Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim

Sinice, znane także jako cyjanobakterie, to mikroskopijne organizmy zaliczane do bakterii, które mogą prowadzić do intensywnego zakwitu wód – szczególnie w jeziorach, zbiornikach wodnych i kąpieliskach. Zakwity najczęściej występują latem, gdy warunki do ich rozwoju są idealne: ciepła, stojąca woda oraz obecność substancji odżywczych. Choć nie wszystkie sinice są groźne, wiele z nich wydziela toksyny (cyjanotoksyny), które mogą być niebezpieczne zarówno dla ludzi, jak i zwierząt.

Dlaczego dochodzi do zakwitu sinic?

Zakwity sinic są efektem działania kilku sprzyjających czynników środowiskowych:

• Wysoka temperatura wody – sinice najlepiej rozwijają się w temperaturach powyżej 20°C.
• Dostępność składników odżywczych – zwłaszcza azotanów i fosforanów, pochodzących z:
  -nawozów rolniczych spływających do wód powierzchniowych,
  -cieków bytowych i przemysłowych,
  -nawożenia pól w pobliżu zbiorników wodnych.
• Stagnacja wody – brak prądów i wymiany wody sprzyja tworzeniu się dużych skupisk sinic.
• Słoneczne dni – światło słoneczne wspomaga fotosyntezę i przyspiesza namnażanie sinic.
•  głębokość zbiornika – woda szybciej się nagrzewa, co sprzyja zakwitowi.

Wpływ sinic na zdrowie człowieka

Kontakt z wodą zanieczyszczoną sinicami lub jej przypadkowe połknięcie może prowadzić do objawów zatrucia lub podrażnień:

• podrażnienie i świąd skóry, wysypki (często mylone z reakcją alergiczną),
• pieczenie i łzawienie oczu,
• ból głowy, zmęczenie,
• bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka – po połknięciu wody,
• gorączka, bóle mięśni,
• w skrajnych przypadkach: problemy z oddychaniem, uszkodzenia wątroby (przy dużej ekspozycji na toksyny).

Szczególnie narażone są:

• dzieci, które częściej połykają wodę podczas zabawy,
• kobiety w ciąży,
• osoby z chorobami skóry (np. atopowe zapalenie skóry),
• osoby z osłabioną odpornością.

Wpływ sinic na środowisko naturalne

Zakwity sinic to również poważny problem ekologiczny. Mogą prowadzić do:

• deficytu tlenu w wodzie – rozkład sinic pochłania tlen, co może powodować masowe śnięcia ryb i innych organizmów wodnych,
• zmiany w ekosystemie wodnym – dominacja sinic może wypierać inne organizmy wodne (np. glony, plankton), zaburzając równowagę biologiczną,
• gromadzenia się toksyn w osadach dennych, które mogą później ponownie przedostawać się do wody.

Jak rozpoznać zakwit sinic?

Zakwity sinic można rozpoznać wizualnie i zapachowo. Zwróć uwagę na:

• zmianę koloru wody – na intensywnie zielony, niebiesko-zielony, turkusowy lub brunatno-czerwony,
• obecność pływających skupisk lub kożucha na powierzchni wody (wygląda jak zielona farba lub błoto),
• tworzenie się piany i charakterystyczny, nieprzyjemny zapach (gnijących roślin lub zbutwiałych alg),
• mleczna lub mętna konsystencja wody – wskazująca na obecność dużej ilości biomasy.

Jak się zachować, gdy podejrzewasz zakwit sinic?

• Nie wchodź do wody – unikaj kąpieli, nawet jeśli nie ma jeszcze oficjalnego zakazu.
• Nie pozwól dzieciom ani zwierzętom bawić się w wodzie,
• Spłucz skórę czystą wodą – jeśli miałeś kontakt z podejrzaną wodą.
• Obserwuj komunikaty służb sanitarnych – szczególnie w sezonie letnim, gdy zagrożenie zakwitem jest największe.
• Zwracaj uwagę na flagi na kąpieliskach – biała flaga oznacza wodę bezpieczną do kąpieli, czerwona – zakaz kąpieli.

Gdzie sprawdzić jakość wody w kąpieliskach?

Pamiętaj! Aktualne informacje o stanie kąpielisk znajdziesz w Serwisie Kąpieliskowym Głównego Inspektoratu Sanitarnego:

https://sk.gis.gov.pl/

W serwisie sprawdzisz m.in.:

• jakość wody (w tym informacje o sinicach),
• infrastrukturę kąpieliskową,
• temperaturę wody i powietrza, siłę wiatru, aktualną flagę (biała/czerwona),
• klasyfikację i profil kąpieliska – czyli historię i ocenę warunków sanitarnych

w danym miejscu.

Źródło informacji:

https://sk.gis.gov.pl/informacje