Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Busku Zdroju

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Busku-Zdroju informuje, iż w związku z trwającym sezonem zbiorów warzyw i owoców, w tym owoców miękkich należy pamiętać o obowiązkach i wytycznych w odniesieniu do zapewniania bezpieczeństwa mikrobiologicznego i chemicznego żywności na etapie produkcji pierwotnej w Polsce. Wobec powyższego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Busku-Zdroju przypomina o spełnianiu odpowiednich warunków sanitarno-higienicznych na etapie produkcji pierwotnej i etapie zbioru owoców i warzyw. Obowiązkiem producenta produkcji podstawowej jest wprowadzenie takich działań zapobiegawczych, które zapewnią, że surowiec, który wprowadzają do obrotu będzie wolny od zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych. Prawidłowa ocena zagrożeń środowiskowych na etapie produkcji pierwotnej oraz zbioru jest szczególnie ważna, gdyż następująca potem kontrola poszczególnych etapów podczas produkcji nie jest w stanie wyeliminować pierwotnych zanieczyszczeń. Główne źródła patogenów w żywności, mogą pojawiać się podczas pierwotnej produkcji, obejmując wodę, glebę, nawozy, ścieki.

Na etapie zbioru powinny być przestrzegane co najmniej następujące wymagania:

• odpowiednia jakość wody stosowanej do podlewania (nie może być zanieczyszczona przez zwierzęta domowe, dzikie, odchody ptasie). Należy zwrócić uwagę na źródło pochodzenia wody oraz sposoby i warunki jej dostarczania. Woda do upraw powinna spełniać następujące kryteria mikrobiologiczne: grupa coli poniżej 50 000 w 100ml, gr. coli termotolerancyjne poniżej 20 000 w 100ml, paciorkowce kałowe poniżej 10 000 w 100ml, Salmonella nieobecne,
• odpowiednie nawożenia płodów rolnych (nie wolno stosować odchodów ludzkich, które mogą być zanieczyszczone chorobotwórczymi wirusami mogącymi utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy),
• zapewnienie dostępu wszystkich pracowników do toalet w pobliżu plantacji oraz dostępu do czystej wody do mycia i środków do suszenia rąk.

W tym celu należy zapewnić aby toalety (stałe lub przenośne) były:

• umieszczone blisko powierzchni plantacji, w zamkniętym obszarze pola, gdzie pracuje personel,
• ulokowane w miejscach w pobliżu powierzchni produkcyjnej, ale bez bezpośredniego dostępu do nich,
• w wystarczającej ilości dla zatrudnionego personelu,
• tak zaprojektowane, że zapewniają higieniczne usuwanie odpadów i zanieczyszczeń, oraz gwarantują brak możliwości przeciekań do wód gruntowych,
• są utrzymywane w odpowiednich warunkach sanitarnych i dobrym stanie technicznym (zapewnione mydło, ręczniki jednorazowe oraz instrukcje),
• myte i dezynfekowane zgodnie z przyjętymi procedurami,
• oddzielne dla gości i personelu (o ile to możliwe).

Ponadto należy:

• egzekwować mycie rąk przed każdorazowym wejściem na pole. Zalecane jest stosowanie rękawiczek jednorazowych,
• przestrzegać zakazu pracy osób z objawami chorobowymi takimi jak: biegunka, wymioty, temperatura, kaszel lub żółtaczka,
• posiadać czystą odzież przy wykonywaniu pracy,
• przeprowadzać szkolenia pracowników w zakresie prawidłowej higieny przy zbiorze owoców i warzyw,
•  posiadać procedury dotyczących mycia i dezynfekcji zanieczyszczonych powierzchni,
• przeprowadzać kontrolę czystości i jakości stosowanych pojemników, skrzynek, naczyń do zbioru,
• przestrzegać stosowania zasad dobrych praktyk higienicznych (GHP) oraz dobrych praktyk rolniczych (GAP),
• sprawdzać zakaz wejścia osób nieupoważnionych w tym dzieci, które nie powinny znajdować się w obszarze zbioru,
• przestrzegać obowiązku identyfikowalności/śledzenia produktów według zasady: „krok w przód” (np. lista odbiorców) oraz stosowanie odpowiednich procedur w tym zakresie.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Busku-Zdroju informuje, że dobrym narzędziem edukacyjnym są wytyczne Komisji Europejskiej z 2017r. dotyczące ograniczenia ryzyka mikrobiologicznego w odniesieniu do świeżych owoców i warzyw na etapie produkcji podstawowej poprzez przestrzeganie zasad higieny (Więcej informacji).

Ww. wytyczne mogą posłużyć jako materiał edukacyjny wskazujący na główne czynniki wpływające na występowanie zagrożeń mikrobiologicznych w produkcji podstawowej owoców i warzyw. Dokument ten udziela producentom na poziomie produkcji podstawowej (bez względu na wielkość przedsiębiorstwa) pomocy w poprawnym i jednolitym stosowaniu wymogów dotyczących higieny produkcji i obróbki świeżych owoców i warzyw. Dokument ten zawiera wytyczne dla producentów dotyczące sposobów niwelowania zagrożeń mikrobiologicznych żywności poprzez dobre praktyki rolnicze i dobre praktyki higieniczne w produkcji podstawowej w okresie wzrostu, na etapie zbioru i po zbiorze świeżych owoców i warzyw sprzedawanych konsumentom w stanie surowym (nieprzetworzonych) lub w minimalnym stopniu przetworzonych (mytych, sortowanych, pakowanych).

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Busku-Zdroju przypomina, iż zgodnie z art. 19 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. U L 31 z 01.02.2002r str. 1-24) za jakość zdrowotną środka spożywczego wprowadzanego do obrotu oraz treść informacji umieszczonych na jego opakowaniu lub prezentacji i reklamy ponosi producent bądź przedsiębiorca wprowadzający środek spożywczy do obrotu.

Jednocześnie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Busku – Zdroju przypomina, iż podmioty działające na rynku spożywczym, prowadzące działalność w zakresie produkcji pierwotnej i sprzedaży bezpośredniej obowiązane są do złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzonego przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Busku-Zdroju celem uzyskania zaświadczenia o wpisie do rejestru zgodnie z obowiązującymi przepisami tj. art. 61 i art. 63 ust. 2 pkt 1, pkt 12 ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz.1448.).  

Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Busku-Zdroju informuje, że zgodnie z art.103 pkt 4 Ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1448) podlega karze pieniężnej producent działający na rynku spożywczym, który prowadzi działalność w zakresie produkcji lub obrotu żywnością bez złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej.