Na świat przychodzą nietoperze - zarejestrowaliśmy cud natury - FILM
16.06.2025
Niezwykłe ujęcie rodzącego się nietoperza zarejestrowała kamera zainstalowana przez RDOŚ w Katowicach na poddaszu Szkoły Podstawowej w Ślęzanach (gmina Lelów), gdzie kolonię rozrodczą mają nietoperze z gatunku nocek duży (Myotis myotis). Na strychu szkoły rezyduje najliczniejsza kolonia tego gatunku bytująca w województwie śląskim i jedna z większych w Polsce: w okresie letnim liczy ponad 700 samic, z których większość rodzi i odchowuje tam młode (pozostała część to młodsze - roczne lub dwuletnie osobniki).
Cud narodzin i nietypowy proces rozrodczy
Nocki duże rodzą się tak, jak spędzają większość życia – do góry nogami, od urodzenia młode muszą doskonale trzymać matki. Są ślepe i nagie, jednak dość duże - ważą nawet 1/3 wagi matki.
Ciąża trwa około 5-6 tygodni. Jednak co ciekawe, okres godowy nietoperzy trwa późną jesienią. W trakcie rojenia tzw. swarmingu dochodzi do zaplemnienia samic, a dopiero po przebudzeniu się ze snu zimowego - wiosną rozpoczyna się proces zapłodnienia i rozwoju zarodków. Jest to mechanizm „opóźniający” zapłodnienie, który wykształcił się w drodze ewolucji i jest on u naszych nietoperzy nierozerwalnie związany z hibernacją.
Nowo narodzone nocki karmią się mlekiem matki, z czasem uczą się latać i polować, usamodzielniają się pod koniec lata po ok. 2 miesiącach.
Największy nietoperz występujący w Polsce
Nocek duży to jeden z największych nietoperzy występujących w Polsce. Gatunek ten charakteryzuje się wyjątkową specjalizacją pokarmową: poluje głównie na duże chrząszcze, zbierając je z powierzchni gleby. Samice tego gatunku na kolonie rozrodcze wybierają strychy budynków oraz – znacznie rzadziej jaskinie. Miejsce zimowej hibernacji to przede wszystkim jaskinie o stabilnym mikroklimacie.
Tak jak wszystkie gatunki nietoperzy występujące w Polsce, jest objęty ochroną ścisłą. Ponadto jest gatunkiem wymienionym w załączniku II i IV Dyrektywy siedliskowej, dla którego wymagane jest tworzenie i ochrona siedlisk.
Remont poddasza w celu ochrony cennego siedliska
W ramach działań Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach i dzięki środkom pozyskanym z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w ubiegłym roku wyremontowaliśmy strych szkoły i zaadoptowaliśmy go najlepiej jak to możliwe, aby pogodzić jego funkcje z potrzebami tego rzadkiego gatunku nietoperza. Dzięki uprzejmości SP w Ślęzanach, która użyczyła łącza internetowego, zamontowaliśmy również monitoring, dzięki któremu możemy oglądać ten wyjątkowy cud natury tych skrytych ssaków.
Monitoring stanowi cenne źródło poznania zachowań i potrzeb tego gatunku, dzięki czemu w przyszłości będzie możliwa jeszcze lepsza adaptacja podobnych siedlisk.