Chwasty w łanach roślin uprawnych
Warstwowy układ chwastów to jeden z charakterystycznych cech zachwaszczonych łanów roślin uprawnych. Wyraźnie zaznacza się w łanach zbóż, w których można wyróżnić:
- chwasty warstwy przyziemnej - są to chwasty drobne i płożące się po ziemi oraz owocujące przeważnie przy ścierniskach, np.: karmnik rozesłany (Sagina procumbens), połonicznik kosmaty (Herniarnia hirsuta), lnica zgiętoostrogowa (Kickxia spuria);
- chwasty warstwy dolnej - są to chwasty rosnące stosunkowo nisko w łanach np.: fiołek polny (Viola arvensis), rolnica pospolita (Sherardia arvensis). Podczas żniw rośliny te nie ulegają skoszeniu a pozostawione na polu kwitną i owocują na ścierniskach do późnej jesieni;
- chwasty warstwy środkowej - dojrzewają równocześnie z roślinami uprawnymi, razem z nimi są zbierane i zanieczyszczają nasionami materiał siewny. Wyrastają do połowy wysokości łanu lub do poziomu kłosów zbóż np.: stokłosa żytnia (Bromus secalinus), chaber bławatek (Centaurea cyanus), stokłosa polna (Bromus arvensis), ostróżeczka polna (Consolida regalis);
- chwasty warstwy górnej - nasiona lub owoce tych chwastów rozsiewają się po polach z wiatrem, jeszcze przed zebraniem plonu. Charakteryzują się wysokim wzniesieniem kwiatostanów wysoko ponad poziomem łanu, zakwitające i owocujące wcześniej niż roślina uprawna np.: mlecz polny (Sonchus avensis), ostrożeń polny
(Cirsium arvense).
Chwasty są nie tylko konkurentami roślin uprawnych, zanieczyszczając paszę, stanowią również zagrożenie dla zdrowia życia zwierząt i ludzi. Wiele z nich zawiera niebezpieczne toksyny głównie alkaloidy.
Szczególną uwagę należy zwrócić na rośliny silnie trujące, takie jak: szalej jadowity, szczwół plamisty, lulek czarny. Niewielka ilość może spowodować śmierć zwierząt. Wiele gatunków jest szkodliwa w stanie niepełnej dojrzałości, należą do nich nasiona maku, roślin z rodziny psiankowatych (bieluń, lulek, psianka), szczyru, szczawiu i tobołków polnych. Bardzo ważną rolę odgrywają chwasty jako nosiciele chorób wirusowych. Szczególnie szkodliwe są pod tym względem rośliny z rodziny psiankowatych, stanowiące źródło infekcji wirusowych dla ziemniaka. Gatunki te podtrzymują i żywią stonkę ziemniaczaną.
Tekst i zdjęcia: Agnieszka Pyrzyńska – O/Strzelce Krajeńskie
