Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Turku

Jak dochodzi do zatrucia i  jak możemy mu zapobiec?

Zatrucie pokarmowe występuje po spożyciu żywności zanieczyszczonej  chorobotwórczymi bakteriami, wirusami i pasożytami. Może się to zdarzyć, gdy:

• żywność nie jest właściwie ugotowana lub podgrzana;
• żywność przygotował ktoś, kto nie umył rąk lub był chory;
• żywność jest przechowywana w nieodpowiedniej temperaturze – np. za długo znajdowała się poza lodówką czy zamrażarką;
• żywność spożyto po upływie daty „należy spożyć do”;
• kontakt z żywnością miały zwierzęta lub owady.

Musimy pamiętać, że każdy rodzaj żywności może spowodować zatrucie pokarmowe, jeśli nie jest ona prawidłowo przechowywana lub przygotowywana! Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad higieny i bezpieczeństwa podczas przygotowywania żywności. Jaja i mięso muszą być dokładnie ugotowane, by można je było bezpiecznie jeść.

Większość zatruć pokarmowych wynika z przenoszenia bakterii z surowej żywności na produkty gotowe do spożycia.

Czym jest Salmonella?

Salmonella to bakteria, która może wywoływać u ludzi chorobę zwaną salmonellozą. Jest częstą przyczyną chorób przenoszonych przez żywność – w Europie odnotowuje się ponad 80 000 przypadków rocznie. W żywności Salmonella występuje głównie w jajach i surowym mięsie świń, indyków i kurcząt. Może się rozprzestrzeniać wśród ludzi za pośrednictwem zakażonej żywności.  

Objawy i ryzyko

Salmonelloza objawia się u ludzi m.in. gorączką, biegunką i skurczami brzucha. W pewnych przypadkach bakteria może przedostać się do krwi i stanowić zagrożenie dla życia.

Jak można jej zapobiegać?

Salmonella ginie podczas odpowiedniego gotowania, ale mimo to może dojść do zakażenia żywności gotowej do spożycia, gdy niewłaściwie obchodzimy się z tą żywnością lub gdy ma ona kontakt z surowymi produktami.
Aby uniknąć zakażenia, należy:

• dokładnie gotować jaja, drób i mięso, by wyeliminować bakterie;
• przechowywać oddzielnie surową i ugotowaną żywność, by zapobiec zanieczyszczeniu krzyżowemu;
• używać czystych narzędzi, desek do krojenia i powierzchni dla każdego rodzaju żywności;
• dokładnie myć ręce przed pracą i w trakcie pracy z żywnością;
• przechowywać łatwo psującą się żywność w lodówce w temperaturze poniżej 5°C, co spowalnia lub zatrzymuje rozwój bakterii.

Te proste nawyki kuchenne mogą znacznie zmniejszyć ryzyko salmonellozy. 

Czym jest listeria?

Listerioza to groźna choroba przenoszona przez żywność wywoływana przez bakterię Listeria monocytogenes. Jest to odporna bakteria, która może przetrwać i namnażać się nawet w niskiej temperaturze, np. w lodówce. Może zanieczyścić zarówno surową, jak i ugotowaną żywność, szczególnie produkty wysokoprzetworzone, np. wędliny, miękkie sery, wędzone ryby i dania gotowe.

Choć listerioza występuje rzadko, jest chorobą niebezpieczną, o dużym odsetku hospitalizacji i śmiertelności. Narażone są zwłaszcza kobiety w ciąży, noworodki, osoby starsze oraz osoby z osłabionym układem odpornościowym.

Objawy i ryzyko

Objawy listeriozy są różne: od łagodnych, takich jak nudności, wymioty i biegunka, po poważne powikłania, takie jak zapalenie opon mózgowych. Bezpieczne postępowanie z żywnością, skuteczne chłodzenie i bezpośrednie spożywanie przygotowanej żywności to niektóre ze sposobów chroniących przed listerią.

Jak można jej zapobiegać?

Listeria ginie w wysokiej temperaturze (powyżej 65°C), ale może dojść do ponownego zanieczyszczenia żywności po jej ugotowaniu, jeśli nie jest ona odpowiednio przechowywana.
Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia:

• temperatura w lodówce nie powinna przekraczać 5°C (zgodnie z zaleceniem Światowej Organizacji Zdrowia), co ogranicza lub zatrzymuje rozwój bakterii;
• podczas przygotowywania i przechowywania surowe, ugotowane i gotowe do spożycia produkty należy trzymać oddzielnie;
• należy używać czystych, osobnych narzędzi do różnych rodzajów żywności;
• należy dokładnie myć ręce przed pracą z żywnością i po jej zakończeniu;
• gotowa do spożycia żywność powinna być zjadana jak najszybciej, a łatwo psujące się artykuły nie powinny być spożywane po upływie daty „należy spożyć do”.

Unia Europejska podejmuje szerokie działania, których celem jest zwalczanie bakterii Salmonella u drobiu i zapobieganie mikrobiologicznemu zanieczyszczeniu żywności. Europejscy naukowcy badają patogeny, takie jak Salmonella czy Listeria, występujące w żywności.

Kampania #Safe2EatEU pokazuje, że można zapobiegać chorobom dzięki kilku prostym zasadom dotyczącym przygotowywania żywności.
Dowiedz się, jak zapobiegać zatruciom, dzięki #Safe2EatEU