5G: sieci telekomunikacyjne nowej generacji

Pomiary poziomu PEM wykonywane były w:

• otoczeniu stacji bazowych telefonii komórkowej 5G, znajdujących się w wykazach pozwoleń radiowych prowadzonych przez UKE jako stacje z rodzajem systemu „5g3600”, z dostępną dokumentacją zgłoszeń, w których Instytut wykonywał już wcześniej pomiary (w celu umożliwienia analizy porównawczej);
• w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych znajdujących się na liście szkół objętych pilotażowym programem modernizacji sieci LAN realizowanym w ramach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej w roku 2023, w których zainstalowane były minimum dwa punkty dostępowe sieci lokalnej RLAN.

Raport z pomiarów PEM wraz z załącznikami przedstawia:

• wyniki oraz wnioski z wykonanych pomiarów PEM dla wytypowanych i uzgodnionych lokalizacji stacji bazowych telefonii komórkowej;
• zbiorcze porównanie wyników pomiarów PEM uzyskanych dla 40 lokalizacji SBTK w kolejnych kampaniach pomiarowych;
• tabele porównawcze z zestawieniem wyników pomiarów i obliczeń dla poszczególnych 40 SBTK w czterech miastach wojewódzkich;

wyniki oraz wnioski z wykonanych pomiarów PEM w otoczeniu punktów dostępowych sieci RLAN 2,4 GHz / 5 GHz dla wytypowanych placówek szkolnych

Pomiary pola elektromagnetycznego w otoczeniu stacji bazowych telefonii komórkowej miały na celu:

• zweryfikowanie czy w miejscach dostępnych dla ludności w otoczeniu instalacji antenowych stacji bazowych ustalone wartości skuteczne natężenia składowych elektrycznej i magnetycznej pola elektromagnetycznego nie przekraczają wartości dopuszczalnych, określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2019 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. 2019 poz. 2448);
• wskazanie przypadków (lokalizacji/punktów pomiarowych), w których stwierdzone zostało wystąpienie natężenia PEM o wartościach wyższych od wartości dopuszczalnych;
• precyzyjne zidentyfikowanie i wskazanie źródeł zarejestrowanych składowych PEM (zakres częstotliwości, operator, system/usługa);
• uzyskanie danych umożliwiających porównanie wyników pomiarów PEM z roku 2024, wykonanych po wprowadzonych zmianach w konfiguracjach stacji i uruchomieniu systemu 5g3600, z wynikami uzyskanymi w tych samych lokalizacjach we wcześniejszych kampaniach pomiarowych, prowadzonych w latach 2017-2023.

Pomiary poziomów PEM w otoczeniu punktów dostępowych sieci RLAN 2,4 GHz/5 GHz miały na celu:

• zweryfikowanie czy w otoczeniu tych punktów dostępowych, ustalone wartości skuteczne natężenia składowych elektrycznej i magnetycznej pola elektromagnetycznego nie przekraczają wartości dopuszczalnych, określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2019 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku;
• wskazanie przypadków (lokalizacji/punktów pomiarowych) w których stwierdzone zostało wystąpienie natężenia PEM o wartościach wyższych od wartości dopuszczalnych;

ocenę uzyskanych wyników w grupie szkół objętych pilotażowym programem modernizacji sieci LAN realizowanym w roku 2023 w ramach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej.

Przeprowadzając badania w otoczeniu 40 lokalizacji SBTK, w wyniku zrealizowanych pomiarów oraz wykonanych obliczeń, przy łącznej liczbie 800 pionów pomiarowych, nie stwierdzono przypadków występowania poziomów natężenia pola elektrycznego i natężenia pola magnetycznego powyżej dopuszczalnych w środowisku wartości, w miejscach dostępnych dla ludności.

Obliczone, na podstawie wyników przeprowadzonych pomiarów:

• wartości wskaźnikowe WM_E oraz WM_H, w żadnej z 40 lokalizacji nie przekroczyły wartości 1, przy czym maksymalne wartości WM_E i WM_H, wynoszące 0,12 wystąpiły w 1 na 40 lokalizacji, w 1 pionie pomiarowym;
• wartości p, wskazujące procent wykorzystania wartości dopuszczalnych natężenia pola elektrycznego, wynosiły od 0,0% do 31,1%, przy czym najwyższa wartość p, wynosząca 31,1%, wystąpiła w 1 na 40 lokalizacji, w 1 pionie pomiarowym.

Podobnie, przeprowadzając badania w 48 placówkach szkolnych, w wyniku wykonanych pomiarów oraz przeprowadzonych obliczeń, przy łącznej liczbie 929 pionów pomiarowych, nie stwierdzono przypadków występowania poziomów natężenia pola elektrycznego powyżej dopuszczalnej w środowisku wartości 61 V/m oraz pola magnetycznego powyżej dopuszczalnej w środowisku wartości 0,16 A/m, w miejscach dostępnych dla ludności.

Obliczone, na podstawie wyników przeprowadzonych pomiarów:

• wartości wskaźnikowe WM_E oraz WM_H, w żadnej z 48 lokalizacji nie przekroczyły wartości 1, przy czym maksymalne wartości WM_E  oraz WM_H, wynoszące 0,04, wystąpiły w 1 na 48 lokalizacji, w 1 pionie pomiarowym;

wartości p, wskazujące procent wykorzystania wartości dopuszczalnych natężenia pola elektrycznego, wynosiły od 0,0% do 19,5%, przy czym najwyższa wartość p, wynosząca 19,5%, wystąpiła w 1 na 48 lokalizacji, w 1 pionie pomiarowym.

