Środki zastępcze i nowe substancje psychoaktywne
Środki zastępcze i nowe substancje psychoaktywne
Obowiązki przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie nowych substancji psychoaktywnych wynikają z przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 172).
Nowa substancja psychoaktywna (NSP) to każda substancja lub grupa substancji pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w formie czystej lub w formie preparatu działającą na ośrodkowy układ nerwowy, inną niż substancja psychotropowa i środek odurzający, stwarzającą zgodnie z rekomendacją Zespołu do spraw oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi związanych z używaniem nowych substancji psychoaktywnych, zagrożenie dla zdrowia lub zagrożenia społeczne porównywalne do zagrożeń stwarzanych przez substancję psychotropową lub środek odurzający, lub które naśladują działanie tych substancji.
Przedsiębiorca, który prowadzi działalność z zastosowaniem nowej substancji psychoaktywnej (wytwarzanie, przetwarzanie, przerabianie, przywóz, wywóz, wewnątrzwspólnotowa dostawa lub wewnątrzwspólnotowe nabycie oraz wprowadzenie do obrotu) zobowiązany jest do uzyskania zezwolenia na podjęcie działalności w ww. zakresie.
Zezwolenie wydawane jest przez Prezesa Biura do spraw Substancji Chemicznych w drodze decyzji administracyjnej.
W celu uzyskania zezwolenia, przedsiębiorca składa wniosek i wymagane dokumenty, zgodnie z art. 40a ww. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia umieszczenia danej substancji w wykazie nowych substancji psychoaktywnych.
Więcej informacji na temat wydawania zezwoleń znajduje się stronie Biura do Spraw Substancji Chemicznych https://www.gov.pl/web/chemikalia/nowe-substancje-psychoaktywne
Środek zastępczy (ŚZ) – tzw „dopalacz” to produkt zawierający substancję o działaniu na ośrodkowy układ nerwowy, który może być użyty w takich samych celach jak środek odurzający, substancja psychotropowa lub nowa substancja psychoaktywna, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych; do środków zastępczych nie stosuje się przepisów o ogólnym bezpieczeństwie produktów.
W Polsce zakazane jest wytwarzanie, przywóz i wprowadzanie do obrotu środków zastępczych.
Dopalacze, jak i inne substancje odurzające, niszczą przede wszystkim OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY i negatywnie wpływają na pracę mózgu. Efekty działania są bardzo zróżnicowane w zależności od indywidualnych cech organizmu:
- poczucie niepokoju,
- bóle głowy,
- kłopoty ze snem,
- palpitacja serca,
- dezorientacja oraz poczucie załamania,
- ataki szału, łącznie z koszmarnymi halucynacjami i urojeniami, niekiedy porównywanymi do psychozy.
Substancje te mogą w sposób trwały uszkodzić serce, wątrobę, nerki czy mózg. Używanie dopalaczy może także spowodować skutki śmiertelne.
Dopalacze na każdego mogą zadziałać inaczej. Nie ma jednego wzorca reakcji na przyjętą substancję – tolerowana przez organizm jednego człowieka, dla innego może być groźną w skutkach trucizną.
Wiele „dopalaczy” ma atrakcyjne nazwy odwołujące się do wyobraźni młodego człowieka zachęcające do kupienia, spróbowania.
Komunikat GIS skierowany do rodziców i opiekunów https://www.gov.pl/web/gis/dopalacze-komunikat-dla-rodzicow-i-opiekunow