Ba Lan tại Việt Nam

Phác thảo lịch sử

 Trong những năm đầu tiên, mối quan hệ song phương bị chi phối bởi cuộc chiến tranh Đông Dương giữa quân đội Pháp và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Năm 1954, do thất bại của Pháp, một hội nghị về vấn đề Đông Dương đã được tổ chức và kết quả của nó là vào ngày 21 tháng 7 năm 1954 Hiệp định Geneve đã được ký kết. Các thỏa thuận đã trừng phạt nền độc lập của các quốc gia Đông Dương và đưa ra việc tổ chức các cuộc tổng tuyển cử tự do ở Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Nam Việt Nam, và cuối cùng là dẫn đến sự thống nhất đất nước. Hiệp định được giám sát bởi Ủy ban Giám sát và Kiểm soát Quốc tế, ngoài Ấn Độ và Canada, còn có cả Cộng hòa Nhân dân Ba Lan. Điều đáng chú ý là vào năm 1954, Cộng hòa Nhân dân Ba Lan cũng tham gia vào Ủy ban Giám sát và Kiểm soát Quốc tế hoạt động tại Lào và Campuchia. Cũng trong tháng 12 năm 1954, Ba Lan đã mở đại sứ quán tại Hà Nội. Việt Nam đã mở đại sứ quán tại Vác sa va sáu tháng sau - vào ngày 18 tháng 7 năm 1955. Chuyến thăm duy nhất tới Ba Lan của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào tháng 7 năm 1957 cũng rất quan trọng.

Tất nhiên, việc ký kết các thỏa thuận và thành lập Ủy ban không có nghĩa là cuộc xung đột sẽ tự động kết thúc. Thủ tướng mới của miền Nam Việt Nam đã không công nhận Hiệp định Geneve và tuyên bố thành lập Việt Nam Cộng hòa, và trên lãnh thổ của nó đã diễn ra chiến tranh du kích của cộng sản (Việt Cộng) từ cuối những năm 1950. Tại thời điểm này cũng có sự góp mặt của Ba Lan. Một trong những điều khoản của Hiệp định Geneve là vận chuyển quân đội Việt Cộng từ nam ra bắc, cùng với tất cả vũ khí và trang thiết bị của họ. Tàu hơi nước Ba Lan mang tên Kiliński đã tham gia vào hoạt động này và vận chuyển khoảng 85.000 người Việt trong vòng chín tháng. 

Những năm 1960 và Hoa Kỳ tham gia cuộc chiến chống lại các lực lượng cộng sản đã dẫn đến sự leo thang hơn nữa của cuộc xung đột. Giới ngoại giao Ba Lan xuất hiện vào thời điểm này như người trung gian kín đáo giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Việt Nam Cộng hòa. Cơ hội kết thúc chiến tranh xuất hiện vào năm 1973, khi Hiệp định Paris được ký kết và một lần nữa lại quyết định về bầu cử dân chủ và thống nhất hòa bình đất nước. Theo Hiệp định Paris, một Ủy ban mới có tên giống trước  đã được thành lập - Ủy ban Kiểm soát và Giám sát Quốc tế. Cộng hòa Nhân dân Ba Lan một lần nữa tham gia. Sự rút quân của người Mỹ khỏi Việt Nam và cuộc tấn công vũ bão của quân đội Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã giành lại được Sài Gòn vào ngày 30 tháng 4 năm 1975, dẫn đến sự thống nhất đất nước và tuyên bố sự ra đời của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vào năm 1976.

Ba Lan trong thời kỳ cộng sản, về cơ bản đã phải vật lộn với những khó khăn kinh tế và việc giúp đỡ các nước khác là một vấn đề. Mặc dù vậy, cả trong thời kỳ của Władysław Gomułka và thập kỷ của Edward Gierek, Vác sa va đã hỗ trợ cho chính quyền ở Hà Nội. Ba Lan đã hỗ trợ Việt Nam về quân sự, cung cấp xe địa hình, máy kéo, súng lục, súng trường và súng phóng lựu đạn.

Sự tham gia của Ba Lan vào Ủy  ban Giám sát và Kiểm soát đã ảnh hưởng đến quan hệ Ba Lan - Mỹ. Hoa Kỳ tham gia vào cuộc xung đột, đã miễn cưỡng nhìn vào hành động của Cộng hòa Nhân dân Ba Lan ủng hộ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Vai trò của Ba Lan trong Ủy ban là một trong số các lý do hoãn chuyến thăm của Edward Gierek tới Hoa Kỳ dự kiến vào năm 1973. Tuy nhiên, Cộng hòa Nhân dân Ba Lan cũng đã đóng vai trò trung gian trong các liên hệ của Washington với Hà Nội, trong đó vấn đề về lính Mỹ bị quân đội Việt Nam Dân chủ Cộng hòa bắt làm tù binh năm 1975. 

Tuy nhiên, nỗ lực hòa giải được biết đến nhiều nhất của Ba Lan là Chiến dịch Cúc vạn thọ (Marigold) từ năm 1966. Ba Lan, với tư cách là thành viên của Ủy ban, có văn phòng đại diện không chỉ ở Hà Nội, mà cả ở Sài Gòn. Năm 1966 người đứng đầu chi nhánh của Ba Lan là nhà ngoại giao Janusz Lewandowski - người liên quan đến việc thu xếp các cuộc đàm phán hòa bình - ông đã đưa ra một đề nghị im lặng để bắt đầu các cuộc đàm phán với cả hai bên. Việc ngưng các cuộc ném bom rải thảm tại Hà Nội vào tháng 10 năm 1966, trong thời gian nhiệm kỳ của Lewandowski, được coi là một dấu hiệu cho thấy người Mỹ đã sẵn sàng đàm phán. Các thỏa thuận ban đầu cho rằng một cuộc họp giữa đại diện chính quyền Bắc Việt và Mỹ sẽ diễn ra tại Vác sa va. Tuy nhiên, vào đầu tháng 12 năm 1966, sau khoảng 5 tháng im ắng, Tổng thống Hoa Kỳ Lyndon B. Johnson đã cho phép các cuộc ném bom tấn công tiếp tục nhằm vào Hà Nội, bất chấp cảnh báo từ phía Ba Lan rằng điều này có thể dẫn đến kết thúc cuộc đàm phán. Cuối cùng, quyết định này đã dẫn đến sự sụp đổ của Chiến dịch Marigold. Ngày nay, những hành động này được các nhà sử học Mỹ đánh giá là lãng phí cơ hội thực sự kết thúc Chiến tranh Việt Nam sớm hơn nhiều.

