Ministerstwo Finansów - Krajowa Administracja Skarbowa

Dostawcy usług płatniczych

Od 1 stycznia 2024 r. dostawcy usług płatniczych mają nowe obowiązki polegające na prowadzeniu oraz udostępnianiu ewidencji wybranych transakcji transgranicznych.

Obowiązki te zostały wprowadzone ustawą z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która wdraża Dyrektywę 2020/284 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych.

Tekst ustawy znajdziesz na stronie: Dziennik Ustaw 2023 r. poz. 996.

Obowiązek prowadzenia ewidencji

Obowiązek prowadzenia i udostępniania ewidencji odbiorców płatności i płatności transgranicznych w odniesieniu do świadczonych przez nich usług płatniczych powstaje, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

• płatności realizowane przez dostawcę usług płatniczych będą płatnościami transgranicznymi, czyli środki pieniężne będą przekazywane od płatnika zlokalizowanego w państwie członkowskim (państwo Unii Europejskiej (UE) państwo Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG)) do odbiorcy płatności zlokalizowanego w innym państwie członkowskim bądź poza UE lub EOG oraz 
• dostawca usług płatniczych zrealizuje w ciągu kwartału kalendarzowego w danym państwie członkowskim więcej niż 25 płatności na rzecz tego samego odbiorcy płatności.

Obowiązek prowadzenia i udostępniania ewidencji dotyczy:

• dostawcy usług płatniczych odbiorcy płatności – w przypadku, gdy będzie on znajdować się w państwie członkowskim;
• dostawcy usług płatniczych płatnika – jeżeli żaden z dostawców usług płatniczych odbiorcy płatności nie będzie znajdować się w państwie członkowskim (chodzi o tzw. płatność pozaunijną).

Okres przechowywania ewidencji przez dostawców usług płatniczych wynosi 3 lata od zakończenia roku podatkowego, w którym nastąpiła płatność.

Kto udostępnia ewidencję? 

Podmiotami, które są objęte obowiązkiem prowadzenia i udostępniania ewidencji wybranych transakcji transgranicznych na powyższych zasadach są następujący dostawcy usług płatniczych: 

• bank krajowy w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, tj. bank krajowy mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• oddział banku zagranicznego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 20 ustawy – Prawo bankowe, tj. jednostka organizacyjna banku zagranicznego wykonująca w jego imieniu i na jego rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia udzielonego temu bankowi, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danego banku zagranicznego odpowiadające powyższym cechom, utworzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uważa się za jeden oddział,
• instytucja kredytowa w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy – Prawo bankowe i odpowiednio oddział instytucji kredytowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 18 ustawy – Prawo bankowe; tj. instytucja kredytowa, o której mowa w art. 4 ust 1 pkt 1 rozporządzenia 575/2013 z 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012, mająca siedzibę na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego i oddział instytucji kredytowej, o którym mowa w art. 4 ust 1 pkt 17 rozporządzenia 575/2013, niebędący oddziałem banku krajowego ani oddziałem banku zagranicznego,
• instytucja pieniądza elektronicznego i oddział instytucji pieniądza elektronicznego – w przypadku gdy oddział znajduje się w państwie członkowskim, a siedziba takiej instytucji pieniądza elektronicznego znajduje się poza państwem członkowskim, o ile usługi płatnicze świadczone przez oddział są związane z wydawaniem pieniądza elektronicznego,
• oddział podmiotu świadczącego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, zgodnie z prawem tego państwa, pocztowe usługi płatnicze, uprawnionego zgodnie z prawem tego państwa do świadczenia usług płatniczych oraz Poczta Polska Spółka Akcyjna w zakresie, w jakim odrębne przepisy upoważniają ją do świadczenia usług płatniczych,
• instytucja płatnicza,
• spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa lub Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa w rozumieniu ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, w zakresie, w jakim odrębne przepisy uprawniają je do świadczenia usług płatniczych.

Natomiast obowiązek prowadzenia i udostępniania ewidencji wybranych transakcji transgranicznych nie dotyczy takich dostawców usług płatniczych jak: 

• biura usług płatniczych,
• małe instytucje płatnicze.

Komu są udostępniane ewidencje?

Ewidencję zawierającą dane o wybranych transakcjach transgranicznych udostępnia się Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, jeżeli dla dostawcy usług płatniczych, który jest zobowiązany do prowadzenia i udostępniania ewidencji zawierającej te dane, Polska jest: 

• państwem członkowskim pochodzenia (macierzystym, czyli takim w którym ma swoją siedzibę lub w razie jej braku, w którym znajduje się jego główne miejsce wykonywania działalności) lub
• państwem członkowskim przyjmującym (goszczącym, czyli państwem innym niż państwo pochodzenia, w którym dostawca świadczy usługi płatnicze transgranicznie poprzez znajdujące się w tym państwie oddziały lub przez agenta prowadzącego w nim działalność). 

Jeżeli dla dostawcy usług płatniczych, który jest zobowiązany do prowadzenia i udostępniania ewidencji, jego siedziba lub główne miejsce wykonywania działalności jest położone w innym niż Polska państwie członkowskim to ewidencja udostępniana jest właściwemu organowi tego państwa członkowskiego (jako państwu członkowskiemu pochodzenia).

W przypadku, gdy dostawca usług płatniczych świadczy usługi płatnicze, transgraniczne, które są objęte obowiązkiem prowadzenia i udostępniania w ewidencji, w innym państwie członkowskim niż kraj pochodzenia za pośrednictwem swojego oddziału lub przez agenta to obowiązek udostępniania ewidencji realizowany jest wobec właściwego organu tego innego państwa członkowskiego (jako państwa członkowskiego przyjmującego).

