Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Opolu

W dniu 16 kwietnia 2025 r. między Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska została zawarta umowa o dofinansowanie projektu nr FENX.01.05-IW.01-0106/24 pod nazwą Aktualizacja planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 wraz z prowadzeniem monitoringów.
Realizacja umowy współfinansowana jest przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027.

Wartość projektu: 122 350 000 zł

Kwota dofinansowania z Unii Europejskiej: 103 997 500 zł

Okres realizacji projektu: od 1 sierpnia 2024 r. do 30 września 2029 r.

Projekt jest realizowany we współpracy z 16 regionalnymi dyrekcjami ochrony środowiska:

• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Białymstoku,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Bydgoszczy,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Gdańsku,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Katowicach,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Kielcach,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Krakowie,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Lublinie,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Łodzi,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Olsztynie,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Opolu,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Poznaniu,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Rzeszowie,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Szczecinie,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Warszawie,
• Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska we Wrocławiu.

Zakres działań projektu

Projekt ma na celu zapewnienie podstaw do skutecznej ochrony dla 404 obszarów Natura 2000, poprzez aktualizację dokumentów planistycznych (planów zadań ochronnych - pzo) sporządzanych obowiązkowo dla każdego obszaru Natura 2000, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zapewniających zachowanie bądź odtworzenie właściwego stanu przedmiotów ochrony tychże obszarów. Realizacja powyższych działań wynika z przepisów prawa wspólnotowego dotyczących obszarów Natura 2000, tj. Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE w sprawie ochrony dzikiego ptactwa. Na podstawie ww. regulacji państwa członkowskie zobowiązane są do wdrożenia dla wyznaczonych obszarów Natura 2000 koniecznych środków ochronnych w celu odtworzenia lub zachowania we właściwym stanie ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków, objętych zakresem zainteresowania Wspólnoty. 

Plany zadań ochronnych sporządza oraz ustanawia w drodze zarządzenia właściwy terytorialnie regionalny dyrektor ochrony środowiska, który jest odpowiedzialny za przeprowadzenie całego procesu planistycznego, obejmującego otwarte konsultacje powstających dokumentów oraz ich ustanowienie w formie aktów prawa miejscowego. W ramach realizacji działań zapewniona będzie możliwość szerokiego udziału interesariuszy w procesie opracowywania pzo dla poszczególnych obszarów Natura 2000 zarówno na etapie sporządzania aktualizacji planów, jak i na etapie udziału społeczeństwa w opiniowaniu przygotowanego projektu. Uspołeczniona formuła będzie opierać się na stworzonym i wykorzystywanym z powodzeniem w poprzednich projektach, tj.: realizowanym w latach 2009-2015 projekcie POIS.05.03.00-00-186/09 pn. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski oraz realizowanym w latach 2017-2023 projekcie POIS.02.04.00-00-0193/16 pn. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000, mechanizmie tzw. Zespołów Lokalnej Współpracy, w ramach organizowanych dla każdego z obszarów warsztatów roboczych. 

W ramach projektu planowane jest także przeprowadzenie monitoringów stanu przedmiotów ochrony oraz monitoringów realizacji celów działań ochronnych, realizowanych na podstawie obowiązku wynikającego z art. 28 ust. 10 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Monitoring stanowi kluczowy element planowania ochrony, służy potwierdzeniu słuszności działań określonych w planie zadań ochronnych bądź ich modyfikacji w celu lepszego dostosowania do aktualnych potrzeb chronionych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt. W wielu przypadkach, szczególnie w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych, czy gatunków, u których tempo zmian jest relatywnie szybkie, monitoring stanowi kluczowy element kontrolny. W razie wystąpienia negatywnego trendu konieczne staje się podjęcie dodatkowych działań, co powinno być poprzedzone analizą planów zadań ochronnych i jego zmianą, jeżeli zaplanowane działania okazały się nieadekwatne do potrzeb. Weryfikacja, przeprowadzona w formie monitoringów, będzie ostatecznie determinowała konieczność zmiany planu zadań ochrony, bądź będzie stanowiła potwierdzenie adekwatności zapisów tam ujętych w kontekście potrzeb ochrony przedmiotów ochrony obszaru. 

