Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami
REACH - Registration (rejestracja) Evaluation (ocena) Authorisation (procedura zezwoleń) of Chemicals (chemikaliów).
Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG
i dyrektywy komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE weszło w życie 1 czerwca 2007 r.
REACH to rozporządzenie Unii Europejskiej, przyjęte w celu poprawy ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska przed zagrożeniami, jakie mogą stwarzać chemikalia, przy jednoczesnym zwiększeniu konkurencyjności przemysłu chemicznego w UE. Propaguje również alternatywne sposoby oceny zagrożeń stwarzanych przez substancje w celu zmniejszenia liczby badań na zwierzętach.
Rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich – bez potrzeby wdrażania prawem krajowym.
REACH ma zastosowanie do wszystkich substancji chemicznych – nie tylko stosowanych w procesach przemysłowych, ale takżew codziennym życiu np. w produktach czyszczących, farbach, a także w wyrobach takich jak ubrania, meble i urządzenia elektryczne. W związku z tym rozporządzenie ma wpływ na funkcjonowanie większości firm w całej UE.
Cel i zakres stosowania rozporządzenia REACH:
1. Zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia i środowiska, w tym propagowanie alternatywnych metod oceny zagrożeń stwarzanych przez substancje;
2. Zapewnienie swobodnego obrotu substancjami na rynku unijnym przy jednoczesnym wsparciu konkurencyjności i innowacyjności;
3. Rozporządzenie ustanawia przepisy dotyczące substancji chemicznych i ich mieszanin,
a także wyrobów zawierających substancje chemiczne. Przepisy te stosuje się do produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania tych substancji w ich postaci własnej, jako składniki mieszaniny lub w wyrobach;
4. Do producentów, importerów i dalszych użytkowników należy zagwarantowanie, że substancje, które produkują, wprowadzają do obrotu lub stosują, nie wpływają w sposób szkodliwy na zdrowie człowieka ani na środowisko.
CLP (ang. Classification, Labelling and Packaging, CLP)
Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania (WE) nr 1272/2008 opiera się na Globalnym Zharmonizowanym Systemie Klasyfikacji i Oznakowania (GHS) i ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia oraz środowiska, a także swobodny przepływ substancji, mieszanin i produktów.
Rozporządzenie CLP wprowadza poprawki do dyrektywy o substancjach niebezpiecznych (67/548/EWG), dyrektywy o niebezpiecznych preparatach (1999/45/WE) oraz rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 (REACH) i od dnia 1 czerwca 2015 r. jest jedynym obowiązującym w UE przepisem prawnym dotyczącym klasyfikacji i oznakowania substancji oraz mieszanin chemicznych.
Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008 CLP jest prawnie wiążące dla wszystkich państw członkowskich i odnosi się bezpośrednio do wszystkich branż przemysłu. Zgodnie z tym rozporządzeniem, wytwórcy, importerzy lub dalsi użytkownicy substancji albo mieszanin mają obowiązek klasyfikowania, oznakowania i pakowania w odpowiedni sposób niebezpiecznych substancji chemicznych przed wprowadzeniem ich do obrotu.
Jednym z najważniejszych celów CLP jest ustalenie, czy dana substancja lub mieszanina wykazuje właściwości pozwalające zaklasyfikować ją jako stwarzającą zagrożenie
w odpowiedniej klasie i kategorii zagrożenia. W tym kontekście klasyfikacja jest punktem wyjściowym dla przekazywania informacji o zagrożeniach.
W rozporządzeniu CLP ustalono szczegółowe kryteria dotyczące elementów oznakowania: piktogramów, haseł ostrzegawczych i zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia oraz środki ostrożności, w tym informacje dotyczące zapobiegania, przeciwdziałania oraz sposobu przechowywania i utylizacji substancji dla każdej klasy i kategorii zagrożenia. Określono również ogólne normy w zakresie pakowania, aby zapewnić bezpieczny transport substancji i mieszanin stwarzających zagrożenie. Poza przekazywaniem informacji o zagrożeniach poprzez wymogi dotyczące oznakowania, CLP stanowi również podstawę dla wielu przepisów prawa dotyczących zarządzania ryzykiem związanym z substancjami chemicznymi.
Oznakowanie substancji i mieszanin stwarzających zagrożenie
Substancja lub mieszanina zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie i zawarta
w odpowiednim opakowaniu musi być opatrzona etykietą zawierającą następujące elementy:
- nazwę, adres i numer telefonu dostawcy lub dostawców;
- nominalną ilość tej substancji lub mieszaniny, udostępnianych ogółowi społeczeństwa, chyba że ilość ta jest określona gdzie indziej na opakowaniu;
- identyfikator produktu zgodny z art. 18 CLP
- piktogramy określające rodzaj zagrożenia,
- hasło ostrzegawcze,
- zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (inaczej: zwroty H, ang. hazard statement) –określające zagrożenie oraz opisujące charakter i nasilenie zagrożeń stwarzanych przez substancję lub mieszaninę
- odpowiednie zwroty wskazujące środki ostrożności (inaczej: zwroty P, ang. precautionary statement) informujące o zalecanych środkach ostrożności służących zapobieganiu lub zminimalizowaniu szkodliwych skutków dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska wynikających z zagrożeń stwarzanych przez produkt stwarzający zagrożenie.
Etykietę sporządza się w języku urzędowym państwa członkowskiego, w którym substancja lub mieszanina wprowadzana jest do obrotu, chyba że dane państwo członkowskie postanowi inaczej.
Klasyfikacja substancji chemicznych i ich mieszanin
Substancje stwarzające zagrożenie i mieszaniny stwarzające zagrożenie to substancje
i mieszaniny należące co najmniej do jednej z klas zagrożenia wymienionych w częściach 2-5 załącznika I do rozporządzenia CLP.
Ponadto, w CLP uwzględniono następujące procedury:
Zharmonizowana klasyfikacja i oznakowanie
Procedura klasyfikacji i oznakowania określonych niebezpiecznych substancji chemicznych została zharmonizowana w celu zapewnienia odpowiedniego zarządzania ryzykiem w całej Unii Europejskiej.
Państwa członkowskie, wytwórcy, importerzy i dalsi użytkownicy mogą zaproponować zharmonizowaną klasyfikację i oznakowanie substancji. Jedynie państwa członkowskie mogą zaproponować weryfikację harmonizacji oraz złożyć wniosek o zharmonizowaną klasyfikację i oznakowanie substancji, gdy dana substancja jest substancją czynną w produktach biobójczych lub środkach ochrony roślin.