Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Katowicach

Zasadą przewidzianą zarówno przez prawo polskie, jak też europejskie i międzynarodowe jest jawność informacji publicznej, w tym informacji o środowisku i jego ochronie.

Prawo do informacji o środowisku i jego ochronie przysługuje „każdemu", osobie fizycznej lub prawnej, a także jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej. Dostęp do informacji przysługuje niezależnie od obywatelstwa, miejsca zamieszkania, wieku i zdolności do czynności prawnych, a także niezależnie od tego, czy żądający informacji ma jakikolwiek interes prawny lub faktyczny związany z informacją lub sprawą, której informacja dotyczy.

Jak uzyskać informację?

Podstawową regulacją prawną odnoszącą się do udostępniania informacji o środowisku jest art. 74 ust. 3 i 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Analogiczny zapis jest zawarty w art. 4 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Przez informacje o środowisku i jego ochronie należy rozumieć wiadomości o danym środowisku (jego części lub elemencie), dotyczące jego stanu, ocen, zamierzeń, co do przeznaczenia lub wykorzystania, przewidywanego oddziaływania na otoczenie i środków przeciwdziałających temu oddziaływaniu.

Formy udostępniania informacji

Informacja o środowisku może być udostępniana poprzez:

1. przekazanie informacji ustnie;
2. wgląd do danego dokumentu w siedzibie urzędu;
3. umożliwienie sporządzenia kopii w siedzibie urzędu;
4. przesłanie kopii dokumentów lub informacji przez odpowiedni organ - dopuszczalna jest wersja papierowa (za pośrednictwem poczty) a także wersja elektroniczna z wykorzystaniem wskazanych nośników danych lub za pośrednictwem poczty elektronicznej.

Wniosek o udostępnienie informacji o środowisku

Informacja o środowisku jest udostępniana na pisemny wniosek, który powinien zawierać następujące elementy:

1. dane wnioskodawcy,
2. adres wnioskodawcy,
3. zakres wniosku - należy wskazać, o jakie informacje występuje wnioskodawca.

Wniosek nie jest konieczny, jeśli informacji nie trzeba wyszukiwać.

Opłaty

Udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie jest bezpłatne, gdy:

1. przekazanie informacji nastąpiło ustnie,
2. informacje o dokumentach znajdują się w publicznie dostępnym wykazie danych, a dokumenty zostały wyszukane i przejrzane w siedzibie organu administracji.

Udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie jest płatne, gdy:

1. informacje należało wyszukać,
2. sporządzone zostały kopie dokumentów lub danych,
3. organ przesłał wnioskodawcy sporządzone kopie dokumentów lub danych.

Wysokość opłat za wyszukiwanie i przekształcanie informacji o środowisku i jego ochronie została określona w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2010 r. w sprawie opłat za udostępnianie informacji o środowisku (Dz. U. poz. 1415 oraz z 2016 r. poz. 2089).

Termin realizacji wniosków

Informacja o środowisku powinna zostać udostępniona bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku, a w przypadku spraw skomplikowanych nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku. W takim przypadku wnioskodawca zostaje poinformowany o konieczności przedłużenia załatwienia sprawy.

Akty prawne:

• ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.);
• ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1764);
• ustawa z 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. poz. 352);
• rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 września 2010 r. w sprawie wzoru oraz zawartości i układu publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie  (Dz. U. poz. 1249);
• rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2010 r. w sprawie opłat za udostępnianie informacji o środowisku  (Dz. U. poz. 1415 oraz z 2016 r. poz. 2089);
• rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 listopada 2010 r. w sprawie sposobu i częstotliwości aktualizacji informacji o środowisku (Dz. U. poz. 1485).

Odmowa udostępnienia informacji

Organ administracji może, w drodze decyzji, odmówić dostępu do informacji, gdy:

1. wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania lub przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się,
2. wniosek o udostępnienie informacji jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania lub sformułowany w sposób zbyt ogólny.

Ponadto art. 16 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko określa katalog informacji, które nie podlegają udostępnieniu. Organ administracji nie udostępnia informacji, jeżeli, m.in.:

1. udostępnienie informacji mogłoby naruszyć przepisy o ochronie danych jednostkowych uzyskiwanych w badaniach statystycznych statystyki publicznej,
2. informacje dotyczą:
   1. spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscyplinarnym lub karnym, jeżeli ujawnienie informacji mogłoby zakłócić przebieg postępowania;
   2. spraw będących przedmiotem praw autorskich oraz patentowych, jeżeli udostępnienie mogłoby naruszyć te prawa;
   3. danych osobowych dotyczących osób trzecich jeśli udostępnienie informacji mogłoby naruszać przepisy o ochronie danych osobowych;
   4. dokumentów lub danych dostarczonych przez osoby trzecie, jeżeli nie miały one obowiązku ich dostarczenia i złożyły zastrzeżenie o ich nieudostępnianiu;
   5. dokumentów lub danych, których ujawnienie mogłoby spowodować zagrożenie dla środowiska;
   6. Informacji o wartości handlowej, w tym danych technologicznych, jeśli udostępnienie tych informacji mogłoby naruszyć pozycję konkurencyjną i został złożony wniosek o wyłączenie tych informacji z udostępnienia.

Jeżeli jednak wniosek dotyczy udostępnienia różnych informacji, z których część, z wyżej wymienionych przyczyn, nie podlega udostępnieniu lub kwalifikuje się do wydania decyzji odmownej, pozostała część danych podlega udostępnieniu.