Państwowa Szkoła Muzyczna
I i II stopnia w Pabianicach

A wszystko zaczęło się w 1967 roku, kiedy to po wielu staraniach Stanisława Plusiewicza, dyrektora Społecznego Ogniska Muzycznego w Pabianicach i Jana Czubryja, prezesa pabianickiego Stowarzyszenia Przyjaciół Ognisk Artystycznych powołano do życia Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia. Siedzibą szkoły stał się pofabrykancki budynek przy ulicy Grobelnej 6 ale – jak to zwykle bywa – z koniecznym remontem wykonawcy nie zdążyli na pierwszego września więc szkoła rozpoczęła działalność w budynku Szkoły Podstawowej nr 15, a uroczysta inauguracja nowego roku szkolnego odbyła się osiemnastego września. Pierwszym dyrektorem szkoły został znakomity pianista, muzykolog i animator kultury Joachim Gudel a pierwszymi nauczycielami szkoły byli: Halina Kopycka – fortepian, Olga Dryl – fortepian, Bonifacy Stusio – fortepian, Joachim Gudel – fortepian, Karol Nicze – ilustracje i akompaniament, Urszula Sysio – fortepian i przedmioty teoretyczne, Ewa Radecka-Targowska – skrzypce, Izabela Janiszewska – wiolonczela, Jerzy Knapkiewicz – kontrabas, Zdzisław Oleski – trąbka, Zdzisław Staniec – klarnet, Izabela Peredni-Jabłońska – rytmika i umuzykalnienie, Stanisław Plusiewicz – przedmioty teoretyczne, umuzykalnienie, chór – zastępca dyrektora.

W budynku przy ul. Grobelnej 6 szkoła rozpoczęła działalność 17 października. Joachim Gudel w wystąpieniu inauguracyjnym wyznaczył cele, które szkoła będzie realizować. Kształcenie miało przygotowywać młodzież do podjęcia zawodu muzyka, a równie istotną formą działalności szkoły miało być szerokie oddziaływanie na życie kulturalne miasta, głównie poprzez prezentowanie pabianiczanom muzyki artystycznej na możliwie najwyższym poziomie. Te dwa główne cele zaczęto realizować konsekwentnie i z wielkim rozmachem.

Już cztery lata po uruchomieniu szkoły pierwszego stopnia powstaje w Pabianicach Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia, której absolwenci mają zapewniony tytuł zawodowy muzyka-instrumentalisty i prawo podejmowania studiów w wyższych szkołach muzycznych. Ranga szkolnictwa muzycznego w naszym mieście znacznie wzrosła a powołanie szkoły II stopnia świadczyło także o wysokim poziomie nauczania w szkole I stopnia. Równie intensywnie rozwijała się działalność koncertowa. Dzięki znakomitej współpracy z władzami miasta, Towarzystwem Przyjaciół Pabianic i pabianickim muzeum koncertowali w naszym mieście tak znakomici wirtuozi jak: Regina Smendzianka, Anna Wesołowska, Tadeusz Chmielewski, Anita Krochmalska, Zenon Płoszaj, Lidia Skowron, Kiejstut Bacewicz, Barbara Górzyńska, Elżbieta Tarnawska, Krystian Zimerman, Janusz Olejniczak, Zdzisław Piernik – że wymienimy tutaj tylko nielicznych. Oczywiście wśród znakomitych wirtuozów nie zabrakło także pabianiczan: Joachima Gudela i Karola Nicze. Tego typu imprez szkoła organizowała około piętnastu w roku szkolnym, bilans jest więc imponujący. Koncerty odbywały się nie tylko w szkole, ale także w Muzeum w Pabianicach, bowiem bolączką szkoły był brak sali koncertowej. Pomieszczenie w budynku przy ul. Grobelnej 6 zwane szumnie „Aulą Koncertową” niezbyt dobrze spełniało swoje zadanie przede wszystkim ze względu na niewielką ilość słuchaczy, całkowicie nieadekwatną do ilości chętnych obcowania z muzyką najwyższego formatu. Często więc publiczność stała na korytarzu a w sali – nie posiadającej wentylacji – trudno było wytrzymać. Stąd też starania dyrekcji szkoły o organizowanie koncertów w różnych salach na terenie miasta, przede wszystkim w muzeum. Powołanie szkoły II stopnia znacznie zwiększyło zapotrzebowanie na powstanie sali koncertowej; już w 1972 roku pabianickie media pisały o konieczności budowy takiej sali dla potrzeb szkoły, władze wykazywały zainteresowanie a sali  z prawdziwego zdarzenia nie ma do dzisiaj…

Wraz z powstaniem szkoły II stopnia powiększył się zasięg wykładanych przedmiotów, powstała orkiestra szkolna i zaczął działać – pod znakomitym kierunkiem prof. Anny Kacperczyk – szkolny chór. Akcja koncertowa i popularyzatorska roztaczała coraz szersze kręgi – organizowano koncerty dla szkół i przedszkoli, prowadzono stałą współpracę z wieloma placówkami kulturalnymi, marzyła się nam nawet klasa muzyczna w szkole podstawowej nr 17, ale skończyło się na marzeniach.

