W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.

Odznaczenia państwowe

Procedura nadawania

  • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadaje ordery z własnej inicjatywy lub na wniosek Prezesa Rady Ministrów oraz Kapituł Orderów (art. 2 ust. 1 ustawy o orderach i odznaczeniach).
  • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadaje odznaczenia z własnej inicjatywy lub na wniosek Prezesa Rady Ministrów, ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz wojewodów, a w przypadku odznaczenia, o którym mowa w art. 15a, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, zaś w przypadku odznaczenia, o którym mowa w art. 15b, na wniosek Dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa (art. 2 ust. 3 ustawy o orderach i odznaczeniach).
  • Postanowienie o nadaniu/odebraniu orderu lub odznaczenia nie jest decyzją administracyjną i nie podlega ono przepisom kodeksu postępowania administracyjnego.
  • Organy uprawnione występują do Prezydenta z wnioskiem o nadanie orderu lub odznaczenia z własnej inicjatywy lub z inicjatywy jednostek organizacyjnych im podległych, organów samorządowych, organizacji społecznych i zawodowych (art. 30 pkt 1 ustawy o orderach i odznaczeniach). Osoba fizyczna nie może sama sporządzić wniosku o przyznanie orderu lub odznaczenia.
  • Zgłoszenie inicjatywy nadania orderu lub odznaczenia nie zobowiązuje organu uprawnionego do przedstawienia Prezydentowi wniosku w tej sprawie (art. 30 ust. 2 ustawy o orderach i odznaczeniach).
  • Nieprzedstawienie Prezydentowi wniosku o nadanie orderu lub odznaczenia przez organ uprawniony wymaga zawiadomienia i podania przyczyny zgłaszającemu inicjatywę (art. 2 ust. 3 ustawy o orderach i odznaczeniach).
  • Organy uprawnione do występowania z wnioskami o nadanie orderów i odznaczeń (wnioskodawcy) przedstawiają Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o nadanie orderu lub odznaczenia nie później niż na dwa miesiące przed przewidywanym terminem wręczenia odznaki nadanego orderu lub odznaczenia (§2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie orderów i odznaczeń oraz wzorów odpowiednich dokumentów).

Inicjator wniosku

  • Inicjatorem wniosku może być: fundacja, stowarzyszenie, organizacje społeczne i kombatanckie, parafia, organ wykonawczy i uchwałodawczy, organ administracji państwowej, Ochotnicza Straż Pożarna, instytucja posiadające osobowość prawną lub mająca określoną strukturę organizacyjną,.

Po zapoznaniu się z wnioskiem oraz przedstawionymi w nim zasługami, kierownik danej jednostki potwierdza zasługi zapisane we wniosku poprzez złożenie podpisu i pieczęci na wniosku inicjatora.

Wnioskodawca

  • Prezes Rady Ministrów, ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz wojewodowie,
     a w przypadku odznaczenia, o którym mowa w art. 15a, na wniosek Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, zaś w przypadku odznaczenia, o którym mowa w art. 15b, Dyrektor Instytutu Solidarności i Męstwa (art. 2 ust. 3 ustawy o orderach i odznaczeniach).
  • Sprawdza wniosek pod względem formalnym.
  • Kieruje zapytanie o karalność do Krajowego Rejestru Karnego.
  • Podejmuje decyzję o podpisaniu lub odrzuceniu wniosku.
  • Przesyła wniosek do Kancelarii Prezydenta RP lub informuje inicjatora wniosku o braku poparcia.

Kapituła orderu

  • Na czele Orderu Orła Białego, Orderu Wojennego Virtuti Militari, Orderu Odrodzenia Polski, Orderu Krzyża Wojskowego i Orderu Krzyża Niepodległości stoją Kapituły (art. 20 ust. 1 ustawy o orderach i odznaczeniach).
  • Kapituła ma prawo wyrażania opinii we wszystkich sprawach dotyczących orderu, a w szczególności (art. 21 ustawy o orderach i odznaczeniach):
    • opiniuje wnioski o nadanie lub pozbawienie orderu, wniesione przez Prezesa Rady Ministrów przed ich przedstawieniem Prezydentowi;
    • może wystąpić do Prezydenta z inicjatywą nadania orderu lub jego pozbawienia;
    • zapoznaje się z projektami aktów normatywnych dotyczących orderu;
    • może występować do organów uprawnionych o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawach dotyczących orderu.

Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

  • Sprawdza wniosek i kieruje go na posiedzenie Kapituły Orderu.
  • Kieruje wniosek o odznaczenie na posiedzenie zespołu opiniującego.
  • Kieruje zapytania do Instytutu Pamięci Narodowej.
  • Prezydent RP podejmuje decyzję ws. nadania lub odmowy orderu/odznaczenia.
  • Wręcza lub przekazuje order/odznaczenie do wnioskodawcy.