Pomiary PEM w otoczeniu stacji bazowych telefonii komórkowej, przeprowadzone w 40 lokalizacjach, pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków:

• wyniki uzyskane podczas pomiarów selektywnych odnoszą się do teoretycznej sytuacji jednoczesnego wykorzystania wszystkich zasobów stacji (wszystkie dostępne systemy i wszystkie dostępne pasma częstotliwości) każdego operatora;
• zasadniczym źródłem obliczonych wartości natężenia PEM w otoczeniu badanych stacji bazowych są instalacje tych stacji bazowych;
• estymowane wartości natężenia PEM, z uwzględnieniem oszacowanej rozszerzonej niepewności pomiaru, obliczone na podstawie pomiarów selektywnych, wykonanych w 800 pionach pomiarowych, w miejscach dostępnych dla ludności, w żadnym z przypadków nie przekroczyły dopuszczalnych w środowisku wartości.

Pomiary PEM w otoczeniu punktów dostępowych sieci RLAN 2,4 GHz oraz 5 GHz, wykonane w 48 lokalizacjach, pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków:

• największe wartości natężenia PEM występują w bezpośrednim otoczeniu punktu dostępowego i są tym większe, im mniejsza odległość od punktu dostępowego, a mierzone natężenie pola elektrycznego na wysokościach od 0,3 m do 2 m zależy m.in. od wysokości, na której jest zainstalowany punkt dostępowy;
• estymowane wartości natężenia PEM, z uwzględnieniem oszacowanej rozszerzonej niepewności pomiaru, obliczone na podstawie pomiarów selektywnych, wykonanych w 929 pionach pomiarowych, w miejscach dostępnych dla ludności, w żadnym z przypadków nie przekroczyły dopuszczalnych w środowisku wartości.

Analiza porównywanych wyniki pomiarów i obliczeń z roku 2024 z odpowiednimi wynikami z lat 2017-2023, dotyczącymi tych samych SBTK, wskazuje na następujące wnioski:

• stwierdzone w latach 2017-2019 przypadki (9 przypadków) przekroczeń poziomu natężenia pola elektrycznego i natężenia pola magnetycznego powyżej wartości dopuszczalnej w środowisku (obowiązujący wówczas limit wynosił 7 V/m), w miejscach dostępnych dla ludności, nie powtórzyły się;
• najwyższe, obliczone na podstawie wyników pomiarów selektywnych w kolejnych latach, wartości średniokwadratowe natężenia pola elektrycznego z uwzględnieniem oszacowanej rozszerzonej niepewności pomiaru (E) pozostają na podobnym poziomie, przy czym najwyższa wartość E z roku 2024, wynosząca 19,0 V/m, w  badaniach, przeprowadzonych w otoczeniu tej samej SBTK w roku 2022, wynosiła 23,8 V/m;
• obliczane w latach 2020-2024 maksymalne wartości p, wskazujące procent wykorzystania wartości dopuszczalnych natężenia pola elektrycznego, w większości, możliwych do porównania przypadków, nieznacznie wzrosły, przy czym najwyższa wartość p z roku 2024, wynosząca 31,1%, w badaniach przeprowadzonych w otoczeniu tej samej SBTK w roku 2022, wynosiła 39,0%;
• obliczane w latach 2020-2024 wartości wskaźnikowe WM_E oraz WM_H, w żadnej z lokalizacji nie przekroczyły wartości 1, przy czym najwyższa wartość WM_E z roku 2024, wynosząca 0,12, w badaniach przeprowadzonych w otoczeniu tej samej SBTK w roku 2022, wynosiła 0,16.

Prowadzenie kampanii pomiarowej PEM w otoczeniu SBTK w 2024 roku pozwoliło na praktyczne zweryfikowanie i potwierdzenie:

• skuteczności utrzymania procedur systemowych w zakresie metodyki pomiarowej, wynikającej z rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 17 lutego 2020 r. w sprawie sposobów sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. 2022 poz. 2630), ustanowionych w akredytowanych laboratoriach IŁ-PIB wykonujących pomiary PEM w środowisku;
• wysokich kompetencji zespołów pomiarowych z laboratoriów IŁ-PIB wykonujących pomiary PEM w środowisku, wpływających na utrzymanie biegłości pomiarowej istotnej z punktu widzenia funkcjonowania akredytowanych laboratoriów.

Dzięki temu, w następnych latach, kolejne kampanie pomiarowe PEM będą mogły wciąż być prowadzone na najwyższym poziomie.

Mając na względzie szybko postępujący rozwój technologii oraz spodziewany wzrost liczby instalacji wytwarzających pole elektromagnetyczne, rekomenduje się kontynuację:

• cyklicznie wykonywanych pomiarów PEM w celu rozszerzenia obszaru objętego badaniami oraz bieżącej oceny stanu faktycznego, a także zachodzących zmian i tendencji w zakresie pojawiania się ewentualnych przekroczeń dopuszczalnego poziomu PEM;
• badań własnych i analiz wyników światowych badań medycznych w aspekcie potencjalnego wpływu natężenia pola elektrycznego na zdrowie ludzkie;
• analiz w zakresie niezbędnych zmian w aktach prawnych regulujących kwestie dotyczące poziomów pola elektromagnetycznego w środowisku.

Ze względu na coraz większą liczbę instalacji punktów dostępowych sieci RLAN w miejscach użyteczności publicznej, w tym w jednostkach oświatowych, rekomenduje się uwzględnienie pomiarów natężenia pola elektromagnetycznego w otoczeniu punktów dostępowych sieci RLAN w kolejnych kampaniach pomiarowych PEM.

---

Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Cyfryzacji.