Udostępnianie ewidencji odbywa się elektronicznie w formie ustrukturyzowanego pliku XML.

Dane gromadzone na poziomie krajowym, co kwartał przekazywane są do centralnego elektronicznego systemu informacji o płatnościach (CESOP).

Zakres danych objętych ewidencją

1. BIC lub inny kod identyfikacyjny, który jednoznacznie identyfikuje dostawcę usług płatniczych;
2. imię i nazwisko lub nazwę odbiorcy płatności zgodnie z danymi posiadanymi przez dostawcę usług płatniczych;
3. numer, za pomocą którego odbiorca płatności jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej lub inny numer, za pomocą którego odbiorca płatności jest zidentyfikowany dla celów podatkowych, jeżeli jest dostępny;
4. IBAN, a jeżeli IBAN nie jest dostępny - inny identyfikator, który jednoznacznie identyfikuje odbiorcę płatności oraz podaje jego lokalizację;
5. w przypadku gdy odbiorca płatności otrzymuje środki pieniężne nie mając rachunku płatniczego - BIC lub inny kod identyfikacyjny, który jednoznacznie identyfikuje dostawcę usług płatniczych działającego w imieniu odbiorcy płatności oraz podaje jego lokalizację;
6. adres odbiorcy płatności, jeżeli jest dostępny, zgodnie z danymi posiadanymi przez dostawcę usług płatniczych;
7. następujące dane dotyczące płatności transgranicznych oraz zwrotów płatności zidentyfikowanych jako odnoszące się do płatności transgranicznych:

1. datę i godzinę dokonania płatności lub zwrotu płatności,
2. kwotę i walutę płatności lub zwrotu płatności,
3. odpowiednio państwo członkowskie pochodzenia płatności otrzymanej przez odbiorcę płatności albo otrzymanej w imieniu odbiorcy płatności albo państwo członkowskie przeznaczenia zwrotu płatności oraz informacje wykorzystane odpowiednio do określenia miejsca pochodzenia, przeznaczenia albo zwrotu płatności,
4. informacje inne niż wymienione w lit. a-c, które jednoznacznie identyfikują płatność,
5. w przypadku gdy płatność jest inicjowana w punkcie handlowo-usługowym akceptanta - informację o fizycznej obecności płatnika przy inicjowaniu tej płatności,

Harmonogram udostępniania ewidencji

Pierwsze przekazanie ewidencji z danymi o płatnościach transgranicznych przez dostawców usług płatniczych za okres styczeń-marzec 2024 r. odbędzie się do końca kwietnia 2024 r. Kolejne ewidencje będą przekazywane w cyklach kwartalnych do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału. 
Do 10 maja 2024 r. zebrane dane zostaną przekazane po raz pierwszy do CESOP. 
Każde kolejne przekazanie do CESOP będzie odbywać się za okres kwartalny do 10. dnia drugiego miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, którego dotyczą informacje.

Środowisko testowe

Udostępniliśmy środowisko testowe, które pozwala sprawdzić poprawność przesyłania ewidencji odbiorców płatności i płatności transgranicznych w odniesieniu do świadczonych przez nich usług płatniczych.
Środowisko to dostępne jest pod adresem: https://test-e-dokumenty.mf.gov.pl.
Szczegółowy opis znajduje się w Specyfikacji Interfejsów usług JPK (Jednolity Plik Kontrolny) wersja 4.1.

Uwaga: dane przesyłane w ramach testów powinny być danymi fikcyjnymi i nie powinny zawierać rzeczywistych danych osobowych.

Środowisko produkcyjne

2 kwietnia uruchomiliśmy środowisko produkcyjne dla dostawców usług płatniczych, które zapewnia możliwość wysyłania plików w formacie XML, zgodnych ze Schemą XSD.
Uruchomiliśmy:

• formularz, przeznaczony do rejestracji pełnomocników reprezentujących dostawców usług płatniczych,
• interfejs usług Jednolitego Pliku Kontrolnego (bramka JPK), który umożliwia sprawdzenie zgodności ze schemą oraz wysłanie ewidencji do systemów MF, 
• aplikację do wysyłania plików do systemów MF, która daje możliwość sprawdzenia statusu wysłanego pliku za pomocą otrzymanego numeru referencyjnego (a także pobranie UPO, Raportu błędów, Raportu walidacji). 

Aplikacja i formularz rejestracyjny dostępne są pod adresami: https://kwd.mf.gov.pl/cesop i https://kwd.mf.gov.pl/client.

Interfejs usług Jednolitego Pliku Kontrolnego (Bramka e-Dokumenty) dostępny jest pod adresem: https://e-dokumenty.mf.gov.pl/.

Kontakt

Pytania w zakresie funkcjonowania systemu oraz przekazywania ewidencji można kierować na adres: cesop@mf.gov.pl.

Więcej informacji na temat systemu CESOP oraz przekazywania i wymiany danych o płatnościach transgranicznych znajduje się na stronie Komisji Europejskiej.

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 14 lutego 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.
2. Dyrektywa 2020/284 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych.
3. Dyrektywa 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
4. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE.
5. Rozporządzenie Rady (UE) 2020/283 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do środków służących wzmocnieniu współpracy administracyjnej w celu zwalczania oszustw w dziedzinie VAT tzw. rozporządzenie „CESOP”.
6. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2022/1504 z 6 kwietnia 2022 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do utworzenia centralnego elektronicznego systemu informacji o płatnościach (CESOP) w celu zwalczania oszustw związanych z VAT.