Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Limanowej

Główny Inspektorat Sanitarny wspiera ogólnopolską kampanię społeczną „Zwykły kaszel czy objaw gruźlicy? Sprawdź!”, organizowaną przez Biuro Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Polsce we współpracy z Polskim Towarzystwem Chorób Płuc. Kampania rozpoczęła się 26 września 2025 r., dzień po Światowym Dniu Płuc, i potrwa do 30 listopada 2025 r.

Cel kampanii

Celem kampanii jest zwiększenie świadomości społecznej na temat gruźlicy – choroby, która mimo postępu medycyny wciąż stanowi istotne zagrożenie zdrowia publicznego. Inicjatywa ma również na celu obalenie mitów i stereotypów związanych z gruźlicą oraz promowanie profilaktyki i wczesnej diagnostyki.

Materiały edukacyjne

W ramach kampanii przygotowano zestaw materiałów edukacyjnych – infografik, w czterech wersjach językowych:

• polskiej,
• angielskiej,
• ukraińskiej,
• rosyjskiej.

Dobór języków ma na celu zapewnienie maksymalnej dostępności i przejrzystości treści dla wszystkich grup odbiorców, niezależnie od ich pochodzenia, czy poziomu znajomości języka polskiego.

 

 

Gruźlica to zakaźna choroba bakteryjna, która najczęściej atakuje płuca i przenosi się drogą kropelkową – podczas kaszlu, kichania czy mówienia. Mimo że jest chorobą uleczalną i możliwą do zapobiegania, w 2023 roku na całym świecie zmarło z jej powodu 1,25 miliona osób, w tym 161 000 osób żyjących z HIV.

Aktualna sytuacja epidemiologiczna (2023):

• 10,8 mln osób zachorowało na gruźlicę (6 mln mężczyzn, 3,6 mln kobiet, 1,3 mln dzieci).
• Gruźlica powróciła na 1. miejsce jako najczęstsza przyczyna zgonów spowodowanych pojedynczym czynnikiem zakaźnym.
• Wielolekooporna gruźlica stanowi poważne zagrożenie – tylko 40% chorych miało dostęp do leczenia.
• Od 2000 roku globalne działania zapobiegły 79 milionom zgonów.

Objawy gruźlicy:

Choroba może rozwijać się powoli, a jej objawy często są niespecyficzne:

• przewlekły kaszel (czasem z krwią),
• ból w klatce piersiowej,
• osłabienie, zmęczenie,
• utrata masy ciała,
• gorączka i nocne poty.

Gruźlica występuje, gdy bakterie namnażają się w organizmie i wpływają na różne narządy, zwykle są to płuca, ale również nerki, mózg, kręgosłup czy skóra.

Kto jest bardziej narażony?

• osoby z HIV/AIDS,
• chorzy na cukrzycę,
• osoby niedożywione,
• palacze i osoby nadużywające alkoholu.

Profilaktyka i diagnostyka:

• Szczepionka BCG chroni dzieci przed ciężkimi postaciami gruźlicy.
• Wczesne wykrycie jest kluczowe – WHO zaleca stosowanie szybkich testów molekularnych, takich jak Xpert MTB/RIF Ultra.
• W Polsce diagnostyka i leczenie gruźlicy są dostępne bezpłatnie.

Leczenie gruźlicy polega na długotrwałym (zazwyczaj 6-miesięcznym) przyjmowaniu antybiotyków.

Gruźlica a HIV:

Osoby żyjące z HIV są 16 razy bardziej narażone na rozwój gruźlicy. Choroby te wzajemnie przyspieszają swój przebieg i mogą prowadzić do śmierci, jeśli nie są leczone równocześnie.

Co możesz zrobić?

• Zgłoś się do lekarza, jeśli masz przewlekły kaszel, gorączkę lub niewyjaśnioną utratę masy ciała.
• Zbadaj się, jeśli miałeś kontakt z chorym lub jesteś w grupie ryzyka.
• Przestrzegaj zaleceń lekarza i nie przerywaj leczenia!
• Dbaj o higienę – zasłaniaj usta podczas kaszlu i kichania.
• Unikaj kontaktu z innymi podczas aktywnej choroby.

Cel globalny:

WHO i ONZ postawiły sobie za cel zakończenie epidemii gruźlicy do 2030 roku. Wymaga to wspólnego wysiłku rządów, instytucji medycznych i całych społeczeństw.

 

Pamiętaj: gruźlica to nie przeszłość. To choroba, którą nadal musimy traktować poważnie. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie ratują życie.

Źródło oraz więcej informacji: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis?utm_source