Bezpłatne testy na HIV
14.05.2025
Od 5 maja 2025 roku pacjenci w Polsce mogą bezpłatnie wykonać test na HIV
w poradniach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). To przełomowa zmiana w systemie ochrony zdrowia, która może znacząco wpłynąć na wczesne wykrywanie zakażeń
i poprawę profilaktyki HIV w kraju. Do tej pory bezpłatne badania w kierunku HIV można było wykonać w PKD – Punktach Konsultacyjno – Diagnostycznych.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, testy przesiewowe na HIV IV generacji stały się świadczeniem gwarantowanym w ramach POZ. Oznacza to, że lekarze rodzinni mogą zlecać te badania pacjentom.
Testy IV generacji to najnowocześniejsze i najbardziej czułe testy przesiewowe stosowane w diagnostyce zakażeń wirusem HIV. Ich główną zaletą jest wykrywanie zarówno:
• przeciwciał anty-HIV (IgG i IgM) – czyli odpowiedzi układu odpornościowego
na obecność wirusa,
• antygenu p24 – białka obecnego we wczesnej fazie zakażenia, zanim jeszcze pojawią
się przeciwciała.
W Polsce liczba nowych zakażeń HIV rośnie. W 2024 roku odnotowano ponad 2 tysiące nowych przypadków, z czego większość w zaawansowanym stadium choroby.
Wprowadzenie bezpłatnych testów na HIV w poradniach POZ to znaczący krok w kierunku poprawy profilaktyki i leczenia HIV w Polsce. Dzięki łatwiejszemu dostępowi
do diagnostyki, możliwe jest wcześniejsze wykrycie zakażeń, co przekłada się
na skuteczniejsze leczenie i ograniczenie transmisji wirusa.
Kto powinien rozważyć wykonanie testu w kierunku HIV:
• Osoby aktywne seksualnie, które:
- mają wielu partnerów seksualnych,
- nie zawsze używają zabezpieczenia w formie bariery mechanicznej,
- miały kontakt z partnerem, którego status HIV jest nieznany.
• Osoby, które chorowały na chorobę przenoszoną drogą płciową – np. rzeżączka, kiła,
chlamydia.
• Osoby, które przyjmowały narkotyki w formie iniekcji (np. dożylnej) lub dzieliły się
sprzętem do iniekcji,
• Partnerzy osób żyjących z HIV,
• Osoby po incydentach medycznych charakterze ryzykownym, np. ukłucie igłą,
kontakt z krwią.
• Kobiety w ciąży – test na HIV jest zalecany w standardzie opieki okołoporodowej.
• Osoby przyjeżdżające z krajów o wysokiej częstotliwości występowania HIV.
Źródła informacji:
https://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/hiv_aids/index.htm
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 września 2013 w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, t.j. Dz.U.2025.584