1 grudnia. Solidarność i świadomość w walce z HIV i AIDS
01.12.2025
Światowy Dzień Walki z AIDS, obchodzony 1 grudnia, został ustanowiony w 1988 roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i Zgromadzenie Ogólne ONZ, aby zwrócić uwagę na globalną epidemię HIV/AIDS, promować profilaktykę oraz wspierać osoby żyjące z HIV. Symbolem solidarności jest czerwona wstążka, noszona na znak wsparcia i zrozumienia.
HIV (ludzki wirus niedoboru odporności) przenosi się głównie poprzez:
- kontakty intymne z osobą zakażoną,
- kontakt z krwią zakażonej osoby (m.in. korzystanie ze wspólnych igieł, niesterylnych narzędzi),
- zakażenie wertykalne – z matki na dziecko w czasie ciąży, porodu lub karmienia piersią.
Nie można zarazić się HIV przez codzienne kontakty, takie jak uścisk dłoni, dotyk, korzystanie ze wspólnej łazienki, naczyń, czy przez pot lub łzy.
Obchody Światowego Dnia Walki z AIDS mają na celu:
- zwiększanie świadomości o HIV/AIDS,
- przeciwdziałanie stygmatyzacji,
- promowanie profilaktyki i wczesnej diagnostyki,
- wspieranie osób żyjących z HIV oraz ich bliskich,
- zachęcanie instytucji i społeczeństwa do działań ograniczających epidemię.
Dane epidemiologiczne
Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego:
- od początku epidemii w Polsce zdiagnozowano 35 175 osób zakażonych HIV,
- stwierdzono 4 377 zachorowań na AIDS,
- zanotowano 1 518 zgonów z przyczyn związanych z AIDS.
W samym 2024 roku zgłoszono 2257 nowo wykrytych zakażeń HIV, 185 zachorowań na AIDS oraz stwierdzono 20 zgonów spowodowane AIDS.
Jak możemy zapobiegać zakażeniom?
- stosować prezerwatywy,
- unikać używania wspólnych igieł lub niesterylnych narzędzi,
- wykonywać regularne testy,
- korzystać z profilaktyki PEP i PrEP w sytuacjach ryzyka,
- poszerzać wiedzę swoją i innych osób.
Test na HIV można wykonać:
- anonimowo, bez skierowania i bezpłatnie w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych (PKD),
- odpłatnie w laboratoriach prywatnych,
- na zlecenie lekarza POZ – lekarz podstawowej opieki zdrowotnej może wystawić skierowanie na test
w sytuacji medycznie uzasadnionej.
Wczesne wykrycie infekcji daje możliwość wdrożenia skutecznego leczenia i zapobiegania dalszemu zakażaniu.
Wciąż potrzebna jest świadomość i solidarność
Mimo ogromnego postępu medycyny HIV wciąż stanowi wyzwanie zdrowotne. Światowy Dzień Walki z AIDS przypomina, jak ważne jest wczesne testowanie, edukacja, empatia oraz wsparcie osób żyjących z HIV.
Źródła informacji:
https://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/hiv_aids/index.htm