Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Golubiu-Dobrzyniu

Zbieranie grzybów to popularna forma aktywności na świeżym powietrzu. Choć może dostarczyć wiele radości i smakowitych doznań kulinarnych, wymaga wiedzy, doświadczenia i ostrożności. Nieodpowiednie rozpoznanie grzybów może prowadzić do poważnych zatruć, a nawet zagrożenia życia.

Kto może pomóc w rozpoznaniu grzybów?

Grzyboznawcy – posiadają uprawnienia do oceny grzybów świeżych i suszonych.

Klasyfikatorzy grzybów – oceniają wyłącznie grzyby świeże.

Uprawnienia grzyboznawcy, po ukończeniu specjalistycznego kursu i zdaniu egzaminu,  nadaje w drodze decyzji administracyjnej Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny.

W razie wątpliwości, warto udać się do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej, gdzie dyżurują grzyboznawcy lub klasyfikatorzy. Ocena grzybów jest bezpłatna.

Pomocne narzędzia:

Atlas grzybów – zawiera opisy, zdjęcia i informacje o występowaniu poszczególnych gatunków.

Aplikacje mobilne – umożliwiają identyfikację grzybów na podstawie zdjęcia, ale nie zastępują wiedzy eksperta.

Jak się przygotować do grzybobrania?

Strój: bluza lub kurtka, długie spodnie, peleryna przeciwdeszczowa, kalosze lub buty z wysoką cholewką, czapka lub kapelusz – chronią przed wilgocią, owadami i żmijami.

Koszyk wiklinowy: zapewnia wentylację – w foliowej torbie grzyby szybko się psują.

Nożyk: do delikatnego wykręcania grzybów i oczyszczania ich z resztek ściółki.

Środek odstraszający owady: chroni przed komarami i kleszczami.

Zatrucia grzybami - objawy i pomoc

Najczęstszą przyczyną zatrucia jest pomyłka w rozpoznaniu gatunku lub niewłaściwe przygotowanie potraw. Objawy mogą pojawić się już po kilku godzinach, ale czasem dopiero po kilkunastu.

Typowe objawy zatrucia:

• nudności i wymioty,
• bóle brzucha i głowy,
• gorączka.

Objawy mogą przypominać infekcje przewodu pokarmowego, co utrudnia szybką diagnozę. Ich intensywność zależy od rodzaju toksyn, ilości spożytych grzybów i indywidualnych predyspozycji organizmu.

Pierwsza pomoc:

• Natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub zadzwoń pod numer alarmowy 999 lub 112.
• Można sprowokować wymioty, ale nie podawaj mleka ani alkoholu – przyspieszają wchłanianie toksyn.

Najgroźniejsze zatrucia są spowodowane spożyciem muchomora sromotnikowego, który bywa mylony z jadalnymi gatunkami, takimi jak kania czubajka czy gąska zielona.

Wartości odżywcze grzybów 

Grzyby jadalne mają wiele cennych właściwości odżywczych i prozdrowotnych:

• są niskokaloryczne i zawierają dużo wody – podobnie jak warzywa;
• zawierają białko roślinne, węglowodany złożone, błonnik, witaminy (m.in. D, B1, B2, B6, C, E) oraz składniki mineralne (np. potas, selen, magnez);
• mają niską zawartość tłuszczu, ale zawierają korzystne nienasycone kwasy tłuszczowe;
• grzyby rosnące na słońcu mogą wytwarzać witaminę D2 – ważną dla kości, odporności i samopoczucia.

Mogą wspierać profilaktykę chorób przewlekłych, takich jak:

• cukrzyca,
• nadciśnienie,
• osteoporoza,
• choroby serca.

Zawierają beta-glukany, ergosterol, glutation i ergotioneinę, które mają działanie:

• przeciwzapalne,
• przeciwnowotworowe,
• antyoksydacyjne,
• immunostymulujące.

Kto powinien unikać grzybów?

Grzyby, mimo że smaczne, są ciężkostrawne i mogą być niebezpieczne dla:

• dzieci,
• kobiet w ciąży i karmiących piersią,
• osób starszych,
• osób z chorobami przewodu pokarmowego.