Światowy Dzień AIDS
28.11.2025
1 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień AIDS. Jest to jedna z ośmiu najważniejszych kampanii na rzecz zdrowia publicznego, zainicjowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 1988 roku.
Pokonywanie barier i zmiana podejścia w odpowiedzi na HIV i AIDS — Światowy Dzień AIDS 2025
Tegoroczne hasło, ogłoszone przez ONZ-owski program UNAIDS, brzmi: „Pokonywanie barier i zmiana podejścia w odpowiedzi na HIV i AIDS” (ang. Overcoming disruption, transforming the AIDS response - World AIDS Day 2025) UNAIDS podkreśla, że aby do 2030 roku zakończyć epidemię AIDS, potrzebne są: silne przywództwo polityczne, współpraca między państwami oraz podejście oparte na poszanowaniu praw człowieka.
W 2025 roku świat stanął jednak przed dużym wyzwaniem. Międzynarodowi darczyńcy ograniczyli finansowanie działań związanych z zapobieganiem HIV. Oznacza to mniejsze wsparcie dla usług profilaktycznych, często prowadzonych przez lokalne społeczności, które docierają do grup najbardziej narażonych na zakażenie.
Aby nadrobić te braki, państwa muszą zmienić sposób planowania i finansowania działań dotyczących HIV. Nie da się skutecznie walczyć z HIV tylko dzięki środkom krajowym — potrzebna jest współpraca i pomoc międzynarodowa. Świat powinien wspólnie zadbać o to, by zapewnić odpowiednie środki na profilaktykę i leczenie, usuwać bariery prawne i społeczne oraz wzmacniać lokalne społeczności, które odgrywają kluczową rolę w walce z HIV.
Choć udało się już wiele osiągnąć, wciąż jesteśmy daleko od celu, jakim jest całkowite zakończenie epidemii AIDS do 2030 roku. HIV nadal stanowi zagrożenie, a obecna sytuacja pokazuje, że potrzebne są nowe, odważniejsze działania. Ważne jest m.in. to, by skutecznie walczyć z dyskryminacją i stygmatyzacją osób żyjących z HIV oraz zapewnić równe prawa i dostęp do opieki zdrowotnej wszystkim, zwłaszcza kobietom, dziewczętom i innym osobom narażonym na wykluczenie.
„W czasach kryzysu świat musi wybrać zmianę, a nie wycofanie się” – mówi dyrektor wykonawcza UNAIDS, Winnie Byanyima. „Razem możemy sprawić, że AIDS przestanie być zagrożeniem dla zdrowia publicznego do 2030 roku — jeśli będziemy działać szybko, wspólnie i z zaangażowaniem”.
Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytut Badawczy, w naszym kraju, w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2024 roku zgłoszono 2.257 nowo wykrytych zakażeń HIV, 185 zachorowań na AIDS oraz 20 zgonów osób chorych na AIDS. Od wdrożenia badań w 1985 r. do 31 grudnia 2024 r. (przy uwzględnieniu korekt i uaktualnień danych, w tym eliminacji podwójnie zarejestrowanych przypadków) stwierdzono zakażenie HIV u 35.175 obywateli Polski i u osób innego obywatelstwa przebywających na terenie Polski. Ogółem odnotowano 4.377 zachorowań na AIDS; 1.518 chorych zmarło. Codziennie w Polsce średnio ponad 5 osób dowiaduje się o swoim zakażeniu.
Do zdecydowanej większości zakażeń dochodzi drogą kontaktów seksualnych. (https://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/hiv_aids/index.htm ).
„Czerwona kokardka” to symbol solidarności z osobami żyjącymi z HIV i AIDS, ich rodzinami i przyjaciółmi. Symbolizuje poświęcenie i zaangażowanie w walkę z AIDS. Stanowi pierwszy krok na drodze upowszechnienia problematyki HIV i AIDS.
HIV może dotyczyć każdego, niezależnie od płci, wieku, orientacji czy stylu życia. Wiele osób wypiera ten fakt i nie robi testu. Warto, aby wykonała go każda dorosła osoba, która choć raz w życiu miała ryzykowne zachowanie. W sieci Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych (PKD) można zrobić to badanie bez skierowania, bezpłatnie i anonimowo. Punkty PKD działają we wszystkich województwach. Ich lista dostępna jest na stronie https://pkd.aids.gov.pl.
W tym szczególnym dniu zachęcamy do otwartości, rozmowy i wsparcia dla osób dotkniętych HIV/AIDS. Razem możemy budować lepszy świat, wolny od stygmatyzacji i pełen nadziei na przyszłość, w której HIV stanie się chorobą przewlekłą, a nie śmiertelną.
Zachęcamy do udziału w XXXII edycji konferencji „Człowiek żyjący z HIV w rodzinie i społeczeństwie” organizowanej przez Fundację Res Humanae. Wydarzenie ma charakter naukowo-szkoleniowy i od lat stanowi ważne forum wymiany wiedzy, doświadczeń i refleksji na temat życia z HIV oraz działań profilaktycznych i wspierających. Udział w konferencji jest bezpłatny, partnerem wydarzenia jest Krajowe Centrum ds. AIDS. Więcej informacji na stronie: www.aids2025.pl.
Źródło: https://www.unaids.org/en/2025-world-aids-day, www.aids.gov.pl
