Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Chorzowie

Stosownie do art. 3 pkt 4 lit. c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane
(t.j.: Dz. U. z 2023 r., poz. 682 ze zm.) obiekty takie jak piaskownice, siłownie plenerowe, skateparki, parki linowe, street workout parki należą do grupy obiektów małej architektury służących rekreacji codziennej.

W świetle przepisów Prawa budowlanego odpowiedzialność za utrzymywanie obiektów małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, w należytym stanie technicznym i estetycznym, w sposób niedopuszczający do nadmiernego pogorszenia ich właściwości użytkowych i sprawności technicznej, ponosi ich właściciel lub zarządca.

Piaskownice, jak wszystkie urządzenia zamontowane na placu zabaw, muszą spełniać wymagania przepisów ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (t.j.: Dz. U. z 2021 r., poz. 222), implementującej dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (Dz. Urz. UE. L 2002 Nr 11, str. 4). Stosowane normy europejskie dla placów zabaw to: EN 1176 oraz EN 1177 (ich polskie wersje oznaczone są: PN-EN 1176 dla urządzeń na placach zabaw oraz PN-EN 1177 dla nawierzchni).

Niezbędny jest stały nadzór nad miejscem zabaw i zapewnienie regularnych kontroli oraz utrzymanie najwyższych standardów bezpieczeństwa. Zgodnie z ww. normami zaleca się, aby prowadzić kontrole obiektów, których częstotliwość uzależniona jest głównie od obciążenia obiektu:

• regularna kontrola przez oględziny (co 1 do 7 dni),
• kontrola funkcjonalna (co 1 do 3 miesięcy),
• coroczna kontrola podstawowa,
• obowiązkowa kontrola urządzeń wynika z przepisów prawa budowlanego i powinna być przeprowadzana raz na pięć lat przez osoby posiadające uprawnienia budowlane.

W celu wyeliminowania potencjalnego ryzyka związanego z korzystaniem z obiektu, należy niezwłocznie powiadomić o wszelkich nieprawidłowościach właściciela lub zarządcę terenu – spółdzielnię mieszkaniową, wspólnotę, dozorcę lub administratora budynku i egzekwować wypełnienie tego obowiązku. Jeśli tą drogą nie uda się rozwiązać problemu, należy skontaktować się z organami nadzoru budowlanego, mającymi siedziby w każdym mieście powiatowym.

Jednocześnie, właściciele i zarządcy obiektów małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej w celu ograniczenia ryzyka sanitarnego powinni:

• zapewnić certyfikat zgodności z obowiązującą normą wszystkim urządzeniom małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej;
• wymieniać piasek w piaskownicach co najmniej przed oraz w trakcie sezonu letniego, a także każdorazowo po stwierdzeniu w nim obecności widocznych zanieczyszczeń (odpadów, odchodów zwierzęcych i innych), stwarzających zagrożenie dla zdrowia ludzi, szczególnie dzieci, z uwagi na ich słabo rozwinięty układ odpornościowy;
• zabezpieczać piaskownice przed zanieczyszczeniem poprzez, np. ogradzanie terenów zabaw lub piaskownic, zasłanianie piaskownicy na noc i w innych okresach
  jej nieużytkowania, w celu niedopuszczenia do zanieczyszczenia piaskownicy i piasku przez psy, koty, ptaki oraz inne zwierzęta, a także chronić przed innymi zagrożeniami mogącymi pogorszyć stan sanitarny piasku;
• umieścić w bezpośrednim sąsiedztwie stosowne regulaminy określające zasady bezpiecznego korzystania z obiektów małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej
  w miejscach przeznaczonych do zabaw i rekreacji wraz z numerami alarmowymi oraz danymi zarządcy, któremu można zgłosić wszelkie nieprawidłowości;
• zastosować właściwe oznaczenia słowne i/lub graficzne dotyczące bezpiecznego korzystania z urządzeń, zachowania się na terenie rekreacyjnym, w tym o zakazie wprowadzania zwierząt, zaśmiecania terenu, niszczenia zieleni i urządzeń, palenia tytoniu i papierosów elektronicznych oraz spożywania alkoholu.

W celu zabezpieczenia dziecka przed odzwierzęcymi chorobami pasożytniczymi (tasiemczyca, glistnica, toksokaroza) rodzice oraz wychowawcy przedszkolni powinni zwracać uwagę na to, aby dzieci nie wchodziły do piaskownicy z cukierkami i gumami do żucia, nie jadły podczas zabawy w piaskownicach, a po opuszczeniu piaskownicy dokładnie myły ręce i twarz.

Pasożyty mogą wywołać groźne choroby – toksoplazmozę, którą można się zarazić przez kontakt z odchodami kota i toksokarozę, którą wywołuje glista psia lub kocia oraz larwy innych nicieni: Ascaris Strongydoides, Ancylostoma. znajdujące się w odchodach. Toksokarozę leczy się wyłącznie w szpitalu, przy czym choroba ta niesie ze sobą ryzyko groźnych powikłań. Bakteriami, mogącymi występować w zanieczyszczonym piasku są m.in. bakterie z gatunku Escherichia coli – mogące wywołać nawet posocznicę (czyli sepsę) oraz bakterie Salmonella – powodujące poważne zatrucia pokarmowe.

W ramach sprawowania bieżącego nadzoru sanitarnego Państwowa Inspekcja Sanitarna kontroluje piaskownice zarówno ogólnodostępne w przestrzeni publicznej (w parkach i na osiedlowych placach zabaw), jak również na terenach przedszkoli, żłobków i innych form opieki nad dziećmi. Przedmiotem kontroli sanitarnej jest stan sanitarno-techniczny piaskownic, w tym czystość piasku sprawdzana pod kątem obecności widocznych zanieczyszczeń.

Źródło:
Główny Inspektorat Sanitarny