Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Staszowie

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A), potocznie określane jako „żółtaczka pokarmowa”, to choroba wywoływana przez wirus zapalenia wątroby typu A (hepatitis A virus - HAV) z rodziny Picornaviridae. Każda osoba nieuodporniona może ulec zakażeniu.

 

Okres wylęgania (tj. od zakażenia do wystąpienia objawów) wynosi średnio 28-30 dni (zakres od 15 do 50 dni)Okres zakaźności: Osoba chora wydala duże ilości wirusa wraz z kałem nawet przez kilka tygodni, przy czym wydalanie wirusa może zacząć się od 2 do 3 tygodni przed wystąpieniem żółtaczki (lub zwiększonej aktywności enzymów wątrobowych ), czyli w czasie, gdy osoba ta wydaje się jeszcze zdrowa, do ok. 1 tygodnia po wystąpieniu objawów. Zakażone dzieci mogą wydalać wirusa dłużej niż dorośli. Wirus znajduje się także we krwi oraz ślinie chorego, ale stężenie jest o kilka rzędów wielkości mniejsze niż w kale.

Objawy WZW A

Choroba charakteryzuje się nagłym początkiem i wyraźnymi objawami, takimi jak:

• objawy grypopodobne (w pierwszym okresie),
• objawy ze strony układu pokarmowego: odbijanie, zgaga, nudności, wzdęcia, uczucie wczesnej sytości,
•  ciemny mocz, blade stolce, żółtaczka (zażółcenie skóry, białkówek oczu, błon śluzowych).

Jak najczęściej dochodzi do zakażenia?

Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa HAV, który przenoszony jest głównie drogą pokarmową, jak też drogą zakażeń typu kałowo-doustnych (tzw. choroba brudnych rąk).

Do zakażenia może dojść przez:

• kontakt bezpośredni z zakażonym człowiekiem (np. przeniesienie wirusa poprzez nieumyte ręce po wyjściu z toalety),
• kontakty seksualne, zwłaszcza analne, z osobą zakażoną lub chorą,
• poprzez spożycie skażonego pożywienia (np. nieumytych owoców i warzyw, owoców morza, produktów niepoddanych odpowiedniej obróbce) i skażonej wody. 

Czynniki ryzyka zachorowania:

• bliski kontakt z chorym (zwłaszcza wspólne mieszkanie),
• kontakt domowy lub zawodowy z dziećmi uczęszczającymi do żłobka lub przedszkola,
• podróż do kraju endemicznego występowania HAV,
• spożywanie owoców morza, zwłaszcza skorupiaków i surowych ostryg,
• seksualne kontakty analne (szczególnie mężczyźni mający kontakty seksualne z mężczyznami),
• usuwanie odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz konserwacja służących do tego urządzeń.

Profilaktyka

Aby zapobiegać występowaniu chorób przenoszonych drogą pokarmową, w tym WZW A, zawsze należy przestrzegać tzw. 5 kroków do bezpiecznej żywności (zalecenia WHO):

1. Przestrzegaj zasad higieny rąk
2. Utrzymuj czystość powierzchni
3. Oddzielaj żywność surową od ugotowanej.
4. Gotuj dokładnie.
5. Utrzymuj żywność w odpowiedniej temperaturze.
6. Używaj bezpiecznej wody i żywności.

Najlepszym sposobem zapobiegania zachorowaniu na wirusowe zapalenie wątroby typu A są szczepienia ochronne. Odporność po szczepieniu jest długotrwała (ok. 20 lat). Skuteczność szczepień przeciwko WZW A jest wysoka.

Szczepienia przeciwko WZW A są zalecane:

• osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A;
• osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości czy przy konserwacji urządzeń służących temu celowi;
• dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym oraz młodzieży, które nie chorowały na wirusowe zapalenie wątroby typu A;
• w zależności od sytuacji epidemiologicznej, osobom z grup ryzyka, w których obserwuje się zwiększoną liczbę zachorowań, w szczególności narażonym w związku z ryzykownymi zachowaniami.

Więcej na: https://www.gov.pl/web/gis/wirusowe-zapalenie-watroby-typu-a-wzw-a

Materiały:

Informacja - Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A)

Ulotka – Żółtaczka pokarmowa. Jak zapobiegać