Termin rozpatrywania i sposób składania wniosków

Wnioski o nadanie odznaczeń państwowych wnioskodawca, czyli Wojewoda Świętokrzyski, przedstawia Prezydentowi RP nie później niż na dwa miesiące przed przewidywanym terminem wręczenia odznaczeń państwowych, w związku z tym inicjator wystąpienia powinien złożyć/wysłać do Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach minimum cztery pełne miesiące przed planowaną uroczystością wręczenia odznaczeń państwowych.

Terminy te nie dotyczą wystąpień o nadanie Orderu Odrodzenia Polski, którego rozpatrywanie zazwyczaj trwa dłużej.

 

Inicjator wystąpienia powinien przygotować:

Pismo przewodnie – pismo przewodnie do Wojewody z prośbą o zaopiniowanie wniosków, z podaniem przewidywanej daty wręczenia nadanych odznaczeń państwowych.

Wniosek: odpowiednio – wniosek o nadanie orderu/krzyża lub wniosek o nadanie medalu za długoletnią służbę

Druk wniosku powinien być sporządzony DWUSTRONNIE, powinien być także wypełniony komputerowo lub maszynowo, nie odręcznie.

Należy zwrócić uwagę na rozmiar i wzór czcionki oraz stosować poprawność językową.

Wypełnić wszystkie pola zawarte we wniosku; w miejscu, w którym nie podaje się żadnych informacji można wpisać „Nie dotyczy”.

Formularz niekaralności – w celu przyśpieszenia procedury opracowywania wniosków o nadanie orderów i odznaczeń państwowych podmiot zgłaszający inicjatywę odznaczeniową powinien dołączyć także częściowo wypełniony, ale niepodpisany formularz „zapytania o udzielenie informacji o osobie” z Krajowego Rejestru Karnego Ministerstwa Sprawiedliwości (świadczący o tym, że kandydat do odznaczenia państwowego jest osobą niekaraną). Z zapytaniem o udzielenie informacji o osobie występuje Wojewoda.

Cezury czasowe

  • Przed nadaniem Orderu Odrodzenia Polski powinno upłynąć co najmniej 5 lat od momentu nadania ostatniego odznaczenia państwowego (praktyka przyjęta przez Biuro Odznaczeń i Nominacji).
  • Przed nadaniem Krzyża Zasługi wyższego stopnia powinny upłynąć co najmniej 3 lata od momentu nadana ostatniego odznaczenia państwowego; odstępstwo od tej zasady jest dopuszczalne wyjątkowo (art. 16 ust. 5 ww. ustawy).
  • Wniosek o nadanie Medalu za Długoletnią Służbę przedstawia się nie wcześniej niż:

po 30 latach pracy zawodowej osoby proponowanej do odznaczenia na I stopień (medal złoty);

po 20 latach pracy zawodowej osoby proponowanej do odznaczenia na II stopień (medal srebrny);

po 10 latach pracy zawodowej osoby proponowanej do odznaczenia na III stopień (medal brązowy).

  • Wniosek o nadanie Medalu za Długoletnią Służbę wyższego stopnia przedstawia się nie wcześniej niż po upływie 10 lat od ostatniego nadania, a osobie która w danym roku nabywa prawo do emerytury przedstawia się najpóźniej w dniu rozwiązania stosunku pracy z tą osobą.
  • Wniosek o nadanie Medalu za Ofiarność i Odwagę – stanowiącego nagrodę dla osób, które z narażeniem życia lub zdrowia ratowały zagrożone życie ludzkie lub mienie może być składany wielokrotnie w stosunku do tej samej osoby bez ograniczeń czasowych.
     
  • Wręczanie odznaczeń państwowych

  • Wręczenie odznaczenia państwowego ma charakter uroczystości państwowej.
  • Wszystkie odznaczenia nadane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej odznaczony nosi na lewej piersi.
  • W przypadku śmierci odznaczonego odznaczenie państwowe wręcza się najbliższej rodzinie (odznaczenie pośmiertne – takie odznaczenie przekazywane jest w dniu pogrzebu).
  • Uroczystość wręczenia odznaczenia państwowego podkreśla rangę przyznawanych odznaczeń i ma na celu docenienie zasług odznaczonego.
  • Podczas uroczystości wskazane są zasady dress code’u: panie: żakiet, sukienka lub bluzka bez dekoltu panowie: klasyczny garnitur (stroje ułatwiające przypięcie odznaczenia).
  • Odznaczenie nie może zostać przesłane pocztą, nie może również być przekazane najbliższej rodzinie (wyjątkiem jest odznaczenie pośmiertne).
  • Osoba odznaczona ma prawo do odmowy przyjęcia odznaczenia:
    • w takim przypadku odznaczenie odsyłane jest do KPRP,
    • w celu odesłania niezbędna jest pisemna rezygnacja z odznaczenia lub notatka służbowa z rozmowy przeprowadzonej z odznaczonym.