Trong chương KINH TẾ, bạn sẽ tìm thấy thông tin sâu rộng về nền kinh tế Việt Nam dưới hai hình thức. Đầu tiên là THÔNG TIN KINH TẾ được Đại sứ quán biên soạn và cập nhật, nằm trong tab dưới tiêu đề này. Thứ hai là liên kết với các nguồn bên ngoài, tức là các báo cáo và nghiên cứu chuyên đề về Việt Nam, hoặc các khía cạnh cụ thể của nền kinh tế, được chia thành môi trường đầu tư và thương mại cũng như tình hình kinh tế. Tại đây, bạn cũng sẽ tìm thấy các nguồn thông tin kinh tế khác, đó là liên hệ với văn phòng của các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, các tổ chức chính phủ Việt Nam, các đại diện ngoại giao và thương mại phương Tây, cũng như các phương tiện truyền thông bằng tiếng Anh. Tất cả điều này nằm trong tab BÁO CÁO VÀ CÁC BÀI VIẾT. Nếu cần thiết, các câu hỏi có thể được gửi trực tiếp đến Đại sứ quán Cộng hòa Ba Lan tại Hà Nội: e-mail: hanoi.amb.sekretariat@msz.gov.pl, tel .: +844 3845 2027 fax: +84 43823 6914 

Các hoạt động trong lĩnh vực ngoại giao công chúng và văn hóa là một yếu tố quan trọng của chính sách đối ngoại của Ba Lan. Trong trường hợp của Việt Nam và trong lĩnh vực này, hoạt động của Đại sứ quán Cộng hòa Ba Lan tại Hà Nội gồm xây dựng hình ảnh tích cực về Ba Lan trong mắt người Việt và cố gắng làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa con người với con người. Quan hệ giữa con người là nền tảng của mối quan hệ ngoại giao tốt đẹp. Những buổi hòa nhạc, chiếu phim, quảng bá sách hoặc tiếng Ba Lan thường xuyên được Đại sứ quán tổ chức đã trở thành một phần của đời sống văn hóa Việt Nam. Để thực hiện được những việc này, Đại sứ quán hợp tác với nhiều tổ chức khác tại Việt Nam. Tích cực hoạt động tại EUNIC - Viện Văn hóa Quốc gia Liên minh Châu Âu và hợp tác chặt chẽ với Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Hà Nội và các đại sứ quán Châu Âu khác. Hợp tác trong lĩnh vực văn hóa cho thấy bản sắc châu Âu quan trọng như thế nào đối với Ba Lan. 

Hợp tác trong lĩnh vực giáo dục đại học giữa Ba Lan và Việt Nam có truyền thống lâu đời. Từ những năm 1950, người Việt đã đến Ba Lan học đại học. Tính đến cuối những năm 1980, hơn 4.000 người Việt đã tốt nghiệp đại học ở Ba Lan theo diện học bổng của chính phủ Ba Lan. Từ những năm 1990, người Việt đến học đại học Ba Lan theo phương thức thương mại, nhưng cũng là một phần của các chương trình học bổng phi chính phủ khác nhau. Hiện tại, Ba Lan vẫn là điểm đến hấp dẫn đối với sinh viên đến từ Việt Nam. Giáo dục ở Ba Lan có chất lượng cao với giá cả hợp lý. Các trường đại học của Ba Lan mở cửa cho sinh viên Việt Nam, còn nhiều chương trình học bổng (như Chương trình học bổng Stefan BanachProgram, Erasmus +) tạo điều kiện cho các bạn trẻ Việt Nam sang học tại Ba Lan, cũng như phát triển mối quan hệ hợp tác giữa các trường đại học hai nước.
Tại sao nên học đại học tại Ba Lan? Ba Lan có trình độ đào tạo cao với giá cả hợp lý. Chi phí sinh hoạt ở Ba Lan tương đối thấp so với các nước khác. Hơn nữa, chi phí sinh hoạt thấp không có nghĩa là chất lượng kém. Ba Lan là một quốc gia phát triển với cơ sở hạ tầng hiện đại. Trình độ học vấn cao được đảm bảo bởi sự giám sát liên tục về chất lượng của Ủy ban Kiểm định Nhà nước. Danh sách đánh giá các ngành học có trên trang website của Ủy ban Kiểm định Ba Lan: http://www.pka.edu.pl/?q=en/oceny. Ba Lan cũng là một đất nước có truyền thống lâu đời về giáo dục đại học - trường đại học đầu tiên của Ba Lan được thành lập năm 1364 tại Cracow, nay là trường Đại học Jagiellonia. Ba Lan có hơn 400 trường đại học với khoảng 2 triệu sinh viên. Sự phong phú các ngành đào tạo cho phép các bạn trẻ có thể chọn cho mình một hướng đi phù hợp với sở thích và nhu cầu. Hầu hết các trường đại học có khóa đào tạo bằng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh.