Międzynarodowy dzień języka ojczystego
21 lutego to Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. W tym dniu w sposób szczególny przypominamy o konieczności troski o język ojczysty oraz języki zagrożone i ginące. Promowaniem i upowszechnianiem języka polskiego poza granicami kraju zajmują się instytucje podległe i nadzorowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki – Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej i Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. W sposób szczególny działania te wspiera powołany w 2022 r. Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego.
Dzień Języka Ojczystego został ustanowiony przez UNESCO w 1999 r., a obchodzimy go od 2000 r. Jego celem jest ochrona języków ojczystych oraz dbanie o języki zagrożone i ginące. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego przypomina o różnorodności językowej na świecie, a jednocześnie podkreśla wartość języka w rozwoju dziedzictwa kulturowego. Dbając o język ojczysty i chroniąc go, dbamy o własną tożsamość narodową.
Jedynym językiem zagrożonym, który prawnie posiada w Polsce status języka regionalnego, jest oczywiście kaszubski (kaszëbsczi jãzëk, kaszëbskô mòwa). Język regionalny to na terenie Europy odmiana języka rdzennego, który nie jest językiem mniejszości narodowej, jest natomiast blisko spokrewniony z językiem większości (językiem oficjalnym państwa), a historycznie rozwijał się równolegle do języka oficjalnego.
Obecnie kaszubski przeżywa renesans, od 2009 roku jest silnie rewitalizowany w związku z wprowadzeniem w życie wymogów Europejskiej karty języków regionalnych i mniejszościowych. Pojawiły się dwujęzyczne nazwy miasteczek, witryn, powstało kaszubskie radio, wydaje się książki i czasopisma, a nawet odprawia liturgię w kościołach po kaszubsku. Ponad 10 000 osób uczy się języka kaszubskiego w kilkudziesięciu szkołach, od 2005 roku można zdawać z kaszubskiego maturę, a od 2009 roku Uniwersytet Gdański oferuje możliwość studiowania specjalizacji – nauczanie języka polskiego oraz wiedzy o języku i kulturze kaszubskiej. Z literaturą kaszubską można zapoznać się szeroko w Internecie.
Jeśli nie będziemy dbać o zachowanie języków rdzennych, ogołocimy bezpowrotnie część naszej kultury i różnorodność świata. Warto o tym pamiętać!
Źródło: https://www.gov.pl/web/nauka/miedzynarodowy-dzien-jezyka-ojczystego
https://www.ekokalendarz.pl/dzien-jezyka-ojczystego/#more-4064
Tekst: Dagmara Dubiniec