Współczesne zagrożenie - napoje energetyczne
24.01.2023
Problem spożywania napojów energetycznych w ostatnich latach staje się coraz bardziej powszechny ponieważ sięgają po nie coraz młodsze grupy wiekowe. Bardzo często osoby spożywające tzw. „energetyki” nie zdają sobie sprawy z konsekwencji zdrowotnych jakie mogą wywołać składniki tych napojów.
Napoje energetyczne powstały jako produkty przeznaczone dla osób dorosłych szczególnie tych które są narażone na wzmożony wysiłek fizyczny czy psychiczny. Ich spożycie powoduje zwiększoną efektywność pracy zarówno umysłowej jak i fizycznej dodatkowo usuwając oznaki senności i zmęczenia, poprawiają samopoczucie, koncentrację, szybkość reakcji i przyśpieszają metabolizm. Te z pozoru pozytywne efekty picia napojów energetycznych są krótkotrwałe, ale zarazem mogą wywołać negatywne konsekwencje zdrowotne z uwagi na rozbudowany skład napoju zawierający substancje aktywne.
Podstawowym składnikiem energetyka jest kofeina w bardzo dużej ilości, która nie jest składnikiem odżywczym, a substancją psychoaktywną. Spożycie jej w niewielkiej ilości korzystne stymuluje działanie ośrodkowego układu nerwowego, natomiast dostarczanie do organizmu większych jej dawek może wywołać efekt rozdrażnienia, niepokoju, nadmiernego pobudzenia, lęku, bezsenności czy zaburzeń koordynacji ruchowej. Szczególnie niebezpieczne jest spożywanie kofeiny przez dzieci, gdyż z uwagi na działanie psychoaktywne szybko może doprowadzić do uzależnienia. Jej wysokie dawki mogą doprowadzić do wystąpienia nieprawidłowości w rozwoju układu nerwowego młodych osób, wzrostu ciśnienia tętniczego i zaburzeń gospodarki wapniowej, co w konsekwencji szkodzi procesowi tworzenia i wzrostu kości.
Oprócz kofeiny w składzie napojów energetycznych można znaleźć taurynę, guaranę, maltodekstrynę, żeń-szeń, karnitynę, kreatynę i miłorząb japoński. Inne popularne składniki to witaminy oraz sztuczne i naturalne słodziki, które dodaje się między innymi w celu zamaskowania nieprzyjemnego smaku niektórych składników. Substancje te w niewielkich ilościach nie są szkodliwe dla organizmu, jednak ryzyko dla zdrowia niosą proporcje w jakich zostały umieszczone w energetykach. Duże ilości tych składników szkodzą osobom dorosłym, a dla dzieci i osób o małej masie ciała są szczególnie niebezpieczne ponieważ łatwo doprowadzić do przekroczenia dawek, przy których obserwuje się efekty toksyczne.
Zdaniem naukowców, napoje energetyczne zagrażają nie tylko zdrowiu, ale też życiu. Już jedna puszka jest w stanie doprowadzić do zawału serca, co tyczy się zarówno starszych, jak i całkiem młodych osób. Nawet osoby cieszące się pełnym zdrowiem nie powinny spożywać takich napojów. Niezalecane do picia są w szczególności dzieciom, młodzieży, kobietom w ciąży, osobom cierpiącym na schorzenia serca, układu nerwowego, migreny czy nadczynność tarczycy.
WAŻNE! Decydując się na spożycie napojów energetycznych, pamiętaj:
- O możliwości wystąpienia działań niepożądanych;
-Energetyki często zawierają większe ilości kofeiny niż kawa, a jej duże dawki mogą powodować poważne problemy z sercem i naczyniami krwionośnymi;
- Guarana powszechnie stosowana w napojach energetycznych, zawiera kofeinę, dlatego jej dodatek zwiększa całkowitą zawartość kofeiny w napoju;
- Spożywanie kofeiny może wiązać się z lękiem, problemami ze snem, problemami trawiennymi i odwodnieniem;
- Energetyki uzależniają z uwagi na zawartą w nich kofeinę, która jest substancją psychoaktywną;
- Napoje energetyczne posiadają bardzo dużo kalorii, z uwagi na to, że ich skład w dużej mierze bazuje na cukrze – nawet do 15 łyżeczek cukru w jednej puszce czy butelce. Spożycie tak ogromnej ilości cukru w krótkim czasie może spowodować szok glikemiczny;
- To, że energetyki są ogólnodostępne nie oznacza ze są nieszkodliwe.