Powszechny program bezpłatnych szczepień przeciw HPV jest skierowany do dziewcząt i chłopców po ukończeniu 11. roku życia do ukończenia 14. roku życia- w schemacie dwudawkowym.

Wyjątek stanowią dzieci urodzone w 2010 r., gdzie szczepienie musi być rozpoczęte przed ukończeniem 14 roku życia i może być zakończone po dacie 14 urodzin (z zachowaniem dwudawkowego schematu w odstępie podania dawek szczepienia 6-12 miesięcy).

Nie. Jest to szczepienie zalecane.

W punkcie szczepień podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) można wykonać to szczepienie bezpłatnie dla dziewcząt i chłopców po ukończeniu 11. roku życia do ukończenia 14. roku życia.

Szczepionki przeciw HPV są zalecane dziewczętom i chłopcom. Można je podawać już od ukończenia przez dzieci 9 lat. Jednak najlepiej wykonać to szczepienie w wieku 12-13 lat. Wtedy jest ono najskuteczniejsze i dlatego powszechne programy szczepień przeciw HPV najczęściej wskazują tę grupę wiekową. Odpowiedź poszczepienna jest też wtedy znacznie lepsza niż w starszych grupach.

Szczepienie jest najskuteczniejsze, jeśli następuje przed potencjalnym narażeniem na zakażenie HPV, do którego dochodzi głównie drogą kontaktów seksualnych.

Dodatkowo schemat szczepienia w wieku 12-13 lat obejmuje podanie mniejszej liczby dawek szczepionki (2 zamiast 3). To oznacza mniej wkłuć i mniej stresu związanego ze szczepieniem. 

Więcej informacji:

Dlaczego szczepienia przeciw HPV zalecane są nastolatkom w wieku 12-13 lat?

Kto powinien zostać zaszczepiony przeciw HPV i w jakim schemacie?

Wirus HPV powoduje powszechne zakażenia przenoszone drogą kontaktów seksualnych. Zakażenia HPV dotyczą obu płci. Nowotwory złośliwe i choroby związane z zakażeniem HPV u mężczyzn obejmują: raka prącia, raka odbytu, a także brodawki narządów płciowych (kłykciny kończyste).

Szczepienia, którym poddadzą się teraz chłopcy będą w przyszłości chronić również pośrednio kobiety, które w ten sposób unikną od nich zakażenia wirusem HPV. Zaszczepieni mężczyźni, nie  będąc nosicielami wirusa HPV, przerywają łańcuch zakażenia. To zmniejsza liczbę przypadków raka szyjki macicy oraz innych nowotworów wywołanych przez HPV wśród kobiet.

Więcej informacji:

Dlaczego szczepienie przeciw HPV zaleca się chłopcom?

Do szczepień przeciw HPV kwalifikuje lekarz. 

Więcej informacji:

Kwalifikacja do szczepienia przeciw HPV

Nie można zaszczepić osób, u których w przeszłości wystąpiła ciężka reakcja alergiczna (anafilaktyczna):

• na jakikolwiek składnik szczepionki,
• po poprzedniej dawce szczepionki.

Więcej informacji:

Jakie są przeciwwskazania do szczepień przeciw HPV?

Kwalifikacja do szczepienia przeciw HPV

Wyniki badań jednoznacznie wskazują, że główny cel szczepienia przeciw HPV to zapobieganie chorobom nowotworowym. To szczepienie ratuje życie.

Szczepionki przeciw HPV chronią przed zakażeniem wirusem. To oznacza, że chronią przed nowotworami, które są związane z HPV oraz przed konsekwencjami, jakie mogą wynikać z rozwoju raka (np. śmierć).

Szczepienie to inwestycja w zdrowie – efekty widać po latach.

Więcej informacji:

Szczepionka przeciw HPV

Czy korzyści ze szczepienia przeciw HPV przewyższają ryzyko?

Dlaczego warto się szczepić przeciw HPV?

Szczepionki przeciw HPV są bezpłatne w ramach powszechnego programu szczepień przeciw HPV.

Szczepionki przeciw HPV to szczepionki przeciwwirusowe. Chronią przed zakażeniem konkretnym wirusem. Po podaniu szczepionki organizm wytwarza przeciwciała, które w kontakcie z HPV opłaszczają wirusa i nie pozwalają mu wniknąć do komórek nabłonka. Szczepionka uruchamia mechanizm, który zapewnia długotrwałą odporność komórkową. 

Więcej informacji:

Szczepionka przeciw HPV

Na czym polega innowacyjność szczepionek przeciw HPV?

Odporność jest długotrwała. U osób zaszczepionych przeciwko HPV w badaniach klinicznych oceniany jest poziom przeciwciał. Utrzymuje się on dłużej niż po naturalnym zakażeniu HPV, co bardzo dobrze świadczy o ochronie poszczepiennej.

Więcej informacji:

Szczepionka przeciw HPV

Jak długo utrzymuje się odporność po szczepieniu przeciw HPV?

Szczepienie zmniejsza ryzyko zakażenia typami onkogennymi związanymi z rozwojem raka szyjki macicy.

Żadna z dostępnych szczepionek nie zapewnia w 100% ochrony przed wszystkimi typami HPV. Może dojść do zakażenia typami, których nie ma w danej szczepionce.

Więcej informacji:

Dlaczego warto się szczepić przeciw HPV?

Skład i jakość szczepionek przeciw HPV

Jakie szczepionki przeciw HPV są zarejestrowane w Polsce?

Szczepienia przeciw HPV można wykonać w punktach szczepień podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), gdzie realizowane są szczepienia obowiązkowe i zalecane dzieci i młodzieży.

Rodzic będzie mógł zapisać dziecko w POZ, przez infolinię +48 800 100 101 (w godzinach od 8.00-18.00), Internetowe Konto Pacjenta, oraz przez aplikację mojeIKP.

Nie. Takie szczepienie odbywa się bez skierowania.

Tak. Zapisując dziecko na to szczepienie, można wybrać jedną z dwóch dostępnych szczepionek (2-walentną Cervarix lub 9-walentną Gardasil9).

Obie szczepionki dają porównywalne korzyści w zapobieganiu zmian przednowotworowych narządów płciowych i odbytu oraz raka szyjki macicy i odbytu związanych z określonymi onkogennymi typami HPV.

Więcej informacji:

Opinia Rady Przejrzystości działającej przy Prezesie Agencji Ocenty Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 180/2022 z dnia 27 grudnia 2022 roku w sprawie oceny skuteczności szczepionek przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) w zapobieganiu nowotworowi szyjki macicy

Jakie szczepionki przeciw HPV są zarejestrowane w Polsce?

Szczepionki przeciw HPV opracowano z wykorzystaniem zaawansowanych technologii rekombinacji DNA. Zawierają cząstki wirusopodobne – fragmenty osłonki białkowej wirusa, bez wirusowego materiału genetycznego.

Więcej informacji:

Jak zbudowane są szczepionki przeciw HPV?

Na czym polega innowacyjność szczepionek przeciw HPV?

Jakie rodzaje szczepionek są dostępne w Polsce?

Nie ma ryzyka zakażenia. W składzie szczepionek przeciw HPV nie ma wirusa zdolnego do namnażania się i zakażania, a jedynie cząstki wirusopodobne.

Więcej informacji:

Na czym polega innowacyjność szczepionek przeciw HPV?

Jak zbudowane są szczepionki przeciw HPV?

Szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców po ukończeniu 11. roku życia do ukończenia 14. roku życia mają schemat dwudawkowy. Odstęp pomiędzy dawkami szczepionki w programie wynosi od 6 do 12 miesięcy. Dzieci urodzone w 2010 r., które otrzymają pierwszą dawkę szczepionki, mogą przyjąć drugą dawkę w przewidzianym odstępie, nawet jeśli w tym czasie ukończą 14 lat.

Szczepienie rozpoczęte przed ukończeniem 14 lat decyduje o schemacie dwudawkowym szczepienia.

W powszechnym programie szczepień przeciw HPV bezpłatnie dostępne są 2 szczepionki:

•  2-walentana szczepionka: o nazwie Cervarix,
• 9-walentna szczepionka: o nazwie Gardasil 9.

Więcej informacji:

Tak. Dotyczy to sytuacji, kiedy pierwsza dawka szczepionki została podana dziecku w wieku 12 lub 13 lat odpłatnie w 2023 r., jeszcze przed rozpoczęciem powszechnego programu szczepień.

Więcej informacji:

Kto powinien zostać zaszczepiony przeciw HPV i w jakim schemacie?

Nie ma potrzeby podawania dawek przypominających szczepionek przeciw HPV.

Więcej informacji:

Szczepionki przeciw HPV są bezpieczne i dobrze tolerowane. Na świecie od ponad 15 lat podano już kilkaset milionów dawek tych szczepionek.

