Odporność. Szczepienie czy przechorowanie
18.02.2025
Odporność organizmu to zdolność organizmu do obrony przed szkodliwymi czynnikami, takimi jak wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty czy toksyny. Jest to złożony system obronny, który składa się z różnych mechanizmów ochronnych. Nabywanie odporności może odbywać się na dwa sposoby:
- poprzez zachorowanie
- poprzez szczepienie
Nabywanie odporności przez zachorowanie
Gdy organizm zostanie zainfekowany przez wirusa lub bakterię, układ odpornościowy rozpoznaje patogen i zaczyna wytwarzać przeciwciała oraz aktywować komórki odpornościowe. Po zwalczeniu infekcji organizm „zapamiętuje” patogen i w przyszłości może szybciej na niego reagować.
Zalety
- W niektórych przypadkach odporność po przechorowaniu może być długotrwała lub nawet dożywotnia (np. w przypadku ospy wietrznej).
- Naturalna odpowiedź immunologiczna jest bardzo kompleksowa i obejmuje różne mechanizmy obronne.
Należy jednak mieć na uwadze, iż dana choroba zakaźna może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych lub prowadzić do śmierci. Ponadto po przechorowaniu niektóre choroby nie dają trwałej odporności i można zachorować ponownie.
Nabywanie odporności przez szczepienie
Szczepionka zawiera osłabione lub inaktywowane fragmenty patogenu (np. białka wirusa) albo informację genetyczną pobudzającą organizm do produkcji antygenów. Układ odpornościowy „uczy się” rozpoznawać patogen i wytwarza przeciwciała, ale bez konieczności przechodzenia przez ciężką infekcję.
Zalety
- Zapewnia ochronę bez ryzyka ciężkiego przebiegu choroby.
- Może dawać odporność zbiorową, chroniąc osoby, które nie mogą się zaszczepić (np. noworodki, osoby z obniżoną odpornością).
- Ogranicza rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych.
W przypadku niektórych chorób może być niezbędne podanie dawek przypominających.
Mogą wystąpić łagodne skutki uboczne, jak gorączka czy ból w miejscu wkłucia (ciężkie reakcje są niezwykle rzadkie).
Szczepienia są znacznie bezpieczniejszym sposobem na nabycie odporności niż przechorowanie, ponieważ eliminują ryzyko powikłań i śmierci. Naturalna infekcja może prowadzić do silniejszej odpowiedzi immunologicznej, ale jest obciążona dużym ryzykiem powikłań i długotrwałych skutków zdrowotnych. W przypadku niektórych chorób (np. grypa), zarówno przechorowanie, jak
i szczepienie mogą zapewnić odporność na pewien czas, jednak szczepienia pomagają kontrolować przebieg zachorowań i chronić osoby najbardziej narażone. Z punktu widzenia zdrowia publicznego szczepienia są skuteczniejszym i bezpieczniejszym rozwiązaniem, pozwalającym uniknąć groźnych konsekwencji chorób zakaźnych.
Źródło:
https://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/co-to-jest-szczepionka/?strona=3#dlaczego-nabycie-odpornosci-poprzez-szczepienie-jest-bezpieczniejsze-niz-choroba-%C2%A0