RDOŚ w Opolu jako podmiot upoważniony do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych będzie odpowiedzialny za wykonanie między innymi:

1. Monitoringów stanu ochrony siedlisk przyrodniczych: o kodzie 6410 w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie PLH160009, o kodzie 7140 w obszarze Natura 2000 Bory Niemodlińskie PLH160005, o kodzie 6510 w obszarze Natura 2000 Dolina Małej Panwi PLH160008 i innych.
2. Monitoringów gatunków zwierząt m.in. kumaka górskiego (kod gatunku 1193) w obszarze Natura 2000 Góry Opawskie PLH160007, susła moręgowanego (kod gatunku 1335) w obszarze Natura 2000 Kamień Śląski PLH160003 czy nietoperzy: mopka (kod gatunku 1308) w obszarze Natura 2000 Forty Nyskie PLH160001 czy podkowca małego (kod 1303) w obszarze Natura 2000 Ostoja Sławniowicko – Burgrabicka PLH160004 i innych.

Ponadto, opracowane zostaną projekty planów zadań ochronnych m. in. dla obszarów Natura 2000 Stawy Pluderskie PLH160021 czy Łąki w okolicach Chrząstowic PLH160010.

Cele projektu

Główny cel strategiczny: 
Zapewnienie podstaw do skutecznej ochrony dla 404 obszarów Natura 2000. Aktualizacja dokumentów planistycznych (planów zadań ochronnych - pzo) sporządzanych obowiązkowo dla każdego obszaru Natura 2000, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zapewniających zachowanie bądź odtworzenie właściwego stanu przedmiotów ochrony tychże obszarów.
Cele szczegółowe:

1. Opracowanie projektów planów zadań ochronnych oraz prowadzenie monitoringów w obszarach Natura 2000,
2. Zapewnienie osobom i podmiotom, których współdziałanie w ochronie obszaru Natura 2000 jest niezbędne lub pożądane, uczestnictwa w procesie planowania obszaru Natura 2000, przekładającego się na poprawę zrozumienia i akceptacji tej ochrony.

Grupy docelowe

Uczestnicy Zespołów Lokalnej Współpracy – grupą docelową Projektu będą, w zależności od obszaru Natura 2000, w szczególności: gminy, starostwa powiatowe, nadleśnictwa, marszałkowie i geolodzy wojewódzcy, użytkownicy obwodów rybackich, Polski Związek Wędkarski, Polski Związek Łowiecki, dyrektorzy urzędów morskich, organizacje ekologiczne, osoby i instytucje prowadzące badania naukowe, osoby i instytucje biorące udział w tworzeniu obszarów, rolnicy, właściciele lasów prywatnych, wspólnoty gruntowe, zarządy wód, wszystkie podmioty, które dotychczas realizowały lub deklarowały chęć ochrony przyrody, osoby prywatne będące właścicielami terenów.

Ogół społeczeństwa – projekt wpłynie na ochronę szczególnie cennych przyrodniczo siedlisk i gatunków dla przyszłych pokoleń, przez co jako grupę docelową projektu należy także wskazać ogół społeczeństwa. Ochrona obszarów Natura 2000 będzie właściwa, gdy opierać się będzie na aktualnej i rzetelnej wiedzy. Przeprowadzone monitoringi oraz aktualizacje pzo pozwolą z jednej strony na dostosowanie zakresu działań w obszarze do zaobserwowanych zmian uwarunkowań przyrodniczych, z drugiej strony pozyskana w ten sposób wiedza będzie bezpośrednio wykorzystywana w:

• uzgadnianiu dokumentów planistycznych, decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, przez co kształtowane będą kierunki rozwoju na ww. obszarach.
• prowadzeniu postępowań z ustawy o szkodach środowiskowych, gdzie punktem wyjścia jest znajomość stanu środowiska przed zaistnieniem szkody,
• wydawaniu, opiniowaniu i uzgadnianiu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w ramach której wskazano konieczność weryfikacji raportu ooś.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie

KONTAKT:

Radosław Dembiński – Naczelnik Wydziału Organizacyjno-Finansowego
tel.: (77) 45 26 248
e-mail: Radoslaw.Dembinski@opole.rdos.gov.pl
Anna Wahlig - Główny Specjalista – Planista regionalny  
tel.: (77) 45 26 269
e-mail: Anna.Wahlig@opole.rdos.gov.pl
Andrzej Meryk – Naczelnik Wydziału Ochrony Przyrody i Obszarów Natura 2000
tel.: (77) 45 26 242
e-mail: Andrzej.Meryk@opole.rdos.gov.pl