Tydzień dla Serca 2021
Tydzień dla serca może stanowić dobrą okazję do uświadomienia sobie jak ważny dla naszego codziennego funkcjonowania jest układ sercowo-naczyniowy oraz w jaki sposób możemy uniknąć wielu groźnych schorzeń serca, żył i tętnic.
Funkcją serca jest pompowanie krwi w celu dostarczenia tkankom oraz narządom tlenu i substancji odżywczych. Od serca krew odprowadzana jest tętnicami, a do serca wraca żyłami. Cofaniu się krwi w żyłach oraz umożliwieniu jej przepływu tylko w kierunku serca zapobiegają zastawki. Tak w dużym skrócie wygląda praca naszego układu krążenia.
Choroby układu krążenia stanowią główna przyczynę zgonów w Polsce i na świecie. Badania profilaktyczne mają na celu wczesne zdiagnozowanie ewentualnych nieprawidłowości oraz podjęcie odpowiedniego leczenia.
Kondycja naszego serca w dużej mierze jest uzależniona od nas samych. Styl życia, profilaktyka i regularne wizyty u lekarza maja znaczący wpływ na stan układu sercowo-naczyniowego. Należy również pamiętać, że ukryte infekcje zębów mogą zwiększać ryzyko chorób serca, dlatego warto dwa razy do roku robić przegląd u stomatologa.
Do podstawowych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych zaliczamy:
Czynniki modyfikowalne:
- Nadciśnienie tętnicze
- Zaburzenia lipidowe
- Cukrzyca
- Palenie tytoniu
- Nadwaga/otyłość
- Brak/niska aktywność fizyczna
- Nieprawidłowe odżywianie
- Nadużywanie alkoholu
- Stres
Do niemodyfikowalnych czynników ryzyka zaliczamy te, na których obecność nie można mieć wpływu. Są to:
- Wiek
- Płeć
- Obciążony wywiad rodzinny
- Obecność chorób układu sercowo – naczyniowego związanych z miażdżycą.
Jak zapobiegać chorobom układu krążenia?
- ODPOWIEDNIE ODŻYWIANIE SIĘ
Ważne aby unikać spożywania niezdrowych tłuszczy trans dodawanych głównie do wysoko przetworzonej żywności. Spożywanie tego rodzaju tłuszczy zwiększa ryzyko udaru i chorób serca- zwiększają stężenie złego cholesterolu (LDL), a obniżają poziom tak zwanego dobrego cholesterolu (HDL). Wyeliminowanie tłuszczów trans z diety przyczyni się do poprawy przepływu krwi w całym organizmie. Zalecanymi tłuszczami są: oleje roślinne czy oliwa. Warto do diety włączyć takie produkty jak: warzywa, owoce, ryby morskie, produkty pełnoziarniste, niskotłuszczowy nabiał czy w ograniczonej ilości chude mięso. Ważnym krokiem jest ograniczenie spożywania alkoholu oraz rzucenie palenia. Według badań prawdopodobieństwo wystąpienia chorób serca jest o około 25-30% wyższe u osób narażonych na kontakt z dymem papierosowym. Co istotne po pięciu latach od ostatniego wypalonego papierosa ryzyko rozwoju chorób serca u byłego palacza obniża się do poziomu dla osoby nigdy nie palącej.
- BADANIA
Do podstawowych, nieinwazyjnych badań kardiologicznych, które warto wykonać zaliczamy:
- EKG - Pomaga w wykrywaniu zaburzeń rytmu i przewodzenia, a także niedokrwienia serca również częstokurczu oraz migotania przedsionków.
- ECHO SERCA - jest badaniem obrazowym serca. Pozwala ocenić budowę oraz działanie zastawek serca, dokonać pomiaru wielkości i pracy komór serca oraz zdiagnozować wady serca.
- PRÓBA WYSIŁKOWA - bada czynność elektryczną serca podczas wysiłku. Pozwala określić rokowania u chorych po zawale serca czy po zabiegach na tętnicach wieńcowych oraz poznać rodzaj wysiłku fizycznego na jaki chory na serce może sobie pozwolić w codziennym życiu.
- HOLTER tj. całodobowe, nieinwazyjne monitorowanie pracy serca; badanie pozwala wykryć m.in. zaburzenia rytmu serca.
- KORONOGRAFIA - pozwala ocenić stan naczyń wieńcowych.
- POMIAR CIŚNIENIA KRWI - ciśnienie tętnicze krwi w granicach normy nie powinno przekraczać 140/90mmHg, utrzymujące się przez dłuższy czas podwyższone ciśnienie krwi prowadzi do zwężenia tętnic i rozwoju blaszek miażdżycowych. Ważne jest aby jak najwcześniej wykryć nadciśnienie tętnicze oraz rozpocząć jego leczenie. Warto zaopatrzyć się w domowy aparat do mierzenia ciśnienia lub skorzystać z pomiarów ciśnienia przy każdej wizycie u lekarza.
- LIPIDOGRAM jest to badanie krwi, które sprawdza poziom cholesterolu w organizmie. Podwyższony poziom cholesterolu i jego frakcji LDL przyczynia się do rozwoju miażdżycy. Ważne jest aby okresowo sprawdzać lipidogram i jeśli wykazuje on nieprawidłowości, konieczne jest wprowadzenie zmian w codziennej diecie. Jeśli sama dieta nie przynosi efektów lub obecne są inne czynniki ryzyka miażdżycy, to konieczne staje się włączenie farmakoterapii przez lekarza.
- AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Serce jest mięśniem i w związku z tym potrzebuje regularnego treningu. Regularny ruch usprawnia pracę serca, poprawia przepływ krwi w naczyniach wieńcowych, a także reguluje ciśnienie krwi. Wybór aktywności należy dostosować do kondycji oraz wydolności fizycznej. Pacjentom, którzy leczą się na przewlekłe schorzenia zaleca się wcześniejszą konsultacje z lekarzem.
- UNIKANIE STRESU
Stres poprzez wydzielane hormony: adrenalinę i hormony kory nadnerczy stymuluje nas do działania. Hormony oddziałując na nasz układ krążenia, przyspieszają rytm serca, podnoszą ciśnienie krwi oraz zwężają naczynia krwionośne. W przypadku narażenia na częste sytuacje stresowe, nasze serce i naczynia stają się bardziej obciążone. Dlatego należy podejmować działania rozładowujące stres i napięcie, np. nauczyć się wypoczywać, oddawać się relaksowi, dystansować od pracy lub wykonywać różne czynności, które sprawiają nam przyjemność.