Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Lublinie

Legionella występuje powszechnie w środowisku wodnym, żyje w zbiornikach wodnych, zarówno morskich, jak i śródlądowych (stawach, rzekach czy jeziorach), ponieważ do wzrostu bakterii potrzebna jest wysoka wilgotność oraz wysokie stężenie dwutlenku węgla. Mogą również przedostawać się do miejskich sieci wodociągowych. Bakterie Legionella występują m.in.
w sieciach kanalizacyjnych, urządzeniach kąpielowych, prysznicach, myjniach, klimatyzatorach, fotannach miejskich.

Optymalna temperatura wzrostu bakterii Legionella wynosi 20-50°C. Ze względu na ww. właściwości, w miesiącach letnich często obserwowany jest wzrost liczby zakażeń u ludzi bakterią Legionella. Szczyt zachorowań przypada w okresie letnim (zwykle od czerwca do września), co jest ściśle związane z warunkami pogodowymi (wzrost temperatury i wilgotności powietrza) oraz intensyfikacją turystyki i rekreacji.

Jaka jest droga zakażenia?

Zakażenia bakteriami Legionella dochodzi drogą inhalacyjną, czyli przez wdychanie areozolu wodnego zawierającego bakterie. Legionellą można zarazić się również poprzez zachłyśnięcie wodą, do którego dochodzi stosunkowo rzadko.

Legionelloza:

Zakażenie dróg oddechowych pałeczką Legionella może być przyczyną zachorowania na zapalenie płuc o ciężkim przebiegu (choroba legionistów) lub gorączkę Pontiac, o łagodniejszym przebiegu. Pierwsza z nich przebiega w sposób niespecyficzny, a ciężkość przebiegu może wahać się od lekkiego (kaszel, lekka gorączka) do bardzo ciężkiego z niewydolnością oddechową zagrażającego życiu chorego. Gorączka Pontiac to choroba o łagodniejszym przebiegu.

Okres inkubacji trwa od 2 do 10 dni. Po tym okresie pojawiają się objawy, tj.:

• bóle mięśni,
• ból głowy,
• gorączka
• objawy zapalenia płuc (w tym m.in. suchy kaszel, zaburzenia oddychania).

Objawom tym mogą towarzyszyć zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, w tym bóle brzucha, wymioty, biegunka, a także zaburzenia świadomości.

Poza postacią płucną wyróżnia się również postaci pozapłucne: łagodną i ciężką. W postaci łagodnej (zwanej gorączką Pontiac) dochodzi do:

• nagłego wzrostu temperatury ciała,
• bólu głowy,
• mięśni,
• dreszczy,
• objawów zakażenia górnych dróg oddechowych.

Postaci ciężkiej towarzyszy zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego lub pojawia się sepsa.

Leczenie:

W większości przypadków legionelozy jest wyleczalna przy użyciu antybiotyków. Do zgonów najczęściej dochodzi u osób starszych i u osób z obniżoną odpornością.

Działania profilaktyczne obejmują m.in.:

• izolowania od siebie instalacji wody ciepłej i zimnej, w celu zachowania odpowiednich temperatur,
• unikania stagnacji wody,
• likwidowania tzw. ślepych/martwych odcinków instalacji,
• okresowego płukania sieci i jej końcówek;
• regularnej kontroli temperatury wody ciepłej i zimnej (wpisy do dziennika kontroli);
• przeprowadzanie badań wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp.
• uzyskiwaniem w punktach czerpalnych wody temperatury nie niższej niż 55°C i nie wyższej niż 60°C;
• posiadania instrukcji/procedury mającej na celu zapobieganie rozwojowi bakterii Legionella sp. w instalacjach wodnych,
• w przypadku skażenia systemu prowadzenie działań naprawczych (dezynfekcja chemiczna/ fizyczna.