HPV - wszystko, co musisz wiedzieć
09.12.2025
Początki Powszechnego Programu Szczepień przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego
Od 1 czerwca 2023 r. w Polsce działa Powszechny Program Szczepień przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (Human Papillomavirus, HPV). Program obejmuje zarówno dziewczynki, jak i chłopców po ukończeniu 11. roku życia do ukończenia 14. roku życia. Od 1 września 2024 r. program został rozszerzony, dzięki czemu szczepione mogą być dzieci od 9. roku życia.
Polska jest jednym z ostatnich krajów Unii Europejskiej, który wprowadził program szczepień. Przystępując do programu dołączyła do takich krajów jak Australia, Niemcy, Kanada, Stany Zjednoczone, czy Belgia. Pierwszym krajem, który zapoczątkował szczepienia była Australia w 2007 roku, zaledwie rok po wprowadzeniu na rynek pierwszej szczepionki przeciw HPV. [1]
Wdrożenie programu ma głównie na celu zmniejszenie liczby osób z nowotworami szyjki macicy i innymi chorobami nowotworowymi wywoływanymi przez wirus brodawczaka ludzkiego, na które każdy człowiek niezależnie od płci i wieku może zachorować.
Drogi zakażenia HPV
Do zakażeń HPV dochodzi głównie:
- drogą kontaktów seksualnych,
- poprzez kontakt skóry ze skórą,
- poprzez kontakt skóry z błoną śluzową,
- podczas porodu, w trakcie którego zakażone może zostać dziecko.
Zagrożenia wynikające z zarażenia się wirusem brodawczaka ludzkiego
Wirus brodawczaka ludzkiego może wywoływać zarówno choroby o łagodnym przebiegu tj.:
- zmiany skórne w postaci brodawek płciowych, czyli kłykcin kończystych,
- nawracającą brodawczakowość krtani,
jak i nowotwory złośliwe:
- rak szyjki macicy (blisko 100% przypadków),
- rak pochwy (około 64-100% stanów),
- rak odbytu (90%),
- rak prącia (30%),
- rak sromu (około 5-30%),
- nowotwory głowy i szyi (25% nieokreślonej części gardła, 20% nasady języka
i migdałków, 11% nosogardzieli, 3,7% jamy ustnej). [2]
Raporty pokazują, że już po 10 latach funkcjonowania programów szczepień przeciw HPV, kraje oceniające ich efektywność odnotowały 90% redukcję infekcji wirusem HPV oraz 90% zmniejszenie zachorowalności na brodawki narządów płciowych. Ponadto aż o 85% zmniejszyła się liczba patologii wysokiego stopnia szyjki macicy. [3]
Schemat szczepienia przeciw HPV
- szczepionka 2-walentna: dziewczynki i chłopcy w wieku 9-14 lat 2 dawki.
- szczepionka 9-walentna: dziewczynki i chłopcy w wieku 9-14 lat 2 dawki.
Ocenia się, że badań odnośnie szczepionek przeciw HPV jest tak dużo, iż można wręcz powiedzieć, że szczepionki należą do najwnikliwiej przebadanych pod względem bezpieczeństwa preparatów szczepionkowych. [4] Po kilkunastu latach obserwacji dane z Danii, Szwecji i Anglii potwierdzają już bardzo wysoką, sięgającą około 90%, skuteczność szczepień w młodym wieku w profilaktyce zaawansowanych stanów przedrakowych. [1]
Źródła:
Materiały
Ulotka HPVUlotka_HPV.pdf 1.38MB