Zatrucie pokarmowe - skąd się bierze i jak go uniknąć ?
01.07.2025
Zatrucie pokarmowe może wystąpić po spożyciu żywności skażonej bakteriami, wirusami lub pasożytami szczególnie wtedy, gdy:
- żywność nie została w odpowiedni sposób poddana obróbce cieplej (gotowaniu, smażeniu, podgrzaniu);
- osoba przygotowująca posiłek miała brudne ręce lub była chora;
- przygotowana potrawa nie była przechowywana w odpowiedniej temperaturze (np. danie przetrzymywane poza lodówką);
- żywność spożyto po terminie przydatności do spożycia „należy spożyć do”;
- żywność miała kontakt ze zwierzętami albo owadami.
W praktyce każdy produkt – od sałaty po pieczonego kurczaka – może stać się źródłem zakażenia, jeśli nie przestrzegamy zasad higieny.
Salmonella
Salmonella to bakteria odpowiedzialna za salmonellozę. W UE notuje się ponad 80 000 przypadków zakażeń rocznie. W żywności Salmonella występuje głównie w:
- surowych jajach;
- mięsie kurcząt, indyków czy wieprzowinie
Objawy salmonellozy: gorączka, biegunka, skurcze brzucha. W ciężkich przypadkach bakteria przedostaje się do krwi, zagrażając życiu.
Zapobieganie zatruciu:
- Dokładne gotuj jaja i mięso.
- Oddzielaj surowe składniki od gotowych potraw.
- Myj ręce i sprzęt kuchenny po kontakcie z surowym mięsem.
- Używaj oddzielnego sprzętu np. innego do krojenia surowego mięsa oraz oddzielnego do krojenia warzyw.
- Przechowuj łatwo psującą się żywność w temperaturze ≤ 5 °C.
Listeria
Listerioza to poważna choroba przenoszona drogą pokarmową, wywoływana przez bakterię Listeria monocytogenes. Mikroorganizm ten ma zdolność namnażania się nawet w warunkach chłodniczych, co czyni go szczególnie groźnym. Może zanieczyszczać zarówno żywność surową, jak i ugotowaną, zwłaszcza produkty wysokoprzetworzone, takie jak wędliny, miękkie sery, wędzone ryby czy gotowe dania.
Największe ryzyko zakażenia dotyczy kobiet w ciąży, noworodków, osób starszych oraz osób z osłabionym układem odpornościowym.
Objawy listeriozy są różne: od łagodnych, takich jak nudności, wymioty i biegunka, po poważne powikłania, takie jak zapalenie opon mózgowych.
Jak zapobiegać?
- Utrzymuj temperaturę lodówki ≤ 5 °C.
- Spożywaj gotowe potrawy jak najszybciej po przygotowaniu.
- Nie jedz produktów po upływie terminu „należy spożyć do”.
- Przechowuj w lodówce oddzielnie: produkty surowe, ugotowane potrawy i gotowe do spożycia wyroby.
- Pamiętaj o częstym myciu rąk w trakcie przygotowywania potraw.
Bezpieczeństwo żywności zaczyna się w naszych domach. Regularne mycie rąk, odpowiednia obróbka termiczna oraz utrzymywanie chłodniczej temperatury przechowywania to proste działania, które chronią przed salmonellozą, listeriozą i innymi zatruciami pokarmowymi. Warto je wprowadzić do codziennej rutyny – dla zdrowia własnego i najbliższych.
Źródło: