Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Gorzowie Wielkopolskim

Maj to miesiąc bzów. W tym roku, co prawda, bzy zakwitły już w kwietniu. Tak samo w kwietniu zaczęły swoje loty godowe chrabąszcze. Jak sama nazwa wskazuje - chrabąszcz majowy (Melolontha melolontha), miesiącem ich wstępowania powinien być przede wszystkim maj ale zmiany klimatu powodują również  odstępstwa od normy w świecie owadów. W Polsce występuje również chrabąszcz kasztanowy (Melolontha hippocastani), nieco mniejszy od swojego majowego krewniaka.

Dorosłe chrząszcze najłatwiej spotkać w ciepły majowy wieczór, kiedy wykonują swoje loty. Można wtedy zauważyć całkiem ciekawe widowisko. Mianowicie - chrabąszcze latają wokół drzew, wydając dźwięki jak małe bombowce, a za nimi uganiają się, niemal bezdźwięcznie, nietoperze. Chrabąszcze są przysmakiem dla nietoperzy. 

Dlaczego chrabąszcze wiążemy z ochroną roślin? Ponieważ ich larwy, czyli pędraki wywołują ogromne szkody w uprawach rolniczych, sadowniczych i szkółkarskich. Owady dorosłe żywią się liśćmi drzew, wyrządzając znaczne szkody tylko przy bardzo masowym pojawie. Długość ciała owada wynosi 20–30 mm, ciało jest owalne, nieco wydłużone, czarne z białymi plamami na bokach odwłok. Czułki,  pokrywy skrzydłowe i odnóża są brunatne. Zapłodnione samice składają jaja do ziemi na głębokość 10-15 cm, w grupach po 15-20 jaj. Z jaj po około 3 tygodniach wylegają się larwy pierwszego stadium i żerują w warstwie próchniczej gleby. Larwy przechodzą 3 stadia rozwoje i ich rozwój trwa zazwyczaj 4 lata, jednak cykl rozwojowy może  być zarówno 3- jak i 4- letni.  Dlatego mówi się, że mniej więcej co 4 lata następuje gradacja chrabąszczy. Najbardziej szkodliwe są larwy ostatniego, trzeciego stadium, osiągają one znaczne rozmiary, długość ciała sięga nawet do 6 cm. Pędraki chrabąszczy są typowymi polifagami, żywią się korzeniami, bulwami roślin, niszczą uprawy ziemniaków, truskawek, warzyw korzeniowych a nawet przegryzają korzenie młodych sadzonek drzew i mogą doprowadzać do ich uschnięcia. Pędraki zimują na głębokości około 1 metra w ziemi.

Chrabąszcze wyrządzają również szkody w lasach. Leśnicy walczą z nimi wykorzystując do tego agrolotnicze zabiegi ochrony roślin.

Tekst: Aleksandra Wolniewicz