Szczepienia p/HPV
09.10.2025
O chorobie
Wirus HPV to ludzki wirus brodawczaka. Wyróżnia się ponad 150 typów HPV, w tym typy niskiego ryzyka, które wywołują m.in. niezłośliwe brodawki narządów płciowych (kłykciny) i brodawczaki oraz typy o wysokim potencjale onkogennym, odpowiedzialne za zmiany przedrakowe i raka szyjki macicy oraz inne choroby nowotworowe.
Do zakażenia HPV dochodzi drogą płciową, najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. W ciągu swojego życia 80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych HPV. Zakażenia HPV mogą prowadzić również do raka odbytu, pochwy, sromu, prącia, przestrzeni ustno-gardłowej oraz okolic głowy i szyi.
Rak szyjki macicy jest czwartym pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie. Każdego roku umiera ponad 340 000 kobiet, a liczba nowych zachorowań oceniana jest na ponad 600 000. W Polsce każdego roku prawie 3000 kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy.
Jakie są objawy zakażenia HPV?
- brodawki stóp, brodawki zwykłe, brodawki płaskie, brodawki młodzieńcze krtani,
- brodawki w okolicach narządów płciowych oraz odbytu tzw. kłykciny kończyste,
- zmiany przednowotworowe narządów płciowych,
- rak szyjki macicy
O szczepionce
Szczepionki przeciw HPV zawierają wirusopodobne cząstki otrzymane drogą rekombinacji genetycznej. Obecnie dostępne są dwie szczepionki przeciw HPV: Cervarix i Gardasil9. Obie chronią przed najbardziej onkogennymi typami wirusa 16 i 18. Chronią przed zmianami przednowotworowymi narządów płciowych (szyjki macicy, sromu, pochwy) oraz rakiem szyjki macicy i odbytu.
Szczepienia można realizować u dziewcząt i chłopców po ukończeniu 9 lat. Wiek nastoletni jest najlepszy do szczepienia i najczęściej stosowany w programach szczepień przeciw HPV. Młodzi dorośli mogą również odnieść korzyści ze szczepienia. Doświadczenia krajów, gdzie od lat stosowane są programy szczepień przeciw HPV wskazują, że odnotowano ponad 90% skuteczność w zapobieganiu przetrwałym zakażeniom HPV, stanom przedrakowym szyjki macicy, pochwy i sromu oraz kłykcinom u kobiet oraz stanom przedrakowym prącia, odbytu i kłykcinom u mężczyzn.
Szczepionki przeciw HPV są bezpieczne i dobrze tolerowane. Występuje niewiele działań niepożądanych, tj. ból w miejscu wstrzyknięcia, zaczerwienienie, obrzęk, zmęczenie, ból głowy i mięśni. Bezpieczeństwo szczepionek przeciw HPV jest dokładnie monitorowane od 2006 roku, kiedy wprowadzono na rynek pierwszą szczepionkę. Na świecie podano już kilkaset milionów dawek szczepionek przeciw HPV. Badań jest tak dużo, że można wręcz powiedzieć, że szczepionki przeciw HPV należą do najwnikliwiej przebadanych pod względem bezpieczeństwa preparatów szczepionkowych.
O Programie bezpłatnych szczepień przeciw HPV
Powszechny program szczepień przeciw HPV realizuje założenia i cele Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030. Uzupełnia bezpłatny program szczepień ochronnych dla dzieci i młodzieży o szczepienie, które chroni przed chorobami wywołanymi przez HPV.
Do kogo kierowany jest Program
Od 1 września 2024 r. szczepienia w ramach powszechnego programu szczepień przeciw HPV dostępne są dla osób po ukończeniu 9. roku życia do ukończenia 14. roku życia.
Szczepienia przeciw HPV w ramach programu podawane są w dwóch dawkach. Odstęp między tymi dawkami w programie wynosi od 6 do 12 miesięcy.
Jak zapisać dziecko na szczepienie
Aby zapisać dziecko na szczepienie przeciw HPV wystarczy umówić wizytę:
- w przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ),
- przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP),
- przez aplikację mojeIKP.
Uwaga! Od 1 września 2024 r. możesz zarejestrować się na szczepienie w każdej przychodni POZ!
Uwaga! Od 1 września podstawową formą rejestracji na szczepienie przeciw HPV jest bezpośredni kontakt z przychodnią POZ. E-rejestracja jest fakultatywnym narzędziem dla punktów szczepień, dlatego nie do każdej przychodni umówisz się przez infolinię, Internetowe Konto Pacjenta oraz przez aplikację mojeIKP.
Źródło:
