LEGIONELLA - ważne informacje!
Zarządcy budynków mieszkalnych: Spółdzielnie i Wspólnoty Mieszkaniowe Legionella w wodzie budynku mieszkalnego
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krapkowicach w ramach działań edukacyjno - informacyjnych podejmowanych przed rozpoczęciem okresu wakacyjnego skierowanych do właścicieli/zarządców budynków i obiektów, w których w trakcie użytkowania wytwarzany jest aerozol wodno-powietrzny mogący negatywnie wpływać na zdrowie ludzi informuje o potrzebie przeprowadzania okresowych przeglądów wewnętrznych instalacji wodociągowych, regularnym ich czyszczeniu oraz konieczności badania jakości ciepłej wody użytkowej na obecność bakterii Legionella sp.
Bakterie Legionella według Światowej Organizacji Zdrowia są najbardziej niebezpiecznymi drobnoustrojami dla ludzi przenoszonymi przez wodę. Występują powszechnie w środowisku naturalnym człowieka - w wodzie oraz w wilgotnej glebie. Szczególnie sprzyjającym środowiskiem do ich rozwoju są zastoiny wodne o podwyższonej temperaturze oraz obecność substancji organicznych.
Ryzyko zakażenia występuje we wszystkich miejscach, w których mogą powstawać aerozole wodne (np. prysznice, krany, perlatory, wanny do masażu, systemy klimatyzacji, nawilżacze powietrza, itp.). Bakteria staje się groźna dla życia i zdrowia wyłącznie, gdy dostanie się do układu oddechowego w postaci mieszaniny wodno - powietrznej zwanej aerozolem. Do zakażenia dochodzi drogą inhalacji zakażonego aerozolu (bakterii zawieszonej w drobnych mikrocząsteczkach wody) np. podczas kąpieli pod prysznicem. Narażone szczególnie są osoby z obniżoną odpornością, przewlekle chore, dzieci oraz osoby w podeszłym wieku. Śmiertelność choroby wśród osób hospitalizowanych może sięgnąć nawet 25%.
Bakterie te mogą wywoływać dwie podstawowe postacie kliniczne legionellozy:
- gorączka Pontiac – łagodny przebieg choroby, podobny do grypy,
- legionellozowe zapalenie płuc (tzw. choroba legionistów), które powoduje ciężkie
zapalenie płuc wymagające leczenia antybiotykami i może powodować powikłania.
Choroba nie przenosi się poprzez picie skażonej wody oraz z człowieka na człowieka.
Najważniejszym czynnikiem dla możliwego rozwoju bakterii Legionella w systemach wody kranowej jest konstrukcja i działanie systemu. Wiadomo, że Legionella rozwija się w wodzie, która nie jest wystarczająco płukana i pozostaje w stagnacji przez zbyt długi czas. Kolonizacji bakterii sprzyja temperatura wody w zakresie 25ºC do 45ºC. Regularne i dokładne płukanie instalacji wodą w temperaturze 60ºC lub wyższej trwale ogranicza rozwój bakterii Legionella.
Za właściwą eksploatację i konserwację sieci wodociągowej oraz urządzeń klimatyzacyjnych odpowiedzialny jest właściciel budynku/obiektu.
W celu zredukowania niebezpieczeństwa namnażania pałeczek Legionella i wystąpienia zakażeń inhalacyjnych, należy:
- dbać o odpowiedni stan instalacji rozprowadzającej wodę w budynku;
- systematycznie wykonywać termiczne czyszczenie instalacji wodociągowej poprzez doprowadzanie temperatury wody do 500C – 600C (1x w miesiącu);
- stale dbać o utrzymanie urządzeń klimatyzacyjnych w należytym stanie technicznym i higienicznym (przeprowadzać regularne kontrole techniczne, wymianę uszkodzonych elementów układu oraz przeprowadzać okresowe czyszczenie i dezynfekowanie ww. urządzeń).
W myśl § 18 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017 r., poz. 2294) obowiązkiem wykonania badań jakości ciepłej wody użytkowej w zakresie parametru Legionella sp., objęte zostały podmioty takie jak: podmioty wykonujące działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne oraz właściciele lub zarządcy budynków zamieszkania zbiorowego oraz budynków użyteczności publicznej, w których w trakcie ich użytkowania wytwarzany jest aerozol wodno-powietrzny.
Czy instalacja wody ciepłej w budynku zapewnia odpowiednią jej jakość możemy stwierdzić na podstawie przeprowadzonych badań wody ciepłej z instalacji na obecność bakterii Legionella i dokonanej na ich podstawie ocenie wewnętrznej instalacji wodociągowej w budynku.