Prokuratura Okręgowa
w Warszawie

W dniu 25 września 2025 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia utrzymał w mocy postanowienie Prokuratury Okręgowej w Warszawie z dnia 6 marca 2025 roku o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie: 

1. przekroczenia uprawnień w dniu 16 grudnia 2024 roku w Warszawie, przez funkcjonariuszy publicznych, tj. członków Państwowej Komisji Wyborczej, w ten sposób, że przyznali sobie, nieprzewidziane żadnymi przepisami, kompetencje do badania zgodności z prawem powołania sędziego Sądu Najwyższego i kwestionując skuteczność powołania sędziego Sądu Najwyższego, Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz istnienie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej, jakim jest Sąd Najwyższy, zagłosowali za bezterminowym odroczeniem posiedzenia Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość, do czego nie byli uprawnieni, w sytuacji uwzględnienia przez Sąd Najwyższy skargi Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość na odrzucenie sprawozdania finansowego przez Państwową Komisję Wyborczą, działając tym samym na szkodę interesu publicznego i prywatnego w postaci interesów majątkowych partii Prawo i Sprawiedliwość tj. o czyn z art. 231 § 1 k.k. - na podstawie przepisu art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. wobec stwierdzenia, iż czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego;
2. niedopełnienia obowiązków dniu 16 grudnia 2024 roku w Warszawie, przez funkcjonariuszy publicznych, tj. członków Państwowej Komisji Wyborczej, wynikających z treści art. 145 § 6 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku Kodeks Wyborczy (Dz.U. z 2023 r. poz.2408) w ten sposób, że nie podjęli niezwłocznie postanowienia o przyjęciu sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość, mimo uwzględnienia przez Sąd Najwyższy skargi Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość na odrzucenie sprawozdania finansowego przez Państwową Komisję Wyborczą, czym działali tym samym na szkodę interesu publicznego i prywatnego w postaci interesów majątkowych partii Prawo i Sprawiedliwość tj. o czyn z art. 231 § 1 k.k. - na podstawie przepisu art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. wobec stwierdzenia, iż czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego;
3. przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez Ministra Finansów i innych urzędników Ministerstwa Finansów polegającego na tym, że w okresie co najmniej od 01 września 2024 roku do 07 stycznia 2025 rok w Warszawie, będąc zobowiązanymi do wypłaty dotacji podmiotowej na podstawie art. 151 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku Kodeks Wyborczy oraz subwencji na podstawie art. 28 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 roku o partiach politycznych dla partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość, częściowo zaniechali (odmówili) realizacji powyższego obowiązku powołując się na okoliczności niestanowiące podstawy prawnej dla takiego postępowania, tj. obowiązywanie nieprawomocnych (nieostatecznych, niewykonalnych, zaskarżonych, zakwestionowanych w toku instancji) uchwał Państwowej Komisji Wyborczej, przez co działali na szkodę interesu publicznego i prywatnego tj. interesów majątkowych partii Prawo i Sprawiedliwość, tj. o czyn z art. 231 § 1 k.k. - na podstawie przepisu art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. wobec stwierdzenia, iż czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego.

Na powyższe postanowienie zażalenie złożył pełnomocnik skarżącego – partii Prawo i Sprawiedliwość.

Sąd rozpoznając zażalenie uznał, że zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem nie zawiera żadnych zarzutów, które mogłyby skutecznie podważyć decyzję prokuratora wyrażoną w kontrolowanym postanowieniu.

Sąd uznał, iż działanie członków Państwowej Komisji Wyborczej, znajdowało oparcie w obowiązujących przepisach prawa i mieściło się w granicach przyznanych kompetencji ustawowych.

Zgodnie z treścią art. 145 § 6 Kodeksu wyborczego, jeżeli Sąd Najwyższy uzna skargę na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego za zasadną, Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie postanawia o jego przyjęciu.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego podczas posiedzenia Państwowej Komisji Wyborczej zaistniał pogląd, iż Państwowa Komisja Wyborcza nie może wykonać dyspozycji wynikającej z art. 145 § 6 Kodeksu wyborczego, albowiem dokument doręczony nie spełnia normy prawnej art. 145 § 3 Kodeksu wyborczego, z uwagi na powzięcie wątpliwości co do skuteczności powołania sędziów Sądu Najwyższego wydających postanowienie z dnia 11 grudnia 2024 roku, którzy nie zostali powołani zgodnie z art. 179 Konstytucji RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa powołanej zgodnie z art. 187 ust. 1 Konstytucji RP i tym samym nie nastąpiło rozpatrzenie skargi przez Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów, w skutek czego doszło do zagłosowania za bezterminowym odroczeniem posiedzenia Państwowej Komisji Wyborczej i braku podjęcia uchwały w sprawie sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość. Stanowisko Państwowej Komisji Wyborczej znalazło swoje uzasadnienie w orzeczeniu TSUE, który wskazał, że okoliczność zmiany składu KRS w 2017 roku podważyły jej niezależność od władzy ustawodawczej i wykonawczej, wpływając tym samym na jej zdolność do proponowania niezależnych i bezstronnych kandydatów na stanowiska sędziowskie w Sądzie Najwyższym. Wobec takiego stanowiska wśród członków Państwowej Komisji Wyborczej zaistniały wątpliwości, czy występują przesłanki pozwalające na wypłatę subwencji dla partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość.

Wobec powyższego nie sposób uznać, by działania członków Państwowej Komisji Wyborczej miały charakter umyślny (w zamiarze bezpośrednim lub ewentualnym) działania na szkodę partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość. Brak niezwłocznego postanowienia o przyjęciu sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość, mimo uwzględnienia przez Sąd Najwyższy skargi Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość na odrzucenie sprawozdania finansowego przez Państwową Komisję Wyborczą wynikał z panującego chaosu prawnego i istniejących wątpliwości co do okoliczności zmiany składu KRS w 2017 roku podważające jej niezależność od władzy ustawodawczej i wykonawczej, co wpływało na jej zdolność do proponowania niezależnych i bezstronnych kandydatów na stanowiska sędziowskie w Sądzie Najwyższym.

Minister Finansów zgodnie z Konstytucją działa na podstawie i w granicach prawa, co przedkłada się również na wykonywanie uchwał Państwowej Komisji Wyborczej. W praktyce ustrojowej Państwowej Komisji Wyborczej - Minister Finansów jest zobowiązany do wyjaśnienia wszystkich wątpliwości prawnych przed wykonaniem uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Minister Finansów miał wątpliwości, co do wykonania uchwały nr 316/2024 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 30 grudnia 2024 o przyjęciu sprawozdania partii Prawo i Sprawiedliwość, która zbudowana jest z dwóch sprzecznych ze sobą twierdzeń, albowiem w ww. decyzji postanowiono w § 1 wykonać postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2024 roku i przyjąć sprawozdanie Komitetu Wyborczego Prawo  i Sprawiedliwość, natomiast w § 2 wskazano, że uchwala została podjęta wyłącznie w wyniku uwzględnienia skargi przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego i jest bezpośrednio powiązana z orzeczeniem, które musi pochodzić od organu będącego sądem w rozumieniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i Kodeksu wyborczego. Nadto Państwowa Komisja Wyborcza wskazała również, że nie przesądza, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych jest sądem w rozumieniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i nie przesądza o skuteczności orzeczenia. Wobec podjęcia uchwały w takim brzmieniu Minister Finansów zwrócił się do Państwowej Komisji Wyborczej z prośbą o wyjaśnienie wątpliwości prawnych dotyczących uchwały PKW nr 421/2024 z dnia 30 grudnia 2024 roku, wobec zastosowania przez Państwową Komisję Wyborczą nietypowej konstrukcji w zakresie jej wewnętrznej spójności z treścią § 2 uchwały.

Wobec powyższego nie sposób uznać, by działania Ministra Finansów i innych urzędników Ministerstwa Finansów miały charakter umyślny (w zamiarze bezpośrednim lub ewentualnym) działania na szkodę partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość. Brak niezwłocznej wypłaty dotacji wynikał z konieczności wyjaśnienia przez Ministra Finansów wszelkich wątpliwości w oparciu o podstawę prawną wynikającą z art. 161 § 1 k.w. w zw. z art. 160 § 1 kodeksu wyborczego, które to przepisy nakładają na Państwową Komisję Wyborczą obowiązek sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego i wyposażają ten organ w uprawnienie do wydania wyjaśnień m.in. dla organów administracji rządowej.

Zdaniem Sądu prokurator w kontrolowanym postanowieniu przeprowadził rzetelną i racjonalną analizę zawiadomienia w odniesieniu do znamion czynu z art. 231 § 1 k.k. i doszedł do prawidłowych wniosków, że w niniejszej sprawie brak jest przesłanek oraz poszlak, by powziąć przypuszczenie, że w niniejszej sprawie mogło dojść do przekroczenia uprawnień. 

Rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie 
Prokurator Piotr Antoni Skiba