna. W przedmiotowym rezerwacie natomiast od kilkudziesięciu lat realizowana jest ochrona zachowawcza oraz zachodzą naturalne procesy sukcesyjne. W związku z tym uznano za zasadne dalszą ochronę tego obiektu oraz zmianę celu jego ochrony.

     Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia 10 stycznia 2018r. w sprawie rezerwatu przyrody „Bartosze” dokonano zmiany celu ochrony rezerwatu, określając go jako: zachowanie i ochrona procesów ekologicznych w siedliskach bagiennych.

  

      Rezerwat na dzień dzisiejszy nie posiada planu ochrony, jak również nie sporządzono dla rezerwatu planu zadań ochronnych.

      Rezerwat zlokalizowany jest w leśnictwie Nowa Wieś.  

 

 

• Obszary Chronionego Krajobrazu

 

     Obejmują tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz, o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.

      Na gruntach w zarządzie Nadleśnictwa znajdują się cztery obszary chronionego krajobrazu:

1. Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego

      Funkcjonowanie Obszaru precyzuje uchwała Nr VII/126/11 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 24 maja 2011r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego ( Dz. Urz. Woj. Warm. – Maz.  Nr 74, poz. 1295). ( wcześniej obowiązujące rozporządzenie Nr 154 Wojewody Warmińsko – Mazurskiego z dnia 19 grudnia 2008r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego (Dz. Urz. Woj. Warm. – Maz. Nr 198, poz. 3105).

      Obszar położony jest w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie ełckim na terenie gmin: Stare Juchy, Kalinowo, Prostki, Ełk i miasta Ełk, w powiecie giżyckim na terenie gmin: Wydminy, Giżycko, oraz w powiecie oleckim na terenie gmin: Świętajno, Olecko.

2. Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Orzyskich

      Obszar został ustanowiony rozporządzeniem Nr 152 Wojewody Warmińsko – Mazurskiego z dnia 13 listopada 2008r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Jezior Orzyskich (Dz. Urz. Woj. Warm. – Maz. Nr 179, poz.2637).

      Obszar położony jest w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie piskim na terenie gmin: Biała Piska i Orzysz, w powiecie giżyckim na terenie gmin Miłki, Wydminy oraz w powiecie ełckim na terenie gmin: Ełk i Stare Juchy.

3. Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Rajgrodzkich  

      Funkcjonowanie Obszaru precyzuje rozporządzenie Nr 156 Wojewody Warmińsko – Mazurskiego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Jezior Rajgrodzkich (dz. Urz. Woj. Warm. – Maz. Nr 198, poz. 3107).

      Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Rajgrodzkich położony jest w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie ełckim na terenie gmin: Kalinowo i Prostki.

4. Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Legi

      Aktem prawnym regulującym funkcjonowanie Obszaru jest rozporządzenie Nr 155 Wojewody Warmińsko – Mazurskiego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Legi (Dz. Urz. Woj. Warm. – Maz. Nr 198, poz. 3106).   

      Obszar położony jest w powiecie oleckim na terenie gmin: Wieliczki i Olecko oraz w powiecie ełckim na terenie gmin: Kalinowo i Ełk.

 

• Obszary Natura 2000

 

  W skład sieci Natura 2000 na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Ełk wchodzą obszary:

 

1. Ostoja Poligon Orzysz – PLB 280014 obszar specjalnej ochrony ptaków

 

      Ostoja położona jest na Równinie Mazurskiej. Znaczna część ostoi wchodzi w skład czynnego poligonu wojskowego Orzysz.

      W ostoi Poligon Orzysz stwierdzono występowanie co najmniej 11 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Liczebności 3 gatunków (cietrzewia, derkacza i żurawia) mieszczą się w kryteriach wyznaczania ostoi ptaków wprowadzonych przez BirdLife International.

     Plany zadań ochronnych dla tego obszaru zostały ustanowione przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie Zarządzeniem z dnia 25 kwietnia 2016r. (Dz. Urz. Woj. Warm. – Maz. z 2016r., poz.1889).

      Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Ełk obszar jest zlokalizowany w leśnictwie Lipiny ( pow. 212,12 ha ).