 

Przykład przebiegu uroczystości wręczenia orderów i odznaczeń państwowych

W przypadku, gdy osobą wręczającą odznaczenia państwowe ma być Wojewoda Świętokrzyski, instytucja organizująca uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych powinna dostarczyć zaproszenie do Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach co najmniej miesiąc przed planowaną uroczystością (wraz z programem uroczystości oraz listą osób odznaczanych).

1. Ordery i odznaczenia są najwyższym wyróżnieniem zasług Rzeczypospolitej Polskiej. Ich wręczenie ma charakter uroczysty oraz odpowiednią oprawę. Za prawidłową organizację wręczenia orderów i odznaczeń odpowiadają organizatorzy uroczystości.

2. Ordery i odznaczenia układa się według kolejności wynikającej z ich starszeństwa. W przypadku pojedynczych odznaczeń lub orderów mogą one być podane bezpośrednio osobie wręczającej.

3. Prowadzący uroczystość wręczenia:

  • prosi wszystkich o powstanie, odczytuje postanowienie Prezydenta RP o nadaniu orderów i odznaczeń zgodnie z kolejnością według klasy odznaczeń państwowych i zgodnie z kolejnością alfabetyczną - na podstawie art. 138 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz ustawy z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach

…postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia .... na wniosek ...... za zasługi........., odznaczeni zostają np. Złotym Krzyżem Zasługi - osoby wymienione w postanowieniu, Srebrnym Krzyżem Zasługi - osoby wymienione w postanowieniu,

  • prosi wymienione osoby o wystąpienie do aktu dekoracji w kolejności ustanowionej w postanowieniu,
  •  zwraca się do osoby wręczającej (ministra, wojewody, wicewojewody) o dokonanie aktu dekoracji,
  • wręczenie odznaki orderu lub odznaczenia zostaje poprzedzone wypowiedzeniem formuły „w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wręczam Pani/Panu np. Złoty Krzyż Zasługi, Złoty Medal za Długoletnią Służbę, itp.".

4. Odznakę orderu lub odznaczenia przypina się na lewej stronie piersi.

5. Osobie odznaczonej przypina się odznakę nadanego orderu lub odznaczenia oraz wręcza się legitymację w okładce i futerał.

6. Jeżeli osoba odznaczona zmarła przed wręczeniem nadanego orderu lub odznaczenia, odznakę przekazuje się najbliższej rodzinie zmarłego w futerale, wraz z legitymacją (bez przypinania).

7. Po dokonaniu aktu dekoracji prowadzący uroczystość prosi o zajęcie miejsc, może też poprosić zgromadzonych o oklaski na cześć odznaczonych lub złożyć wszystkim odznaczonym gratulacje.

Podstawa prawna wręczania orderów i odznaczeń państwowych:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483), art. 138.

Ustawa z dnia 16 października 1992 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy (Dz.U. Nr 90 poz. 450, z 1995 r. Nr 83 poz. 419).

Ustawa z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. z 2015 r. poz. 475 i 1266) oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia Prezydenta RP:

Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 10 listopada 1992 r. w sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń (Dz.U. 1992 nr 90 poz. 452 ze zm.)

Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie orderów i odznaczeń oraz wzorów odpowiednich dokumentów (Dz.U. 2004 Nr 277 poz. 2743 ze zm.)

Ustawa z dnia 17 października 2003 r. o ustanowieniu Krzyża Zesłańców Sybiru (Dz.U. 2003 Nr 225 poz. 2230 ze zm.)

 

Kontakt:

Świętokrzyski Urząd Wojewódzki w Kielcach:

Monika Połeć - tel.: 41 342 13 29; Ewelina Kasprzycka  - tel.: 41 342 11 19

  • Ordery;
  • Krzyże Zasługi;
  • Odznaki honorowe;
  • Medale za Długoletnią Służbę;

Bezpośrednio:

Biuro Podawcze Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, al. IX Wieków Kielc 3, 25-516 Kielce.

Za pośrednictwem poczty na adres:

Świętokrzyski Urząd Wojewódzki w Kielcach, al. IX Wieków Kielc 3, 25-516 Kielce.

{"register":{"columns":[]}}