Rezerwat przyrody Grapa w Żywcu oficjalnie udostępniony do zwiedzania
29.09.2025
12 września 2025 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach wydał zarządzenie, dzięki któremu rezerwat przyrody Grapa w Żywcu został oficjalnie otwarty dla ruchu pieszego. Od teraz mieszkańcy i turyści mogą, nie naruszając zakazów obowiązujących w rezerwacie, korzystać z przyrodniczej ścieżki dydaktycznej, zielonego szlaku turystycznego oraz ścieżki łączącej ul. Folwark z ul. Cichą. Udostępnienie szlaków porządkuje dotychczasowe zwyczajowe korzystanie z tego terenu i jednocześnie zapewnia właściwą ochronę cennych zasobów przyrodniczych rezerwatu.
Wspólne porozumienie
Od momentu utworzenia rezerwatu przyrody Grapa w 1996 r. ruch pieszy na jego terenie był niedozwolony. Wynikało to z licznych zawiłości własnościowych, które utrudniały zarządzanie obszarem, uregulowanie ruchu i wyznaczenie szlaków w ramach porozumień między stronami. Odwiedzający poruszali się po ścieżkach jedynie zwyczajowo, de facto łamiąc ustawowy zakaz poruszania się po rezerwacie (art. 15 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody).
Wydanie zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach w sprawie wyznaczenia szlaków ruchu pieszego w rezerwacie przyrody Grapa było możliwe dzięki porozumieniu podpisanemu 24 lipca 2025 r. pomiędzy katowicką RDOŚ, Nadleśnictwem Jeleśnia oraz Gminą Żywiec. Dokument ten określa obowiązki podmiotów w zakresie utrzymania i nadzoru nad trasami udostępnionymi do ruchu pieszego. Instytucje zobowiązały się do stałej konserwacji tras, zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz prowadzenia akcji edukacyjnych dotyczących zasad ochrony przyrody.
- To wielki i znaczący dzień w historii tego rezerwatu, bo dzięki porozumieniu i wspólnym działaniom samorządu, Lasów Państwowych i służbom ochrony środowiska, rezerwat zyska bezpieczną i uporządkowaną infrastrukturę turystyczną, a tym samym odwiedzający – dostęp do unikalnych wartości przyrodniczych. Co więcej, wyznaczenie tras ruchu pieszego wpisuje się w dydaktyczny cel, dla którego realizacji powołany został rezerwat, a to bardzo ważne w kontekście ważnej społecznej roli rezerwatów przyrody zlokalizowanych w pobliżu miast - podkreśla Przemysław Skrzypiec, Z-ca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach i Regionalny Konserwator Przyrody.
Ochrona przyrody w połączeniu z edukacją i rekreacją
Nowe zasady udostępnienia terenu stanowią narzędzie skuteczniejszej ochrony obiektu. Organizacja ruchu ma na celu ograniczenie niekontrolowanego poruszania się po rezerwacie, co pozwoli lepiej chronić delikatne zbiorowiska roślinne i populacje chronionych gatunków. Takie rozwiązanie i współpraca międzyinstytucjonalna otwiera też w końcu możliwość pozyskiwania dodatkowych środków na utrzymanie i rozwój infrastruktury na szlakach, a to z kolei działa wymiernie w kontekście podniesienia atrakcyjności turystycznej regionu. Więcej uporządkowanych i zadbanych szlaków to również więcej miejsc do zrównoważonej rekreacji.
Jeszcze w tym roku w rezerwacie postawione zostaną tablice informacyjne dotyczące rezerwatu oraz zasad jego zwiedzania. Tablice te wykonane zostaną w ramach zadania realizowanego przez RDOŚ i finansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Rezerwat przyrody Grapa został utworzony w 1996 r. na powierzchni ok. 23 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych łęgu jesionowego oraz lasu grądowego z licznym udziałem chronionych gatunków flory i fauny. W rezerwacie możemy spotkać takie gatunki jak parzydło leśne, wawrzynek wilczełyko, skrzyp olbrzymi.