 

2. Jezioro Woszczelskie – PLH 280034 obszar specjalnej ochrony siedlisk

 

      Chroniony obszar położony jest w środkowej części Pojezierza Ełckiego, o urozmaiconej rzeźbie terenu. Obszar utworzono w celu ochrony mezotroficznego jeziora Woszczelskiego oraz torfowiska przejściowego. Jezioro Woszczelskie powstało w wyniku wytapiania się wśród piasków brył martwego lodu. Jest zbiornikiem otwartym hydrologicznie, o powierzchni 172,6 ha i głębokości maksymalnej 10,6 m oraz średniej 3,3 m. Zbiornik jest długi na ponad 2,5 km i szeroki na około 1,2 km. Długość linii brzegowej wynosi 8,3 km.

      Ważnym siedliskiem jest również torfowisko przejściowe, znajdujące się w południowo-wschodniej części obszaru, między małymi, eutroficznymi zbiornikami, powstałymi w miejscu wyrobisk kopalni żwiru. Zbiorniki opisywanego obszaru regulują stosunki wodne najbliższego otoczenia, w tym wymienionego torfowiska.

      W obszarze tym 47 % powierzchni zajmują wody, 37 % siedliska rolnicze, 12 % lasy, w zarządzie Nadleśnictwa znajduje się zaledwie 18,40 ha (l-ctwo Grabnik).

     Plany zadań ochronnych dla tego obszaru zostały ustanowione przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie Zarządzeniem z dnia 25 kwietnia 2016r. (Dz. Urz. Woj. Warm. – Maz. z 2016r., poz.1890).

 

3. Torfowisko Zocie – PLH 280037 obszar specjalnej ochrony siedlisk

 

     Obszar położony jest na wschodnim skraju Pojezierza Ełckiego, praktycznie na lokalnym wododziale, oddzielającym zlewnie rzeki Legi od zachodu i Rospudy od strony wschodniej. Rejon torfowiska został ukształtowany pod wpływem ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Samo torfowisko zajmuje nieckę położoną na wysokości ok. 170 m n.p.m. Wzgórza przylegające od południa i wschodu, to przeważnie tereny rolnicze, ekstensywnie użytkowane jako pastwiska i łąki. Od strony zachodniej i północnej torfowisko otoczone jest kompleksem leśnym.

     Torfowisko jest obiektem o zróżnicowanej trofii. W części jest to torfowisko przejściowe, a w części torfowisko niskie, nawiązujące nawet do węglanowego, pomimo śladów odwadniania w postaci zarośniętych już rowów, jak i częściowo drożnego rowu okrężnego na południowym skraju. Obszar jest dobrze uwodniony, a tylko w okresach letnich można zauważyć niewielkie procesy przesuszenia na najwyższych kępach w strefie brzeżnej. Centralna część obiektu ma postać trzęsawiska, co wskazuje, że powstał on w miejscu niedużego jeziora, zanikłego w czasach nowożytnych, przy wydatnej ingerencji człowieka.

     Stan zachowania torfowiska „Zocie” można uznać za dobry, biorąc pod uwagę dobre uwodnienie obiektu oraz w miarę stabilne warunki hydrologiczne, pomimo wciąż jeszcze drożnego rowu opaskowego. Pewien wpływ na zachowanie przepływu wody w rowie mają w ostatnich latach bobry. Potencjalnym zagrożeniem dla tego cennego w skali kraju torfowiska jest możliwość zintensyfikowania rolnictwa na przyległym od południa terenie. 

      Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Ełk obszar jest zlokalizowany w leśnictwie Kalinowo ( pow. 65,78 ha ).

 

• Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Torfowisko Zocie”

 

     Szczególnym celem ochrony zespołu przyrodniczo-krajobrazowego jest zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych terenów polodowcowych z bardzo dobrze zachowanym torfowiskiem przejściowym – rozporządzenie Nr 21 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 20 lipca 2007r. w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego :Torfowisko Zocie” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 26.07.2007r. poz. 1553)

     Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Ełk zespół jest zlokalizowany w leśnictwie Kalinowo ( pow. 253,43 ha ).

