Celiakia - "Królowa kamuflażu"
16.05.2025
16 maja obchodzimy 20. Międzynarodowy Dzień Celiakii. Tegoroczne hasło – „Celiakia – królowa kamuflażu” – trafnie oddaje charakter tej choroby. Objawy celiakii potrafią być mylące, zróżnicowane i często przypisywane innym schorzeniom. Zdarza się, że przez lata pozostaje nierozpoznana, mimo wyraźnych sygnałów ze strony organizmu.
Celiakia to choroba autoimmunologiczna, w której gluten – białko obecne w pszenicy, życie i jęczmieniu – wywołuje reakcję zapalną uszkadzającą jelito cienkie. Skutkiem są dolegliwości pokarmowe, niedobory, przewlekłe zmęczenie, a czasem objawy pozornie niezwiązane z układem trawiennym, jak anemia, bóle głowy czy problemy skórne.
Dieta bezglutenowa to nie wybór, lecz konieczność. Jednak zanim zostanie wprowadzona, potrzebna jest trafna diagnoza. Właśnie dlatego warto znać różne oblicza tej choroby i reagować na sygnały, które mogą na pierwszy rzut oka nie mieć z nią związku. Osoby z celiakią muszą dokładnie czytać etykiety produktów spożywczych i unikać nawet śladowych ilości glutenu, co wiąże się z wieloma wyzwaniami w codziennym funkcjonowaniu.
MITY O CELIAKII
- „Celiakia to alergia na gluten”
Nieprawda. Celiakia to choroba autoimmunologiczna, a nie alergia. Układ odpornościowy atakuje własne tkanki (jelita), a nie reaguje natychmiastową odpowiedzią jak w przypadku alergii. - „Można trochę oszukiwać z dietą – jeden gryz nie zaszkodzi”
Nieprawda. Nawet śladowa ilość glutenu może wywołać reakcję immunologiczną i prowadzić do uszkodzenia jelit, nawet jeśli nie pojawią się natychmiastowe objawy. - „Jeśli nie masz objawów po zjedzeniu glutenu, to nie masz celiakii”
Nieprawda. Celiakia może przebiegać bezobjawowo lub z objawami nietypowymi. Uszkodzenia jelit mogą występować mimo braku dolegliwości. - „Celiakia to choroba dzieci – z wiekiem przechodzi”
Nieprawda. Celiakia może ujawnić się w każdym wieku i nie mija. Jest chorobą na całe życie. - „Produkty bezglutenowe są zawsze bezpieczne dla osób z celiakią”
Nieprawda. Produkt musi mieć certyfikat lub jednoznaczną informację o braku glutenu. Śladowe ilości mogą występować w wyniku zanieczyszczenia podczas produkcji.
Źródła:
https://celiakia.pl/celiakia/celiakia/
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/celiakia
https://www.nfz.gov.pl/gfx/nfz