14 listopada - Światowy Dzień Cukrzycy
14.11.2025
Światowy Dzień Cukrzycy obchodzony jest 14 listopada każdego roku. Data ta upamiętnia urodziny Fredericka Bantinga, jednego z odkrywców insuliny. Święto zostało ustanowione w 1991 roku przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną i Światową Organizację Zdrowia. Tegorocznym tematem przewodnim kampanii jest: „Cukrzyca i dobre samopoczucie: pracuję z cukrzycą”.
Dane statystyczne
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia jedna na 10 dorosłych osób na świecie choruje na cukrzycę. Ponad 90 % z nich ma cukrzycę typu 2. Blisko połowa nie została jeszcze zdiagnozowana. Częstość występowania cukrzycy rośnie w każdym wieku, głownie z powodu nadwagi i otyłości, niezdrowej diety i braku aktywności fizycznej. Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna wskazuje, że 7 na 10 osób chorujących na cukrzycę jest w wieku produkcyjnym, a 3 na 4 osoby chorujące na cukrzycę doświadczają stanów lekowych, depresji lub innych problemów ze zdrowiem psychicznym z powodu cukrzycy. Natomiast 4 na 5 osób chorujących na cukrzycę doświadczyły wypalenia zawodowego. Cukrzyca należy także do głównych problemów zdrowotnych w Polsce. Liczba chorych, powikłań i chorób współistniejących stale rośnie. W województwie lubuskim z powodu cukrzycy lekarze podstawowej opieki zdrowotnej w 2024 roku obejmowali opieką czynną 52.988 osób dorosłych oraz 546 dzieci i młodzieży. Insuliną leczono 8.897 osób.
Cukrzyca
Cukrzyca należy do chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania/działania insuliny. Jest chorobą przewlekłą, która występuje, gdy trzustka nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny lub gdy organizm nie może skutecznie używać insuliny, którą wytwarza. Insulina jest hormonem regulującym poziom cukru we krwi. Hiperglikemia lub podwyższony poziom cukru we krwi jest częstym działaniem niekontrolowanej cukrzycy i z czasem prowadzi do poważnego uszkodzenia wielu układów organizmu, szczególnie nerwów i naczyń krwionośnych. Cukrzyca jest główną przyczyną ślepoty, niewydolności nerek, zawałów serca, udaru i amputacji kończyn dolnych. Stanowi ona istotny problem terapeutyczny oraz społeczno-ekonomiczny.
Jak zapobiec cukrzycy?
Zapobiec cukrzycy można między innymi poprzez:
- prowadzenie prozdrowotnego trybu życia poprzez realizację zasady zdrowego żywienia, która nie tylko dostarczy wszystkich niezbędnych substancji odżywczych, ale również umożliwi utrzymywanie prawidłowej masy ciała,
- prowadzenie aktywnego trybu życia, zwiększenie aktywności ruchowej, zarówno w czasie czynności dnia codziennego, na przykład spacer, jazda na rowerze, wysiadanie z autobusu o jeden przystanek wcześniej, pływanie, gra w piłkę, aerobik,
- przeprowadzanie badań przesiewowych, które polegają na oznaczeniu poziomu cukru we krwi żylnej metodami laboratoryjnymi na czczo lub glikemii przygodnej wraz z powtórnym oznaczeniem. Badania przesiewowe w kierunku wykrywania cukrzycy przeprowadzane są przez lekarzy rodzinnych.
Więcej informacji na stronie internetowej:
- Pacjent.gov.pl
- Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
- Planuję długie życie
Materiały
Międzynarodowa Federacja DiabetologicznaPolskie Stowarzyszenie Diabetyków
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
Światowa Organizacja Zdrowia
Pacjent.gov.pl
Moja cukrzyca
Akademia NFZ
Planuję długie życie