Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Brodnicy

W dniu 12 czerwca 2025 r. odbyło się szkolenie członków Kół Gospodyń Wiejskich z terenu powiatu brodnickiego na temat bezpieczeństwa zdrowotnego żywności produkowanej przez Koła Gospodyń Wiejskich, profilaktyki chorób przenoszonych przez żywność oraz zasad zdrowego żywienia, prowadzone przez  Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Brodnicy oraz przedstawicieli pionów: Nadzoru nad Bezpieczeństwem Żywności i Żywienia oraz Profilaktyki Zdrowotnej.

Celem szkolenia było podniesienie świadomości uczestników na temat higieny i bezpieczeństwa żywności, profilaktyki chorób przenoszonych przez żywność oraz promocji zdrowia w kontekście produkcji i sprzedaży żywności lokalnej. Omówiono następujące zagadnienia:

• zatrucia i zakażenia pokarmowe wywoływane przez czynniki biologiczne,
• wymagania higieniczne i prawne dotyczące produkcji żywności,
• 5 kroków do bezpiecznej żywności,
• talerz zdrowego żywienia.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brodnicy powitał uczestników szkolenia i omówił sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych dotyczącą zatruć pokarmowych wywołanych przez czynniki biologiczne w kraju, województwie kujawsko-pomorskim i  na terenie powiatu brodnickiego w latach 2023-2024.

Podkreślono, że wyższe współczynniki zapadalności w powiecie brodnickim w 2024 r. w porównaniu do 2023 r. odnotowano w zachorowaniach na: wirusowe zakażenia jelitowe (wywołane przez rotawirusy, inne określone i nieokreślone). Niższe wskaźniki odnotowano w zakresie zatruć i zakażeń bakteryjnych. W naszym powiecie nie wystąpiły jednostki chorobowe, takie jak: inne  bakteryjne zakażenia jelitowe (wywołane przez E.coli enterokrwotoczną, E.coli inną i BNO, Campylobacter, Yersinia enterocolitica lub pseudotuberculosis, inne nieokreślone), inne bakteryjne zatrucia pokarmowe (np. zatrucie jadem kiełbasianym, czerwonka), kryptosporydioza, jersinioza pozajelitowa, mikobakteriozy - inne i BNO, listerioza, bąblownica, włośnica, zespół hemolityczno-mocznicowy w przebiegu zakażenia E. coli.

PPIS w Brodnicy omówił choroby przenoszone drogą pokarmową, najczęstsze źródła ognisk zatruć i zakażeń pokarmowych oraz metody profilaktyki poprzez szczepienia ochronne (np. przeciwko rotawirusom, WZW typu A) oraz poprzez przestrzeganie zasad higieny przy przechowywaniu i przygotowywaniu żywności, ze szczególnym uwzględnieniem higieny rąk.

- Zachorowania na zakaźne choroby przewodu pokarmowego są miernikiem stanu sanitarnego, jak i przestrzegania przez społeczeństwo zasad higieny. Dominującym sposobem transmisji drobnoustrojów jest droga kontaktowa przez brudne ręce, skażone przedmioty, np. klamki w toaletach, żywność, mrożone owoce zanieczyszczone przez osoby je zbierające. Ustawicznie należy kontynuować i poszerzać wiedzę wśród społeczeństwa powiatu brodnickiego na temat zatruć pokarmowych i zakażeń jelitowych o etiologii wirusowej, roli łańcucha chłodniczego oraz błędów technologiczno-higienicznych przy przygotowywaniu potraw – powiedziała Pani Danuta Kowalkowska-Szramka, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brodnicy.

W kolejnej części szkolenia przedstawiciel pionu Nadzoru nad Bezpieczeństwem Żywności i Żywienia, na prośbę przedstawicieli Kół Gospodyń Wiejskich, omówił  zagadnienia związane z rejestracją i zatwierdzaniem pomieszczeń, w których odbywa się produkcja żywności.

Zwrócił uwagę na ogromne zaangażowanie Kół Gospodyń Wiejskich w propagowaniu kultury lokalnej dotyczącej utrwalania dawnych, tradycyjnych przepisów  kulinarnych. Na uznanie zasługuje wieloletnia, dobra współpraca lokalnych KGW z Państwową Inspekcją Sanitarną oraz przedstawicielami lokalnych samorządów, a także praca na rzecz lokalnych społeczności.

Podczas szkolenia przedstawiono zebranym warunki, jakie muszą spełniać pomieszczenia, w których prowadzona jest produkcja posiłków.

Poinformowano zebranych, że działalność KGW,  jako okazjonalna i sporadyczna nie podlega przepisom ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia w zakresie konieczności rejestracji i zatwierdzenia. Przedstawiciele KGW zebrani na spotkaniu zostali poinformowani, że kontrolą objęte są miejsca produkcji żywności.

Przedstawiono elastyczne podejście do systemu procedur kontroli wewnętrznych opracowywanych dla działalności sporadycznej.  Omówiono sposób i warunki transportu oraz higienicznej prezentacji żywności podczas festynów i innych imprez plenerowych, najczęściej popełniane błędy, a także pięć kroków do bezpiecznej żywności. 

Podczas działań prowadzonych przez przedstawicieli KGW bardzo ważne jest zapobieganie przenoszeniu zakażeń drogą pokarmową, między innymi poprzez utrzymywanie właściwego stanu sanitarnego pomieszczeń, używanie właściwego sprzętu i wyposażenia, stosowanie surowców dobrej jakości pochodzących z legalnych źródeł, wykorzystywanie wody o właściwej jakości, zabezpieczenie miejsc produkcji przed zwierzętami i szkodnikami, usuwanie i gromadzenie odpadów. Istotne jest również potwierdzenie właściwego stanu zdrowia przez osoby mające kontakt z żywnością.

W kolejnej części szkolenia pracownik pionu Profilaktyki Zdrowotnej poruszył kwestie dotyczące Europejskiej Kampanii #Safe2EatEU, której celem jest  zwiększanie świadomości na temat bezpieczeństwa żywności. W dalszej części spotkania omówiono zalecenia zdrowego żywienia w postaci talerza zdrowia przedstawiającego konkretne zalecenia żywieniowe wraz z elementami znaczenia aktywności fizycznej.

- Mam nadzieję, że szkolenie dedykowane przedstawicielom Kół Gospodyń Wiejskich  przyczyniło się do podniesienia świadomości uczestników na temat zagrożeń zdrowotnych związanych z ich działalnością i sposobów zapobiegania ich wystąpieniu. Uważam, że poprzez organizację tego rodzaju szkoleń kształtuje się pozytywne postawy prozdrowotne wśród uczestników, tym bardziej, że skala zagrożeń wciąż wzrasta. Cieszę się, że licznie przybyła, kolejna grupa odbiorców, tj. członkowie Kół Gospodyń Wiejskich zwiększyła swoją świadomość z zakresu bezpieczeństwa zdrowotnego produkowanej i wystawianej na swoich stoiskach żywności i wystąpiła z inicjatywą potrzeby rejestracji kuchni KGW - powiedziała Pani Danuta Kowalkowska-Szramka, Państwowy powiatowy Inspektor Sanitarny w Brodnicy.

Szkolenie było świetną okazją do wymiany doświadczeń i pytań. Licznie zebrani uczestnicy aktywnie dzielili się swoimi wątpliwościami i trudnościami, z którymi spotykają się na co dzień w swojej pracy. Każdy z nich miał szansę uzyskać profesjonalne porady od ekspertów, co bez wątpienia przyczyni się do właściwego przestrzegania higieny i bezpieczeństwa żywności w ich działalności.