Inne marzenie dyrektora Joachima Gudela – zorganizowanie w Pabianicach ogólnopolskiego konkursu wykonawczego instrumentalistów dętych trafiło na podatny grunt tak we władzach miasta jak i w innych wysokich instytucjach. I tak oto w 1974 roku zorganizowano pierwszy Ogólnopolski Konkurs Młodych Trębaczy. Sali na przesłuchania i koncerty użyczył Miejski Dom Kultury a imprezy towarzyszące odbywały się w różnych punktach miasta. Uczestnicy i jurorzy bardzo chwalili organizację imprezy a o jej poziomie niech świadczy fakt, iż większość laureatów to dzisiaj bardzo znani instrumentaliści. Zachęceni powodzeniem organizatorzy postanowili organizować tego typu imprezy corocznie, poświęcając kolejne edycje innym instrumentom dętym blaszanym: puzonowi, waltorni, potem znowu trąbce itd... I tak było przez sześć lat, konkursy się nawet umiędzynarodowiły, ale po 1980 roku zaprzestano ich organizacji…

W 1976 roku Joachim Gudel przechodzi do pracy w wyższym szkolnictwie muzycznym i rezygnuje z funkcji dyrektora szkoły. Na stanowisko dyrektora powołany zostaje Bonifacy Stusio, a funkcje wicedyrektora obejmuje akordeonista Stefan Król. Bonifacy Stusio kontynuuje rozpoczęte przez Joachima Gudela działania sytuujące szkołę jako centrum kulturalne Pabianic (akcja koncertowa, konkursy instrumentów dętych) ale przede wszystkim celem Jego działań jest utrzymanie i podnoszenie poziomu nauczania szkoły. Szkoła – przede wszystkim drugiego stopnia – staje się jedną z najlepszych szkół w regionie pod względem sprawności nauczania; absolwenci szkoły regularnie zasilają wyższe szkoły muzyczne w kraju i rozsławiają szkołę i miasto poza jego granicami. Od 1980 roku szkoła organizuje coroczne koncerty dyplomantów początkowo w Muzeum Miasta Pabianic a obecnie w Miejskim Ośrodku Kultury. Imprezy te – początkowo włączane w obchody Dni Pabianic – stały się jednymi z wydarzeń kulturalnych w mieście.

W roku 1988 stanowisko dyrektora szkoły powierzone zostaje Małgorzacie Matyni-Szukalskiej. Małgorzata Matynia-Szukalska w ciągu swojej dwuletniej kadencji zainaugurowała coroczne koncerty kolęd, które rychło stały się kolejną wizytówką szkoły.

Od 1990 roku dyrektorem szkoły jest Celina Zamuszko. Szkoła w dalszym ciągu cieszy się jednym z najwyższych wskaźników sprawności nauczania a dzięki możliwości reaktywowania orkiestry możliwe jest znaczne powiększenie oferty kulturalnej dla mieszkańców miasta. Orkiestra szkolna pod dyrekcją Marka Głowackiego przy współpracy z wybitnymi zespołami chóralnymi i solistami prezentuje pabianiczanom Mszę Koronacyjną W. A. Mozarta, Pasję według Św. Jana J. S. Bacha, kantaty wielkopostne tegoż kompozytora, koncerty fortepianowe i skrzypcowe Mozarta, Beethovena itp. Jako soliści występowali wybitni wirtuozi, że wspomnimy tylko: Krzysztofa Jakowicza, Tadeusza Chmielewskiego czy Urszulę Kryger. Szkoła organizuje regionalne konkursy instrumentów dętych, warsztaty dla nauczycieli i uczniów z udziałem wybitnych instrumentalistów: Bronisławy Kawalli, Krzysztofa Jakowicza, Magdaleny Rezler-Niesiołowskiej – wymieniamy tylko tych najwybitniejszych. Cenną inicjatywą była impreza przeznaczona dla pabianickich gimnazjalistów pod nazwą: „Ignacy Jan Paderewski – Polak, pianista, polityk” jak również organizowany z myślą o edukacji kulturalnej tej samej grupy młodzieży cykl koncertów pod wspólnym tytułem „Mozart i jego epoka”. Szkoły pabianickie licznie wzięły udział w tych projektach – jesteśmy przekonani, że przybyło nam melomanów.

O dobrym poziomie szkoły świadczą sukcesy Jej wychowanków. Trudno w tym miejscu wymienić wszystkie sukcesy uczniów szkoły ale warto wspomnieć, że najcenniejsze nagrody uzyskali: Daniel Bara, Jakub Nicze, Krzysztof Urbański, Patrycja Mynarska, Robert Łaguniak, Michał Kozłowski – że wymieniamy tylko niektórych. Mamy się więc czym szczycić.