Napoje energetyzujące a zdrowie
27.08.2025
Napoje energetyzujące to produkty zaprojektowane do szybkiego pobudzenia organizmu i poprawy wydolności psychofizycznej, ale ich działanie jest krótkotrwałe
i obciążające dla organizmu. Regularne lub nadmierne spożycie może być szkodliwe, zwłaszcza dla dzieci, młodzieży, kobiet w ciąży i osób z chorobami serca.
Typowy napój energetyzujący zawiera:
- Kofeinę – substancję pobudzającą,
- Cukry proste – szybkie źródło energii,
- Taurynę i ekstrakty roślinne – wspomagające wydolność i koncentrację,
- Witaminy z grupy B – wspierające metabolizm energetyczny.
Napoje energetyzujące a nawodnienie
Napoje energetyzujące nie nadają się do efektywnego gaszenia pragnienia. Głównym powodem jest obecność w nich kofeiny, która może działać moczopędnie, zwiększając utratę wody z organizmu. Cukry i inne składniki mogą dodatkowo obciążać organizm, szczególnie przy większej podaży.
Napoje energetyzujące, mimo iż mogą dostarczać chwilowej dawki energii i poprawiać koncentrację, mają również wiele wad i potencjalnych zagrożeń dla zdrowia:
- Wysokie dawki kofeiny mogą powodować przyspieszone bicie serca (tachykardię), zaburzenia rytmu serca, a w skrajnych przypadkach nawet arytmię
lub nadciśnienie. - Nadmierna ilość kofeiny i tauryny może prowadzić do bezsenności, niepokoju, nerwowości i drżenia rąk.
- Mogą także występować bóle i zawroty głowy.
- Cukry oraz inne składniki tych napojów mogą powodować zgagę, wzdęcia i bóle brzucha.
- Długotrwałe spożycie napojów energetyzujących może zwiększać ryzyko otyłości
i próchnicy zębów. - Regularne spożywanie dużych ilości może prowadzić do uzależnienia od kofeiny. Organizm wytwarza tolerancję, co wymaga zwiększania dawki, aby uzyskać ten sam efekt pobudzenia.
Napoje energetyzujące nie powinny zastępować wody ani innych napojów nawadniających, które skutecznie uzupełniają płyny i elektrolity w organizmie takich jak:
- woda mineralna lub źródlana,
- napoje izotoniczne – szczególnie przy wysiłku fizycznym,
- herbaty ziołowe i owocowe bez dodatku cukru,
- koktajle owocowe i warzywne – naturalnie nawadniają i dostarczają witamin.
Zgodnie z nowelizacją Ustawy o zdrowiu publicznym wprowadzono ograniczenia
w dostępie do napojów energetyzujących, które zawierają kofeinę i taurynę. Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2024 r. zakazują sprzedaży napojów energetyzujących dzieciom i młodzieży do 18 roku życia, których skład zawiera kofeinę w ilości przekraczającej 150 mg/l lub taurynę, z wyłączeniem substancji występujących
w nich naturalnie. Skutkuje to również ograniczeniem w dostępie do „energetyków” na terenie placówek oświatowych i w automatach.
Źródła informacji:
https://www.sggw.edu.pl/napoje-energetyzujace
https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/
https://www.nfz-szczecin.pl/gtdem_news_