Bezpieczeństwo szczepionek przeciw HPV jest dokładnie monitorowane od 2006 roku – od pojawienia się pierwszej takiej szczepionki. 

Są mocne dowody naukowe, które potwierdzają bezpieczeństwo szczepionek przeciw HPV. Badań jest bardzo dużo. Można powiedzieć, że są to jedne z najwnikliwiej przebadanych preparatów.

Więcej informacji:

Tak. Szczepionki zarejestrowano na podstawie danych dotyczących bezpieczeństwa i immunogenności, czyli zdolności do wytwarzania przeciwciał jako odpowiedzi układu odpornościowego. Nie dało się wtedy ocenić skuteczności ochrony przed rozwojem stanów przedrakowych/raka, bo ten proces trwa latami.

Po wprowadzeniu szczepionek na rynek trwają dalsze badania i obserwacje, których celem jest ocena rzeczywistej skuteczności (spadku zachorowalności na choroby wywoływane przez HPV) oraz czasu utrzymywania się ochrony.

Ze względu na specyfikę chorób wywoływanych przez HPV na efekty kliniczne szczepienia trzeba byłoby czekać długie lata (podobnie jak przy naturalnym zakażeniu zwykle muszą upłynąć lata, aż rozwiną się stany przedrakowe, a następnie nowotwór).

Ochrona przed wystąpieniem stanów przednowotworowych jest jednoznaczna z ochroną przed wystąpieniem raka szyjki macicy.

W badaniach klinicznych, które są prowadzone od kilkunastu lat, widać korzystne efekty w zapobieganiu określonym stanom przednowotworowym. To przekłada się na wiedzę o skuteczności tych szczepionek.

Badania nad długotrwałą ochroną poszczepienną są prowadzone nieprzerwanie.

Więcej informacji:

Jakie dowody potwierdzają skuteczność szczepionki przeciw HPV w ochronie przed rakiem szyjki macicy?

Po szczepieniu przeciw HPV (podobnie jak po każdym innym) mogą wystąpić działania niepożądane. Jeśli wystąpią – są krótkotrwałe (ustępują po 1–2 dniach). Obejmują zwykle reakcje w miejscu wkłucia (ból, zaczerwienienie, obrzęk) oraz reakcje o charakterze ogólnym  (zmęczenie, bóle głowy, bóle mięśni, ból brzucha, nudności, wymioty).

Ciężkie działania niepożądane występują niezwykle rzadko – pod postacią silnej reakcji alergicznej (anafilaktycznej). 

Więcej informacji:

Co wiemy o bezpieczeństwie szczepionek przeciw HPV?

Jakie jest ryzyko związane z zaszczepieniem przeciw HPV?

Dlaczego szczepieniu przeciw HPV mogą towarzyszyć omdlenia?

O czym mówią raporty o niepożądanych odczynach poszczepiennych?

Na świecie zaszczepiono setki milionów nastolatków i nie wystąpiły u nich takie skutki.

Badania nad bezpieczeństwem różnych rodzajów szczepionek dowodzą, że działania niepożądane – jeżeli występują – to tylko niedługo po szczepieniu.

Więcej informacji:

Czy obawy o długoterminowe negatywne skutki szczepionek przeciw HPV są uzasadnione?

Ocena bezpieczeństwa szczepionek przeciw HPV przeprowadzona w Europejskiej Agencji Leków

Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) po szczepieniu przeciw HPV można zgłosić tak, jak NOP po innych szczepieniach. 

Jeżeli rodzic zauważy niepokojące objawy u zaszczepionego dziecka, powinien zgłosić się do lekarza, który na podstawie informacji od rodzica oraz oceny stanu zdrowia dziecka podejmuje decyzję o zasadności zgłoszenia NOP za pośrednictwem Inspekcji Sanitarnej. Każdy może też zgłosić podejrzenie NOP bezpośrednio do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

Więcej informacji:

Informacje w sprawie sposobu zgłaszania niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP), działań niepożądanych produktów leczniczych/szczepionek oraz podejrzenia wady jakościowej lub sfałszowania produktów leczniczych/szczepionek

Kto i gdzie może w Polsce zgłaszać NOP?

Tak. Wszystkie niepokojące objawy należy zgłosić lekarzowi rodzinnemu. Lekarz po badaniu stwierdzi, czy jest to niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) i czy wymaga dalszych działań.

Nie. Niepożądane dolegliwości po szczepieniu przeciw HPV nie dają prawa do odszkodowania z Funduszu Kompensacyjnego. 

