Ordery i odznaczenia

Informacje ogólne

Ordery i odznaczenia nadawane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej są najwyższym wyróżnieniem zasług dla ojczyzny i ich wręczanie powinno mieć charakter uroczysty.
Odznaki orderów i odznaczeń wręcza Prezydent RP.  
W imieniu Prezydenta RP odznaki orderów i odznaczeń mogą wręczać osoby uprawnione do występowania do Prezydenta RP z wnioskami o nadanie orderów i odznaczeń oraz ich zastępcy.
W dziedzinie obejmującej zakres zdrowie jest to Minister Zdrowia oraz jego zastępcy.

Jeśli ordery lub odznaczenia mają  być wręczone przez inny podmiot, np. wojewodę, który w danym przypadku nie był wnioskodawcą, musi on uzyskać upoważnienie Prezydenta RP, wydane na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach. Upoważnienie jest wydawane za pośrednictwem Ministerstwa Zdrowia jeśli wnioskodawcą był Minister Zdrowia. O wydanie upoważnienia należy wystąpić nie później niż 10 dni przed planowanym terminem uroczystości.

Ordery i odznaczenia w MZ
Do Ministerstwa Zdrowia składa się wnioski o nadanie następujących orderów i odznaczeń:

• Orderu Orła Białego – który jest najwyższym orderem Rzeczypospolitej Polskiej, nadawanym za znamienite zasługi zarówno cywilne, jak i wojskowe, położone w czasie pokoju lub wojny, dla chwały i pożytku Rzeczypospolitej Polskiej;
• Orderu Odrodzenia Polski – który jest  wyróżnieniem za wybitne zasługi położone w służbie Państwu i społeczeństwu, tj.: wybitne osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju działalności państwowej i publicznej, szczególne zasługi dla umacniania suwerenności i obronności kraju, szczególne zasługi dla rozwoju gospodarki narodowej, służby publicznej oraz wybitną twórczość naukową, literacką i artystyczną, wybitne zasługi dla rozwoju współpracy Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami i narodami;
• Krzyża Zasługi – który jest wyróżnieniem dla osób, które położyły zasługi dla Państwa lub obywateli spełniając czyny przekraczające zakres ich zwykłych obowiązków, a przynoszące znaczną korzyść Państwu lub obywatelom. Może być nadany także za ofiarną działalność publiczną, ofiarne niesienie pomocy oraz działalność charytatywną;
• Medalu za Długoletnią Służbę – który jest wyróżnieniem za wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej w służbie Państwa.

W zakresie nadawania orderów i odznaczeń obowiązuje:

1. ustawa z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. z 2023 r. poz. 2053);
2. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie orderów i odznaczeń oraz wzorów odpowiednich dokumentów (Dz. U. poz. 2743, z późn. zm.), zwane dalej „rozporządzeniem Prezydenta RP” .

Termin składania wniosków

Zgodnie z ww. rozporządzeniem Prezydenta RP, wnioski o nadanie orderu lub odznaczenia przedstawia się Prezydentowi RP nie później niż 2 miesiące przed przewidywanym terminem wręczenia odznaki nadanego orderu lub odznaczenia. Biorąc powyższe pod uwagę oraz umożliwiając poprawne wykonanie czynności związanych z rozpatrywaniem wniosku i przekazaniem go do Kancelarii Prezydenta RP, wnioski powinny być składane do Ministerstwa Zdrowia (dalej: MZ) nie później niż 6 miesięcy przed planowanym terminem wręczenia odznak nadanych orderów i odznaczeń.

Informacje dla Wnioskodawców

1. Z wnioskami o nadanie: Orderów Odrodzenia Polski, Krzyży Zasługi oraz Medali za Długoletnią Służbę mogą występować jednostki podległe oraz nadzorowane przez Ministra Zdrowia.
2. Pismo przewodnie przekazujące wniosek o nadanie odznaczenia od organizacji inicjującej powinny zawierać planowany termin uroczystości wręczenia odznaki orderu lub odznaczenia oraz dane kontaktowe do osoby odpowiedzialnej za sporządzenie wniosku.
3. Wniosek o nadanie orderu lub odznaczenia musi być zgodny ze wzorem określonym w załączniku nr 1
   do rozporządzenia Prezydenta RP, przy czym wniosek o nadanie Medalu za Długoletnią Służbę musi
   być zgodny ze wzorem określonym w załączniku nr 2d do rozporządzenia Prezydenta RP. Wniosek musi zawierać wszystkie wymagane informacje dotyczące osoby, której dotyczy wniosek. Niedopuszczalna
   jest zmiana wzoru formularza (np. zmiana wielkości rubryk, przenoszenie rubryk na drugą stronę). Wszystkie rubryki formularza powinny być wypełnione. Wniosek należy wydrukować dwustronnie.
4. Do wniosku o nadanie orderu należy dołączyć notatkę (wydrukowaną jednostronnie) zawierającą zestawienie nazwisk osób proponowanych do otrzymania orderów wraz z uzasadnieniem ich zasług, której wzór określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Prezydenta RP.
5. Do wniosku o nadanie Krzyża Zasługi lub Medalu za Długoletnią Służbę należy dołączyć wykaz zawierający nazwiska osób proponowanych do otrzymania odznaczeń, którego wzór określa załącznik nr 4 do rozporządzenia Prezydenta RP.
6. Uzasadnienie wniosku powinno zawierać szczegółowe informacje o zasługach i osiągnięciach osoby, której dotyczy, w szczególności niezbędne jest wykazanie nowych zasług w przypadku wniosku o kolejne odznaczenie.
7. Wniosek powinien zawierać informację o karalności osoby, której dotyczy. Do wniosku o nadanie orderu lub odznaczenia należy załączyć wypełniony formularz Zapytanie o udzielenie informacji o osobie do Krajowego Rejestru Karnego. Formularz Zapytania nie powinien zawierać podpisu osoby uprawnionej.
8. Składane dokumenty nie mogą zawierać poprawek, skreśleń, tzw. „literówek” lub treści niewymaganych we wzorach tych dokumentów.
9. Wnioski niekompletne, wypełnione niewłaściwie lub zawierające braki formalne nie będą procedowane. Organizacja inicjująca zostanie poinformowana o konieczności uzupełnienia lub złożenia ponownie poprawionego wniosku.
10. Złożenie uzupełnionego lub poprawionego wniosku rozpoczyna od nowa bieg terminu (6 miesięcznego).
11. Sporządzający wniosek ponosi odpowiedzialność za dane zawarte we wnioskach o nadanie orderów lub odznaczeń.

Wszystkie regulacje prawne oraz formularze wniosków znajdują się na stronie internetowej Prezydenta RP: https://www.prezydent.pl/prezydent/kompetencje/ordery-i-odznaczenia/akty-prawne-i-formularze-wnioskow.