 

 

• Pomnik przyrody

      

      Na gruntach pod zarządem Nadleśnictwa znajduje się jeden pomnik przyrody pojedyncze drzewo dąb szypułkowy w leśnictwie Mleczno – rozporządzenie Wojewody Suwalskiego Nr 6/93 z dnia 18 stycznia 1993r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody i ich skupień (Dz. Urz. Woj. Suw. Nr 2, poz. 11). (nr rej. wojew. 327).

 

 

• Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt

        

      Na terenie Nadleśnictwa Ełk ustanowiono 8 stref obejmujących ochroną miejsca gniazdowania ptaków. Są to: cztery strefy ochronne bielika, dwie strefy bociana czarnego, jedna strefa cietrzewia i jedna strefa orlika krzykliwego, które łącznie zajmują powierzchnię 477,64 ha.

 

- cztery strefy ochronne bielika (Haliaeetus albicilla)

 

1. L-ctwo Przekopka (decyzja RDOŚ Olsztyn WOPN.6442.1.31.2018.MJ.2 z dnia 11.09.2018r.)
2. L-ctwo Stacze (decyzja RDOŚ Olsztyn RDOŚ-28-OOP-6631-0012-1017/10/wp z dn. 21.05.2010r.)
3. L-ctwo Prostki (decyzja RDOŚ Olsztyn WOPN-OOP.6442.1174.2015.MJ z dn. 14.05.2015r.)
4. L-ctwo Grabnik  (decyzja RDOŚ Olsztyn WOPN.6442.1.20.2017.MJ.2 z dnia 09.08.2017r.)

 

 

- dwie strefy ochronne bociana czarnego (Ciconia nigra)

 

1. L-ctwo Prostki (decyzja RDOŚ Olsztyn WOPN.6442.1.48.2021.AWK z dn. 07.09.2021r.)
2. L-ctwo Lipiny (decyzja RDOŚ Olsztyn WOPN.6442.1.41.2018.AWK.2 z dn. 10.10.2018r.)

 

 

- jedna strefa ochronna cietrzewia (Tetrao tetrix)

 

1. L-ctwo Lipiny (decyzja Warm. – Maz. Urz. Woj. w Olsztynie OŚR/O III/6631/05/22/01 z dn. 15.11.2001r.)

 

- jedna strefa ochronna orlika krzykliwego (Clanga pomarina)

 

1. L-ctwo Prostki (decyzja RDOŚ Olsztyn WOPN.6442.1.46.2021.AWK z dn. 27.08.2021r.)

 

 

 

- gat. zwierząt podlegające ochronie występujące na terenie Nadleśnictwa Ełk

 

 

Gatunek	status ochronn.
bóbr europejski	cz
wydra	cz
kumak nizinny	s
traszka grzebieniasta	s
czerwończyk nieparek	s
trzmiel kamiennik	cz
trzmiel rudy	cz
trzmiel ziemny	cz
biegacz skórzasty	cz
trzmiel ogrodowy	cz
jaszczurka zwinka	cz
jaszczurka żyworodna	cz
ropucha szara	cz
ropucha paskówka	s
żaba trawna	cz
żaba moczarowa	s
gąsiorek	s
lerka	s
piecuszek	s
pokląskwa	s
sikora uboga	s
skowronek	s
śpiewak	s
świergotek drzewny	s
trznadel	s
zięba	s
bielik	s
bocian czarny	s
cietrzew	s
żuraw	s
orlik krzykliwy	s

 

 

- gat. roślin i grzybów podlegające ochronie występujące na terenie Nadleśnictwa Ełk

 

 

Gatunek	status ochronn.
bagno zwyczajne	cz
płucnica kędzierzawa	cz
płucnica islandzka	cz
chrobotki - rodzaj	cz
wawrzynek wilczełyko	cz
rosiczka okrągłolistna	s
wrzosiec bagienny	s
widłak goździsty	cz
widłak jałowcowaty	cz
śnieżyczka przebiśnieg	cz
pomocnik baldaszkowy	cz
torfowiec - rodzaj	cz
naparstnica zwyczajna	cz
parzydło leśne	cz
podejźrzon księżycowy	s
pawężnica psia	cz
fałdownik nastroszony	cz
bezlist zwyczajny	cz
kocanki piaskowe	cz

 

 

 

Informacje publiczne, które nie zostały zamieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej  PGL LP można uzyskać składając wniosek.