Sezon na kleszcze
10.05.2025
Coraz wyższa temperatura zachęca nas do spacerów i wycieczek na świeżym powietrzu. Oprócz relaksu i odprężenia aktywność fizyczna na świeżym powietrzu, wśród terenów zielonych może przysporzyć nam niemałego kłopotu związanego z chorobami odkleszczowymi.
Dlatego wybierając się na spacer do lasu, czy pobliskiego parku pamiętaj o odpowiednim stroju: koszula z długim rękawem, długie spodnie, pełne buty, czapka. Każde sandały, czy laczki zwiększają szanse, że złapiemy kleszcza. Pamiętaj o zastosowaniu repelentów i dokładnym sprawdzenia swojego ciała po powrocie z terenów zielonych. Kleszcze wybierają miejsca, gdzie skóra jest cieńka, delikatna i dobrze ukrwiona. Te obszary to: za uszami, szyja, pachwiny, zgięcie łokci i kolan, stopy, pośladki.
Co w sytuacji, gdy kleszcz nas ugryzie? Mamy 24h, aby tego kleszcza usunąć. W związku z tym, iż Borrelia przebywa w jelicie środkowym kleszcza, zanim bakterie zdążą się przedostać z kleszcza do żywiciela poprzez gruczoły ślinowe, upływa trochę czasu. Nim bakteria dotrze do tkanek gospodarza, może minąć wiele godzin od rozpoczęcia żerowania przez kleszcza. Z tego powodu im szybciej kleszcz zostaje usunięty, tym mniejsze jest ryzyko zakażenia boreliozą.
Jednym z najczęstszych objawów boreliozy jest zaczerwienienie wokół miejsca wkłucia kleszcza rozszerzające się obwodowo (tzw. rumień wędrujący). Zaczerwienienie skóry w kształcie pierścienia lub owalnej plamy otaczające miejsce ukłucia przez kleszcza jest często obserwowane w ciągu pierwszych kilku dni do tygodnia. Jednak rumień po ukłuciu kleszcza nie występuje u wszystkich pacjentów z boreliozą – dotyka około 40-60% zakażonych. Oprócz zmiany skórnej we wczesnych stadiach boreliozy mogą pojawić się bardziej ogólne objawy, takie jak zmęczenie, zawroty i bóle głowy. Następnie ujawniają się różne inne objawy boreliozy, najczęściej w postaci porażenia nerwu twarzowego, widoczne jako porażenie połowy twarzy. Inne rzadsze symptomy mogą obejmować bóle i problemy z sercem, zapalenie stawu (najczęściej kolanowego), aż po poważne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Inną chorobą wirusową przenoszoną przez kleszcze jest KZM. Kleszczowe zapalenie mózgu najczęściej ma dwufazowy przebieg:
I faza objawia się gorączką, bólem mięśni oraz innymi objawami przypominającymi grypę.
II faza określana jest mianem neurologicznej, ponieważ dochodzi do zajęcia struktur w centralnym układzie nerwowym – najczęściej opon mózgowo-rdzeniowych, a w cięższych przypadkach mózgu oraz rdzenia kręgowego. Pojawia się gorączka (często wysoka), silny ból głowy oraz objawy związane z zajęciem powyższych struktur – sztywność karku, napady padaczkowe, porażenia, zaburzenia równowagi i świadomości. Wszyscy pacjenci w tej fazie wymagają pobytu w szpitalu. W najcięższych przypadkach dochodzi do zaburzeń oddychania, co wymagać może wspomagania oddechu za pomocą respiratora.
Sezon na kleszcze nie musi oznaczać rezygnacji z kontaktu z naturą.
Wystarczy pamiętać o kilku powyższych zasadach.