Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) u dzieci i niemowląt - procedura ratująca życie
07.08.2025
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) u dzieci i niemowląt – procedura ratująca życie
Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) u dzieci i niemowląt to stan bezpośredniego zagrożenia życia, który wymaga natychmiastowego podjęcia działań resuscytacyjnych. RKO (resuscytacja krążeniowo-oddechowa) ma na celu przywrócenie krążenia krwi
i oddychania u osoby, u której doszło do ich zatrzymania. W przeciwieństwie do dorosłych, u których najczęstszą przyczyną NZK są schorzenia sercowo-naczyniowe,
u dzieci zatrzymanie krążenia zwykle ma charakter wtórny i wynika z niedotlenienia spowodowanego zaburzeniami oddychania.
Podstawowe różnice – dzieci vs. niemowlęta
- Niemowlęta: wiek poniżej 1. roku życia.
- Dzieci: od ukończonego 1. roku życia do okresu dojrzewania (ok. 8–10 lat).
Algorytm RKO u dzieci i niemowląt – krok po kroku
-
Ocena bezpieczeństwa miejsca zdarzenia
Upewnij się, że miejsce zdarzenia jest bezpieczne dla Ciebie i dziecka.
-
Ocena przytomności
Delikatnie potrząśnij dzieckiem i zapytaj, czy wszystko w porządku. Brak reakcji to sygnał do dalszych działań.
-
Wezwanie pomocy
-
Udrożnienie dróg oddechowych I ocean oddechu
Połóż niemowlę na płaskiej, twardej powierzchni, podłóż coś (ręcznik, koszulka) pod plecy niemowlęcia. Zapewnij neutralną pozycję głowy. Upewnij się, że usta dziecka są puste. Obserwuj ruchy klatki piersiowej i oznaki oddychania przez około 10 sekund. Sprawdź przykładając swój policzek do twarzy niemowlaka czy słyszysz szmer wydychanego powietrza, czy czujesz go na policzku, czy widzisz ruchy klatki piersiowej niemowlaka. Jeśli nie wyczuwasz oddechu to:
-
Wykonaj 5 wdechów ratowniczych
-
u niemowlęcia: obejmij ustami nos i usta dziecka,
-
u starszego dziecka: zatkaj nos, obejmij usta swoimi ustami,
-
wdmuchuj powietrze przez 1 sekundę, obserwując unoszenie się klatki piersiowej,
-
powtórz pięciokrotnie.
-
6. 15 uciśnięć klatki piersiowej + 2 wdechy (15:2)
U niemowląt (0-1 rok): uciskaj 2 palcami na środku klatki piersiowej (1 cm poniżej linii sutkowej), głębokość ucisku ok. ⅓ wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej, tempo: 100-120 uciśnięć na minutę,
u dzieci (powyżej 1. roku życia): uciskaj jedną ręką na mostku, głębokość ucisku ok. ⅓ wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej, tempo: 100-120 uciśnięć na minutę,
7. Kontynuacja RKO
W resuscytacji dorosłych stosunek uciśnięć klatki piersiowej do liczby oddechów wynosi 30:2, czyli 30 uciśnięć klatki piersiowej na 2 oddechy. U dzieci zalecane jest 15 uciśnięć na 2 oddechy, pamiętając o tym że pierwsza pomoc rozpoczyna się od 5 oddechów ratowniczych. Schemat ten uwzględnia fakt iż dzieci oddychają z większą częstością a główne przyczyny zatrzymania krążenia u dzieci wynikają z problemów oddechowych, takich jak niedrożność dróg oddechowych, ciężkie infekcje lub utonięcie. Niedotlenienie jest tu główną przyczyną zatrzymania serca. W związku z tym większy nacisk kładzie się na dostarczenie tlenu.
Skuteczne i szybkie RKO u dzieci i niemowląt może uratować życie. Każdy – nie tylko personel medyczny – powinien znać podstawowe zasady postępowania w sytuacjach nagłego zatrzymania krążenia. Wczesne rozpoznanie, 5 wdechów ratowniczych oraz uciskanie klatki piersiowej w odpowiednim tempie i głębokości są kluczowe dla przeżycia dziecka.