Kleszcze - podstawowe informacje
20.05.2025
Z roku na rok kleszczy w Polsce przybywa – i są aktywne przez coraz dłuższy czas. W związku
z ociepleniem klimatu oraz coraz częstszym spędzaniem czasu na świeżym powietrzu, ryzyko ukąszenia przez kleszcza wzrasta również w miejskich parkach, ogrodach, a nawet na placach zabaw.
Kleszcze to pasożyty należące do gromady pajęczaków. Żywią się krwią ludzi i zwierząt. Można je spotkać niemal wszędzie: w lasach, na łąkach, w parkach, ogrodach. Sezon aktywności kleszczy w Polsce trwa od marca do listopada, ale przy łagodnych zimach mogą być aktywne niemal cały rok.
Przypominamy, iż kleszcze mogą być nosicielami wielu groźnych patogenów i prowadzić do rozwoju chorób takich jak:
- Borelioza (choroba z Lyme), która wywoływana jest przez bakterie z rodzaju Borrelia.
Najczęstsze objawy to: rumień wędrujący (występuje u 30–50% przypadków), bóle stawów, zmęczenie, objawy neurologiczne i kardiologiczne. W leczeniu stosuje się antybiotykoterapię. - Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to wirusowa choroba ośrodkowego układu nerwowego, objawiająca się: gorączką, bólami głowy, sztywnością karku. W cięższych przypadkach może dojść do: porażenia, zaburzenia pamięci, a nawet trwałego kalectwa neurologicznego.
W postępowaniu stosuje się leczenie objawowe i wspomagające pacjenta. Ponadto dostępna jest skuteczna szczepionka przeciwko KZM. Jeśli jesteś osobą aktywnie spędzającą czas
i lubiącą przebywać na terenach zalesionych rozważ możliwość zaszczepienie się przeciwko Kleszczowemu Zapaleniu Mózgu.
Profilaktyka – jak skutecznie chronić się przed kleszczami?
- Odpowiednie ubranie. Jasna, zakrywająca ciało odzież (długie spodnie, rękawy, skarpety). Wkładanie spodni w skarpetki i koszulek w spodnie utrudnia kleszczom dostęp do skóry.
- Repelenty. Używaj środków odstraszających kleszcze zawierających DEET, ikarydynę, IR3535 lub naturalne olejki eteryczne. Aplikuj na odkrytą skórę i ubranie zgodnie z instrukcją producenta.
- Samokontrola po spacerze. Obejrzyj całe ciało, zwłaszcza: pachwiny, pachy, zgięcia kolan
i łokci, kark, za uszami, owłosioną skórę głowy.
Co zrobić, jeśli znajdziesz kleszcza na swoim ciele?
- Szybkie i bezpieczne usunięcie. Użyj pęsety lub specjalnego haczyka. Chwyć kleszcza jak najbliżej skóry i pociągnij zdecydowanie do góry – bez wykręcania. Nie smaruj kleszcza tłuszczem, alkoholem ani żadną inną substancją!
- Dezynfekcja i obserwacja. Zdezynfekuj miejsce ukłucia. Obserwuj je przez 30 dni.
W przypadku pojawienia się rumienia, gorączki, bólu głowy – zgłoś się do lekarza.
Pamiętaj. Im szybciej usuniesz kleszcza, tym mniejsze ryzyko zakażenia. Im lepiej się zabezpieczysz, tym większa szansa, że nigdy go nie spotkasz.
Kleszcze wbijają się w miejsca na ciele, gdzie skóra jest cienka, ciepła i dobrze ukrwiona – często są to okolice: skóry głowy i za uszami, szyi, pach, zgięcia łokci i kolan, brzuch, pachwiny, okolice intymne, a także kostki i stopy.
Źródła informacji: