Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Turku

W listopadzie obchodzimy Miesiąc Świadomości Męskich Nowotworów. Nie bez przyczyny właśnie na ten miesiąc przypada kampania Movember (tzw. Wąsopad) - wyjątkowa akcja, podczas której mężczyźni zapuszczają wąsy, by podkreślić wagę profilaktyki zdrowotnej, zwłaszcza w obszarze nowotworów prostaty i jąder. Wielu mężczyzn unika rozmów o zdrowiu, zwłaszcza jeśli dotyczy ono spraw intymnych. Społeczny stereotyp „twardziela”, który nie narzeka, nie chodzi do lekarza i „wszystko zniesie”, sprawia, że badania profilaktyczne są często ignorowane.

Niestety – nowotwory nie patrzą na płeć ani na siłę woli. Szczególnie dwa nowotwory dotykają mężczyzn wyjątkowo często: rak prostaty i rak jądra.

Rak prostaty – najczęstszy nowotwór u mężczyzn

Rak prostaty to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych u mężczyzn w Polsce i na świecie. W Polsce każdego roku diagnozuje się ponad 18 000 nowych przypadków, a umiera około 5 500 mężczyzn. Ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem – szczególnie po 50. roku życia. Niestety, rak prostaty przez długi czas może nie dawać żadnych objawów, a w zaawansowanym stadium jest trudniejszy do leczenia.

Objawy, na które warto zwrócić uwagę:

• częste oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy,
• osłabiony strumień moczu,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
• obecność krwi w moczu lub nasieniu,
• bóle w dolnej części pleców, biodrach lub udach.

Profilaktyka raka prostaty:

• regularne badania urologiczne po 50. roku życia (lub po 40. jeśli występowały przypadki raka prostaty w rodzinie),
• oznaczenie poziomu PSA we krwi,
• zdrowy styl życia – dieta bogata w warzywa, ograniczenie czerwonego mięsa, aktywność fizyczna.

Rak jądra – choroba młodych mężczyzn

W przeciwieństwie do raka prostaty, rak jądra najczęściej dotyka mężczyzn między 15. a 40. rokiem życia. Choć jest stosunkowo rzadki (około 1% wszystkich nowotworów mężczyzn, ok. 1 100 przypadków rocznie w Polsce), to w tej grupie wiekowej jest najczęstszym nowotworem złośliwym. Dobrą wiadomością jest to, że rak jądra należy do najlepiej rokujących nowotworów – odpowiednio wcześnie wykryty daje ponad 95% szans na całkowite wyleczenie.

Objawy, które powinny zaniepokoić:

• bezbolesny guz lub zgrubienie w jądrze,
• uczucie ciężkości lub obrzęk w mosznie,
• ból lub dyskomfort w jądrze lub pachwinie,
• powiększenie piersi (ginekomastia) – rzadziej.

Profilaktyka raka jądra:

• samobadanie jąder raz w miesiącu (najlepiej po kąpieli lub prysznicu),
• konsultacja urologiczna w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów,
• świadomość – edukacja młodych mężczyzn w szkołach, na uczelniach, w mediach.

Kluczowym elementem zachowania zdrowia na długie lata jest profilaktyka – zachęcanie mężczyzn do regularnych badań, rozmów z lekarzem oraz otwartego podejścia do swojego samopoczucia fizycznego i psychicznego.

Zwracajmy uwagę na problem męskiego milczenia – wielu mężczyzn unika wizyt u specjalistów i nie mówi o swoich problemach zdrowotnych, co może prowadzić do późnej diagnozy. Dlatego równie istotnym celem akcji jest budowanie wsparcia społecznego, edukacja i tworzenie przestrzeni do otwartej rozmowy o zdrowiu mężczyzn.

Nowotworom, które spotykają mężczyzn można zapobiec, zmieniając styl życia, nawyki i badając się profilaktycznie.

Weź sprawy w swoje ręce!

Samobadanie jąder wykonuj raz w miesiącu, najlepiej podczas kąpieli lub pod prysznicem. Poznaj ich naturalną budowę – jedno jądro może być nieco większe od drugiego, a w górnej części możesz wyczuć zgrubienie, czyli najądrze, które może przypominać mały guzek. To normalne cechy. Zwracaj uwagę, czy od ostatniego badania nie pojawiły się nowe zmiany.

Chcesz wiedzieć więcej o "męskich" nowotworach, odwiedź stronę onkologia.gov.pl.

Źródło: Główny Inspektorat Sanitarny