Więcej informacji:

Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych

Szczepienia przeciw HPV wykonuje się głównie u nastolatków. W tej grupie wiekowej częściej niż w innych występują omdlenia, które są związane głównie ze strachem przed ukłuciem. Ryzyko omdlenia związanego ze stresem, który towarzyszy szczepieniu przeciwko HPV, jest podobne do tego, które występuje przy podawaniu innych szczepionek w tym wieku.

Więcej informacji:

Dlaczego szczepieniu przeciw HPV mogą towarzyszyć omdlenia?

Nie. Schemat szczepienia preparatu 2-walentnego Cervarix i 9-walentnego Gardasil9 u dziewcząt i chłopców w wieku 12-13 lat obejmuje podanie dwóch dawek szczepionki. Odstępy między dawkami są takie same.  

Więcej informacji:

Kto powinien zostać zaszczepiony przeciw HPV i w jakim schemacie

Nie. Schemat szczepienia przeciw HPV należy zrealizować z użyciem tego samego preparatu.

Szczepienie przeciw HPV nie wymaga specjalnego przygotowania. Osoba szczepiona nie powinna być w trakcie ostrej infekcji z gorączką lub zaostrzenia choroby przewlekłej.

Nastolatki mogą obawiać się szczepienia ze względu na ukłucie. Najlepiej odwrócić uwagę od szczepienia, strzykawki i igły.

Więcej informacji:

Przewodnik po szczepieniach przeciw HPV dla rodziców nastolatków

Przewodnik dla rodziców i lekarzy. Jak rozmawiać z nastolatkami o szczepieniach?

Nie. Podobnie jak w przypadku innych szczepień nie trzeba wykonywać żadnych badań, testów w kierunku HPV, testu ciążowego, badania ginekologicznego ani badania cytologicznego.

Tak. Miesiączka nie jest powodem do odkładania szczepienia przeciw HPV.

Nie. Żadna szczepionka przeciw HPV nie jest skuteczna w 100% i nie chroni przed wszystkimi typami wirusa. Nadal potrzebne są inne formy profilaktyki raka szyjki macicy, czyli okresowe badanie ginekologiczne i cytologia.

Tak. Nie ma powodu, aby zmieniać tryb życia ze względu na szczepienie przeciw HPV.

Tak. Podanie nastolatkowi nawet kilku szczepionek nie zagraża, ani nie „obciąża” układu odpornościowego.

Nie. Szczepienie przeciw HPV można podać w dowolnym momencie - przed albo po innym szczepieniu. Nie trzeba zachowywać określonego odstępu.

Więcej informacji:

Szczepionka przeciw HPV

Przewodnik po szczepieniach przeciw HPV dla rodziców nastolatków

Przewodnik dla rodziców i lekarzy. Jak rozmawiać z nastolatkami o szczepieniach?

Filmy edukacyjne o szczepieniach przeciw HPV

Nie ma leku przeciwwirusowego, który powodowałby całkowite usunięcie HPV z organizmu. Można za to uniknąć zakażenia dzięki szczepieniu przeciw HPV.

Można wyleczyć stany przedrakowe związane z zakażeniem HPV – pod warunkiem, że zostały wcześnie zdiagnozowane. Natomiast leczenie raka szyjki macicy i innych nowotworów wywołanych przez HPV nie zawsze jest skuteczne. Choroba – mimo leczenia – może się rozwijać i mogą pojawiać się przerzuty.  Zaawansowany rak zagraża życiu pacjenta.

Każdego roku około 3000 kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy.

W 2020 r. w Polsce odnotowano*:

• 3 862 nowych przypadków raka szyjki macicy (6 miejsce wśród nowotworów złośliwych kobiet).
• 2 137 zgonów (7 miejsce wśród nowotworów kobiecych = 11/100tys).

Kobiety w wieku poniżej 20 lat rzadko chorują na raka szyjki macicy. Zachorowalność na ten nowotwór wzrasta wraz z wiekiem. Na raka szyjki macicy najczęściej chorują kobiety w wieku 45-65 lat – to ponad 50% kobiet chorujących na ten nowotwór.

Polska należy do krajów o średniej częstości występowania zachorowań na raka szyjki macicy. W populacji młodych kobiet (od 20 do 44 roku życia) rak szyjki macicy odpowiada za 8 % zachorowań oraz 11 % zgonów nowotworowych.

*według danych onkonet.pl

Więcej informacji:

Jak często rak szyjki macicy występuje u kobiet w Polsce?